Τι περιμένουμε από τον Κεντρικό Τραπεζίτη
Δευτέρα, 16-Φεβ-2009 00:24
Του Σταμάτη Ζαχαρού
Η είδηση που έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία την Παρασκευή και ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμφισβητεί το Πρόγραμμα Σταθερότητας της ελληνικής Κυβέρνησης, δεν ξάφνιασε κανέναν. Ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών μπορεί να ελπίζει για το καλύτερο και να δηλώνει ακόμη ότι δεν γνωρίζει με ακρίβεια τις εκτιμήσεις των τεχνοκρατών της Ε.Ε., αλλά η κατάσταση είναι λίγο πολύ γνωστή. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας είναι υψηλό και απαιτούνται άμεσα μέτρα για τον περιορισμό του. Την ίδια ώρα η Κομισιόν κάνει λόγο για οριακή ανάπτυξη που δεν θα ξεπεράσει το 0,2%, ενώ στην έκθεση για τη νομισματική πολιτική που θα δώσει σήμερα στη Δημοσιότητα ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γ. Προβόπουλος, κάνει λόγο για ανάπτυξη που δεν θα ξεπεράσει το 0,5%. Με αυτά τα δεδομένα, η πρόβλεψη του υπουργού Οικονομίας για ανάπτυξη πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα (1,1%), μοιάζει περισσότερο με ευχή παρά με επιτεύξιμο στόχο.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και μας οδηγούν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Υπό τις δεδομένες συνθήκες, δεν υπάρχει περιθώριο για δημοσιονομική χαλάρωση στη χώρα μας. Πρέπει να εφαρμόσουμε σφιχτές οικονομικές πολιτικές προκειμένου να περιορίσουμε το έλλειμμα. Δεν πρόκειται για θέμα γοήτρου. Το γεγονός ότι έχουμε ένα από τα υψηλά ελλείμματα και το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη αντανακλά σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας, βάζοντας μας ουσιαστικά σε έναν φαύλο κύκλο υψηλών επιτοκίων και διαρκούς αυξανόμενου ελλείμματος.
Καθώς η κατάσταση είναι λίγο πολύ γνωστή, τι περιμένουμε να ακούσουμε σήμερα από τον Κεντρικό Τραπεζίτη κατά τη διάρκεια της ετήσιας έκθεσης του; Υπάρχουν λύσεις που μπορεί να προτείνει και να είναι υλοποιήσιμες στα πλαίσια της δυσμενούς διεθνούς συγκυρίας;
Πιθανότατα, ο κ. Προβόπουλος θα επιμείνει σε παλαιότερες τοποθετήσεις του που αν και μοιάζουν αυτονόητες, δεν έχουν προς το παρόν υιοθετηθεί. Περιμένουμε να ζητήσει για μία ακόμη φορά την καλύτερη διαχείριση του δημοσίου ταμείου, ως μόνη λύση για την ταυτόχρονη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας και την απαραίτητη ενίσχυση των ευπαθών ομάδων.
Το βασικό εργαλείο είναι φυσικά η αύξηση των εσόδων, όχι από υψηλότερους άμεσους ή έμμεσους φόρους, αλλά από την αποτελεσματικότερη λειτουργία του εισπρακτικού μηχανισμού. Αύξηση των φορολογικών ελέγχων, αποτελεσματικότερη είσπραξη των οφειλών και περιορισμός της διαφθοράς, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα έσοδα του δημοσίου. Τουλάχιστον τόσο ώστε να εφαρμοστούν κοινωνικά δίκαιες πολιτικές και ταυτόχρονα να ανταποκριθεί η Ελληνική Οικονομία στους στόχους των Βρυξελλών. Χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη τοποθέτηση, τα ετήσια διαφυγόντα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου εκτιμάται από παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών ότι αντιστοιχούν περίπου στο ¼ του ΑΕΠ της χώρας, ήτοι περίπου 65 δισ. ευρώ για το 2008.
Εξίσου σημαντική είναι και η διαχείριση των εσόδων και κυρίως ο περιορισμός της σπατάλης, στο αδηφάγο Ελληνικό Δημόσιο. Η πρόσφατη τοποθέτηση του Υπουργού Οικονομίας σχετικά με το θέμα ήταν σοκαριστική. Ο περιορισμός της σπατάλης στο δημόσιο κατά 10% θα εξοικονομούσε περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ, δηλαδή όσα χρήματα αναζητά περίπου η Κυβέρνηση για τη δημιουργία του ταμείου κατά της φτώχειας. Μια ακόμη ορθολογικότερη διαχείριση στα οικονομικά του δημοσίου θα επέτρεπε ουσιαστικά από μόνη της την εφαρμογή «κοινωνικών» πολιτικών.
Το οικονομικό περιβάλλον που περιγράφει στην έκθεση του ο κ. Προβόπουλος είναι σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ιδιαίτερα αρνητικό για τη χώρα μας. Οι προτάσεις όμως ενός ανθρώπου που συμμετέχει στο μεγαλύτερο πολιτικοοικονομικό Think Tank της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη ως ένα ουσιαστικό αντίδοτο στην κρίση. Δεν υπάρχει χρόνος ούτε για δεύτερες σκέψεις, ούτε για μικροπολιτικές. Ο στόχος είναι σαφής, το ίδιο και τα όπλα για την επίτευξή του.
Η είδηση που έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία την Παρασκευή και ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμφισβητεί το Πρόγραμμα Σταθερότητας της ελληνικής Κυβέρνησης, δεν ξάφνιασε κανέναν. Ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών μπορεί να ελπίζει για το καλύτερο και να δηλώνει ακόμη ότι δεν γνωρίζει με ακρίβεια τις εκτιμήσεις των τεχνοκρατών της Ε.Ε., αλλά η κατάσταση είναι λίγο πολύ γνωστή. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας είναι υψηλό και απαιτούνται άμεσα μέτρα για τον περιορισμό του. Την ίδια ώρα η Κομισιόν κάνει λόγο για οριακή ανάπτυξη που δεν θα ξεπεράσει το 0,2%, ενώ στην έκθεση για τη νομισματική πολιτική που θα δώσει σήμερα στη Δημοσιότητα ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γ. Προβόπουλος, κάνει λόγο για ανάπτυξη που δεν θα ξεπεράσει το 0,5%. Με αυτά τα δεδομένα, η πρόβλεψη του υπουργού Οικονομίας για ανάπτυξη πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα (1,1%), μοιάζει περισσότερο με ευχή παρά με επιτεύξιμο στόχο.
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και μας οδηγούν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Υπό τις δεδομένες συνθήκες, δεν υπάρχει περιθώριο για δημοσιονομική χαλάρωση στη χώρα μας. Πρέπει να εφαρμόσουμε σφιχτές οικονομικές πολιτικές προκειμένου να περιορίσουμε το έλλειμμα. Δεν πρόκειται για θέμα γοήτρου. Το γεγονός ότι έχουμε ένα από τα υψηλά ελλείμματα και το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη αντανακλά σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας, βάζοντας μας ουσιαστικά σε έναν φαύλο κύκλο υψηλών επιτοκίων και διαρκούς αυξανόμενου ελλείμματος.
Καθώς η κατάσταση είναι λίγο πολύ γνωστή, τι περιμένουμε να ακούσουμε σήμερα από τον Κεντρικό Τραπεζίτη κατά τη διάρκεια της ετήσιας έκθεσης του; Υπάρχουν λύσεις που μπορεί να προτείνει και να είναι υλοποιήσιμες στα πλαίσια της δυσμενούς διεθνούς συγκυρίας;
Πιθανότατα, ο κ. Προβόπουλος θα επιμείνει σε παλαιότερες τοποθετήσεις του που αν και μοιάζουν αυτονόητες, δεν έχουν προς το παρόν υιοθετηθεί. Περιμένουμε να ζητήσει για μία ακόμη φορά την καλύτερη διαχείριση του δημοσίου ταμείου, ως μόνη λύση για την ταυτόχρονη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας και την απαραίτητη ενίσχυση των ευπαθών ομάδων.
Το βασικό εργαλείο είναι φυσικά η αύξηση των εσόδων, όχι από υψηλότερους άμεσους ή έμμεσους φόρους, αλλά από την αποτελεσματικότερη λειτουργία του εισπρακτικού μηχανισμού. Αύξηση των φορολογικών ελέγχων, αποτελεσματικότερη είσπραξη των οφειλών και περιορισμός της διαφθοράς, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα έσοδα του δημοσίου. Τουλάχιστον τόσο ώστε να εφαρμοστούν κοινωνικά δίκαιες πολιτικές και ταυτόχρονα να ανταποκριθεί η Ελληνική Οικονομία στους στόχους των Βρυξελλών. Χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη τοποθέτηση, τα ετήσια διαφυγόντα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου εκτιμάται από παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών ότι αντιστοιχούν περίπου στο ¼ του ΑΕΠ της χώρας, ήτοι περίπου 65 δισ. ευρώ για το 2008.
Εξίσου σημαντική είναι και η διαχείριση των εσόδων και κυρίως ο περιορισμός της σπατάλης, στο αδηφάγο Ελληνικό Δημόσιο. Η πρόσφατη τοποθέτηση του Υπουργού Οικονομίας σχετικά με το θέμα ήταν σοκαριστική. Ο περιορισμός της σπατάλης στο δημόσιο κατά 10% θα εξοικονομούσε περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ, δηλαδή όσα χρήματα αναζητά περίπου η Κυβέρνηση για τη δημιουργία του ταμείου κατά της φτώχειας. Μια ακόμη ορθολογικότερη διαχείριση στα οικονομικά του δημοσίου θα επέτρεπε ουσιαστικά από μόνη της την εφαρμογή «κοινωνικών» πολιτικών.
Το οικονομικό περιβάλλον που περιγράφει στην έκθεση του ο κ. Προβόπουλος είναι σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ιδιαίτερα αρνητικό για τη χώρα μας. Οι προτάσεις όμως ενός ανθρώπου που συμμετέχει στο μεγαλύτερο πολιτικοοικονομικό Think Tank της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη ως ένα ουσιαστικό αντίδοτο στην κρίση. Δεν υπάρχει χρόνος ούτε για δεύτερες σκέψεις, ούτε για μικροπολιτικές. Ο στόχος είναι σαφής, το ίδιο και τα όπλα για την επίτευξή του.