Του Νίκου Ρουσάνογλου

Θυμηδία έχει προκαλέσει σε φορείς της αγοράς ακινήτων η απόφαση της κυβέρνησης να επεκτείνει το μέτρο της απαγόρευσης δημιουργίας νέων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, πέραν εκείνου της Αθήνας, όπου ήδη εφαρμόζεται από τις αρχές του 2025 και θα ισχύσει και το 2026. Όπως αναφέρουν, τα ακίνητα που έχουν δεσμευτεί για τη συγκεκριμένη χρήση είναι ελάχιστα σε σχέση όχι μόνο με το συνολικό απόθεμα της πόλης, αλλά ακόμα και συγκριτικά με τα δεκάδες χιλιάδες κλειστά σπίτια.

Μιλώντας με αριθμούς, με βάση την απογραφή κτιρίων της ΕΛΣΤΑΤ το 2021, στο Δήμο Θεσσαλονίκης καταγράφονται 210.058 κατοικίες. Από αυτές, 52.646 είναι κλειστές, δηλαδή σχεδόν 1 στις 4. Πολλά σπίτια ανήκουν σε ετεροδημότες και ξένους που δεν μένουν μόνιμα στην πόλη, αλλά ακόμα περισσότερα, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, έχουν περάσει υπό τον έλεγχο τραπεζών, funds και servicers και δεν αξιοποιούνται λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία εταιρειών αναλύσεων δεδομένων από τις ψηφιακές πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως η AirDNA, στο Δήμο Θεσσαλονίκης, τα ενεργά καταλύματα δεν ξεπερνούν τις 5.000 (2,37% του συνόλου των κατοικιών) και συχνά είναι ακόμα χαμηλότερα, πέριξ των 3.500 – 4.000 ακινήτων. Στα νούμερα αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται φυσικά όλες οι εγγραφές που έχουν γίνει κατά περιόδους στις πλατφόρμες, μιας και τα στοιχεία αυτά είναι παραπλανητικά, με δεδομένο ότι είναι πάρα πολλοί ιδιοκτήτες έχουν κατά καιρούς επιχειρήσει να αξιοποιήσουν το ακίνητό τους δοκιμαστικά, χωρίς αποτέλεσμα και τελικά επέστρεψαν στην μακροχρόνια μίσθωση.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, προκύπτει ότι το μέτρο της απαγόρευσης λειτουργίας νέων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει ήδη αποδείξει την αναποτελεσματικότητά του στην περίπτωση του κέντρου της Αθήνας, όπου κατά την διάρκεια του τελευταίου χρόνου, όχι μόνο συνεχίστηκε η αύξηση των ενοικίων, αλλά σημειώθηκε και επιπλέον αύξηση ακόμα και στα καταλύματα. Αυτό έχει συμβεί επειδή πολλοί επενδυτές και επιχειρηματίες, ακόμα και μεμονωμένοι ιδιοκτήτες, που πιθανώς να μην είχαν αρχικά πρόθεση να δραστηριοποιηθούν στην βραχυχρόνια μίσθωση, έσπευσαν να εκδώσουν ΑΜΑ (Αριθμός Μητρώου Ακινήτου) προτού επιβληθεί η απαγόρευση, προκειμένου να έχουν την σχετική επιλογή. Στην πορεία πολλοί προχώρησαν στην ολοκλήρωση των επενδύσεών τους και λειτουργούν σήμερα καταλύματα. Έτσι, με βάση τα στοιχεία της AirDNA, στο κέντρο της Αθήνας, το φετινό 10μηνο εντοπίζονται 14.651 καταλύματα, έναντι 13.913 που ήταν στο τέλος του 2024. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τα στοιχεία του SPI που επιμελείται ο Spitogatos.gr, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης στο κέντρο της Αθήνας έχει αυξηθεί κατά 7,6% σε 11,52 ευρώ/τ.μ.

Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη και με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, το μέτρο του περιορισμού έκδοσης νέων ΑΜΑ (Αριθμός Μητρώου Ακινήτου) στη Θεσσαλονίκη θα εφαρμοστεί από την 1η Μαρτίου του 2026 και για το σύνολο του έτους. Δεν θα αφορά όμως το σύνολο του Δήμου, αλλά μόνο το πιο δημοφιλές τμήμα του κέντρου της πόλης, σε μια περιοχή που θα ξεκινά από την Πλατεία Αριστοτέλους και εκτείνεται κατά μήκος της Εγνατίας και της Τσιμισκή. Εν ολίγοις, το τμήμα που διατρέχει την παραλιακή ζώνη της πόλης, από το λιμάνι μέχρι τον Λευκό Πύργο και προς τα πάνω προς τα εμπορικά καταστήματα. Αυτό καθιστά την απόφαση να απαγορευτούν μόνο τα νέα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, μία κίνηση που ενδεχομένως να προσφέρει το έναυσμα για αυξήσεις στις τιμές των ξενοδοχείων, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού.

Ταυτόχρονα, το περιθώριο των δύο μηνών, αναμφίβολα θα λειτουργήσει προς την εντατικοποίηση των επενδύσεων για την κατοχύρωση ακινήτων που να έχουν την απαιτούμενη άδεια (ΑΜΑ), κάτι που τελικά θα δεσμεύσει περισσότερα ακίνητα, απ’ όσα δυνητικά θα ανακατευθύνει προς την μακροχρόνια μίσθωση.