Του Τάσου Δασόπουλου

Με την Ελλάδα προσηλωμένη στους στόχους της αναβάθμισης της οικονομίας στη βαθμίδα Α –όπου βρισκόταν πριν από την κρίση– και με ενδιάμεσο στόχο τη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω από το 120% το 2029, θα συνεχιστεί και το 2026 η διαχείριση του δημόσιου χρέους.

Στην κατεύθυνση αυτή, έγινε πριν από λίγες μέρες η πρόωρη αποπληρωμή άλλων 5,3 δισ. ευρώ από το διμερές δάνειο των 52,9 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα απευθείας από τις χώρες της Ευρωζώνης (GLF), πριν μπει στο πρώτο Μνημόνιο. Αυτή τη φορά η δόση εξυπηρέτησε όχι πια την πρόωρη πληρωμή συγκεκριμένων δόσεων, αλλά την περαιτέρω βελτίωση του προφίλ του χρέους. 

Συγκεκριμένα, με τα φετινά 5,3 δισ. ευρώ που δόθηκαν στις 15 του μήνα αποπληρώθηκε: 

- Ποσό 571 εκατ. ευρώ για τη δόση των διμερών δανείων του 2041.

- Περίπου 1,939 δισ. ευρώ για τη δόση του μακρινού 2040.

- Το 15% κάθε ετήσιας δόσης από το 2033 μέχρι και το 2039, κάτι που σημαίνει ότι θα αφαιρεθούν περί τα 400 εκατ. ευρώ από κάθε ετήσια δόση.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα έχει ξεκινήσει τις πρόωρες αποπληρωμές χρέους από το 2019. Τον Μάρτιο του 2019 η Ελλάδα αποπλήρωσε 2,7 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, ενώ τον Μάρτιο του 2021 πλήρωσε και πάλι πρόωρα 2,65 δισ. ευρώ προς το Ταμείο. Το 2022 πλήρωσε 2,1 δισ. στο ΔΝΤ και την πρώτη διπλή δόση, ύψους 5,3 δισ. ευρώ, στο GLF. To 2023, μετά με την πλήρη πρόωρη εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ (ύψους 1,86 δισ. ευρώ), ακολούθησε ακόμα μία πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF ύψους 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023. Στα παραπάνω θα πρέπει να συμπεριληφθεί η τριπλή δόση ύψους 7,93 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024.

Ήδη μέχρι στιγμής το Ελληνικό Δημόσιο εξόφλησε πρόωρα και αποπλήρωσε πλήρως τα δάνεια του ΔΝΤ, ενώ από τα διμερή δάνεια GLF έχει ήδη αποπληρώσει ποσό 26,6 δισ. ευρώ. Το υπολειπόμενο ποσό των συγκεκριμένων δανείων ανέρχεται σε 26,3 δισ. ευρώ και προγραμματιζόταν να αποπληρωθεί σε σχεδόν ισόποσες τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041, σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα αποπληρωμής.

Κέρδος 3,5 δισ. σε τόκους 

Συνυπολογίζοντας, αντίστοιχα, τα οφέλη από τις πρόωρες αποπληρωμές που προηγήθηκαν μέχρι το 2025,το Ελληνικό Δημόσιο αποπλήρωσε ταχύτερα δάνεια 29 δισ. ευρώ, αλλά διέγραψε και 3,5 δισ. ευρώ σε τόκους μέχρι τώρα. Τα χρήματα αυτά είναι διαθέσιμα στο Ελληνικό Δημόσιο για νέες ελαφρύνσεις, δημιουργία κεφαλαίου που θα μπορεί να διατηρήσει το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ ή αποπληρωμή του χρέους. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των υποχρεώσεων διατηρεί την ανθεκτικότητα της οικονομίας στο διηνεκές, καθώς, εκτός από τη μείωση των δαπανών για τόκους, διατηρεί και κεφάλαια για έκτακτες ανάγκες. 

Ο σχεδιασμός για το 2026 

Το 2026 το καθαρό υπόλοιπο του χρέους θα μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 7,7% του ΑΕΠ, στο 138,2%, από 145,9% το 2025. Ως απόλυτο υπόλοιπο, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα μειωθεί κατά 3,5 δισ. ευρώ, στα 359,3 δισ. ευρώ, από 362,8 δισ. ευρώ που αναμένεται να φτάσει στο τέλος του 2025. Το κόστος των τόκων θα μειωθεί επίσης στο 2,9% του ΑΕΠ το 2026, από 3% το 2025. 

Το ΥΠΕΘΟ θα έχει και την επόμενη χρονιά ένα μικρό δανειακό πρόγραμμα της τάξης των 8 δισ. ευρώ, ενώ θα έχει εξασφαλίσει και ένα τεράστιο απόθεμα ταμειακών διαθεσίμων, που θα υπερβαίνει τα 35 δισ. ευρώ. Η μέση λήξη του χρέους αναμένεται ότι θα διαμορφωθεί στα 16,3 χρόνια, θα είναι δηλαδή αρκετά υψηλότερα από την πλειονότητα των χωρών-μελών της Ε.Ε. Ένας σχεδιασμός ο οποίος θα επιτρέπει στην Ελλάδα να επιλέγει τον χρόνο και το ποσό που θα αντλεί από τις αγορές, αναζητώντας κάθε φορά τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. 

Σε μια προσπάθεια περαιτέρω επιμήκυνσης της μέσης διάρκειας του χρέους, ο ΟΔΔΗΧ αναμένεται να μετακυλίσει βραχυπρόθεσμο δανεισμό (με διάρκεια έως και ένα έτος), ύψους 1 δισ. ευρώ, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο δανεισμό. Αυτό θα γίνει με στόχο να έχουν περιθώριο να τοποθετηθούν στα ελληνικά ομόλογα περισσότεροι "καλής ποιότητας" επενδυτές . Δηλαδή επενδυτές όπως τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία αγοράζουν ομόλογα ως αποταμίευση και τα διακρατούν μέχρι τη λήξη τους, με αποτέλεσμα το κλείδωμα των αποδόσεων σε χαμηλότερα επίπεδα.