Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Αργά αλλά σταθερά συντελείται ένα νέο κύμα ανοδικής μεταβολής στις καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην Ελλάδα που ανακτούν κρίσιμη μάζα, ενώ ο ρυθμός με τον οποίο αρχίζουν και αποκτούν ύψος επιταχύνεται τους τελευταίους μήνες, ειδικά στις επιχειρηματικές καταθέσεις. 

Το Σεπτέμβριο για πρώτη φορά οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών έφθασε για πρώτη φορά μετά την κρίση της περασμένης δεκαετίας σχεδόν στα 208 δισ. ευρώ (207,99 δισ. ευρώ). Το σύνολο των καταθέσεων εκείνο το μήνα ήταν επίσης σε ύψος ρεκόρ πολλών ετών πάνω από τα 241 δισ. ευρώ, αν υπολογιστούν οι καταθέσεις της Γενικής Κυβέρνησης, ρέπος, Ταμεία κλπ. Τον Οκτώβριο οι καταθέσεις υποχώρησαν ελαφρώς, περίπου κατά 2,3 δισ. ευρώ από τις επιχειρήσεις, αλλά προβλέπεται ότι με την ενσωμάτωση των τόκων του Δεκεμβρίου και τη διάθεση του δώρου στους μισθωτούς θα σημειωθεί νέο ρεκόρ περιόδου.

Η άνοδος αυτή πέραν της ασφαλείας που προσφέρει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τροφοδοτεί με φθηνά κεφάλαια τις τράπεζες και παράλληλα δημιουργεί μαξιλάρι ρευστότητας που θα συγκρατήσει σε εξαιρετικά επίπεδα το το λόγο δανείων προς καταθέσεις, ο οποίος αυξήθηκε φέτος μετά από μεγάλες εκταμιεύσεις. 

Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης, ότι η αυτή η νέα ανοδική μεταβολή στις καταθέσεις, παραδόξως συμπίπτει με το χαμηλότερο σημείο των επιτοκίων της ΕΚΤ την τελευταία διετία και συνεπώς και με χαμηλές αποδόσεις που προσφέρουν οι τράπεζες με τα επιτόκιά τους. 

Είναι άλλωστε γνωστό και προκύπτει και από τις εισροές σε Αμοιβαία Κεφάλαια, την αύξηση των υπό διαχείριση κεφαλαίων των τραπεζών τους τίτλους Target Maturity, ότι ιδιώτες και επιχειρήσεις μερικώς, έχουν μεταφέρει τμήμα της ρευστότητας σε άλλες επιλογές αποταμιευτικού χαρακτήρα, όπως τα Έντοκα Γραμμάτια Δημοσίου και τα Αμοιβαία Κεφάλαια, τα οποία προσφέρουν σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις, σχολιάζει η ΤτΕ σε σημείωμά της. Το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων καταθέσεων σε ονομαστικούς και σε πραγματικούς όρους ενθάρρυνε την μετατόπιση αυτή τα τελευταία χρόνια.

Εκείνο που κάνει εντύπωση είναι η επιτάχυνση που έχει πάρει ο ρυθμός ανόδου των καταθέσεων. Έτσι:

-Οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών συνολικά, αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό άνω του 5% από φέτος τον Ιούνιο. Τον Οκτώβριο αυξήθηκαν κατά 5,6%. Ο ρυθμός ανόδου των καταθέσεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις ξεπέρασε το 3% τον Αύγουστο 2024. Ξεπέρασε το 4% το Νοέμβριο του ίδιου έτους και τώρα κινείται πάνω από 5%

-Οι καταθέσεις των επιχειρήσεων κινούνται ανοδικά με ρυθμό αντίστοιχο της χρηματοδότησής τους. Από τον Αύγουστο του 2024, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου τους ξεπέρασε το 5% και άρχισε να επιταχύνει θεαματικά. Το Νοέμβριο του 2024 ο ρυθμός ανόδου ήταν διψήφιος 11,6^ και έκτοτε οι καταθέσεις των επιχειρήσεων αυξάνονται με ρυθμό από 9% έως 12μ2% που ήταν ο ετήσιος ρυθμός ανόδου που καταγράφηκε τον Οκτώβριο.

-Οι καταθέσεις των νοικοκυριών, αυξάνονται με μικρότερο ρυθμό. Ωστόσο, ενώ από τον Απρίλιο του 2024 αυξάνονταν μέτρια με ρυθμό 2,1% έως 2,7% ουσιαστικά με ρυθμό στα επίπεδα του πληθωρισμού, φέτος από το Μάιο και μετά ο ρυθμός ανόδου είναι σταθερά πάνω από 3% και τον Οκτώβριο ο ρυθμός αύξησης ήταν 3,4%.