Του Νίκου Ρουσάνογλου

Αποκαλυπτικά της "ζημιάς" και της στρέβλωσης που έχει προκληθεί στις τιμές πώλησης των παλιών κατοικιών από το πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου στεγαστικών δανείων "Σπίτι Μου ΙΙ",  είναι τα στοιχεία από τους δείκτες τιμών κατοικιών, που επιμελείται η Τράπεζα της Ελλάδος. Μετά και το τρίτο τρίμηνο, είναι πλέον εμφανές ότι από τις αρχές του έτους και μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου, παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο, οι τιμές των παλιότερων κατοικιών να αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τις αντίστοιχες των νεόδμητων. Ουσιαστικά δηλαδή κλείνει η "ψαλίδα" ανάμεσα στην τιμή ενός παλιού με έναν νεόδμητο ακίνητο, παρά τη δεδομένη διαφορά ποιότητας, προδιαγραφών (π.χ. αντισεισμικότητα κτλ.) και ενεργειακής απόδοσης.

Με βάση τα στοιχεία, το τρίτο τρίμηνο, οι τιμές για παλιότερα ακίνητα κατέγραψαν ετήσια αύξηση κατά 8,5% στο σύνολο της χώρας, έναντι 6,6% των νεόδμητων, επιβεβαιώνοντας και πάλι την τάση που έχει αρχίσει να παρατηρείται από την αρχή του 2025, όταν δηλαδή ξεκίνησε να "τρέχει" το Σπίτι Μου ΙΙ. Παρότι πιο εμφανής έγινε στο δεύτερο τρίμηνο (7,9% αύξηση στα παλιά, έναντι 7,1% στα νεόδμητα), εντούτοις, ήδη από το πρώτο φετινό τρίμηνο είχε αρχίσει να μειώνεται η απόσταση μεταξύ των παλιών και των καινούριων κατοικιών. Συγκεκριμένα, τα νέα κατέγραψαν αύξηση τιμών κατά 8%, έναντι 6,5% των παλιών, αλλά το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, η απόσταση ήταν ακόμα μεγαλύτερη – 9% για τα νέα και 6% για τα παλιά.

Συνολικά μάλιστα, κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, ο ρυθμός αύξησης των τιμών των νεόδμητων κατοικιών βαίνει μειούμενος, από 9% το τέταρτο τρίμηνο του 2024, σε 6,6% κατά το φετινό τρίτο τρίμηνο, ενώ την αντίστροφη πορεία ακολουθεί ο ρυθμός ανόδου των τιμών των παλιότερων κατοικιών. Συγκεκριμένα, από 6% που ήταν κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2024, πλέον αγγίζει το 8,5%.

Όπως αναφέρει ο κ. Κοσμάς Θεοδωρίδης, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μεσιτικών Συλλόγων, ο κύριος υπαίτιος της εξέλιξης αυτής, είναι το Σπίτι Μου ΙΙ. "Όταν γίνεται επιδότηση της ζήτησης σε μια αγορά που το βασικό της πρόβλημα είναι το έλλειμμα προσφοράς, είναι επόμενο να αυξάνεται δραματικά η ζήτηση για παλιά ακίνητα, που είναι επιλέξιμα μέσω του προγράμματος". Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Θεοδωρίδη, όταν ένα νεόδμητο πουλιέται π.χ. έναντι 4.000 ευρώ/τ.μ. και το αντίστοιχο παλιό, ανακαινισμένο διαμέρισμα, ηλικίας 30-40 ετών, φτάνει τις 3.500 ευρώ/τ.μ., είναι προφανές ότι δημιουργούνται στρεβλώσεις στην αγορά.

Μάλιστα, ο ίδιος επισημαίνει ότι πλέον έχουν αρχίσει να παρατηρούνται ακόμα και φαινόμενα πλειοδοσιών για ακίνητα που εμπίπτουν στις προϋποθέσεις του προγράμματος και είναι σωστά τιμολογημένα, δηλαδή οι πωλητές τα έχουν κοστολογήσει εντός λογικών ορίων. Σε πρόσφατη δημόσια εμφάνισή του, ο κ. Θεοδωρίδης ανέφερε το παράδειγμα ενός διαμερίσματος 60 τ.μ. της δεκαετίας του 1990, το οποίο διατίθεται έναντι 125.000 ευρώ, αλλά ήδη, οι πωλητές έχουν γίνει αποδέκτες προσφορών για 140.000 ευρώ, καθώς έχουν προσελκυστεί δεκάδες ενδιαφερόμενοι.

Υπενθυμίζεται ότι επιλέξιμα ακίνητα για το πρόγραμμα, είναι όσα έχουν μέγιστη αξία έως 250.000 ευρώ και έχουν οικοδομική άδεια που εκδόθηκε μέχρι το τέλος του 2005, με έτος αποπεράτωσης το τέλος του 2007. Επομένως, η ζήτηση έχει εστιαστεί σε κατοικίες τουλάχιστον 20 ετών, με την πλειονότητα να αφορά ακόμα παλιότερα σπίτια, καθώς τα νεότερα, έχουν ως επί το πλείστον ήδη απορροφηθεί. Μέχρι και το τέλος Νοεμβρίου, είχαν εγκριθεί 11.025 αιτήσεις, ενώ η απορρόφηση των διαθέσιμων κεφαλαίων, ύψους 2 δις ευρώ, διαμορφώνεται σε 68,44% (εφόσον φυσικά ολοκληρωθούν οι σχετικές αγοραπωλησίες χωρίς προβλήματα).