Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Στο επίκεντρο της 55ης ετήσιας γενικής συνέλευσης της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών (ΕΞΑ) βρέθηκαν οι προοπτικές, αλλά και οι προκλήσεις του αθηναϊκού ξενοδοχειακού κλάδου, με τον πρόεδρο της Ένωσης, Ευγένιο Βασιλικό, να προειδοποιεί ότι "πολύ εύκολα μπορούμε να επιστρέψουμε σε παλαιότερες εποχές" αν δεν ληφθούν άμεσα στρατηγικές αποφάσεις για τον προορισμό της Αθήνας.

Ο κ. Βασιλικός τόνισε ότι η Αθήνα βρίσκεται σε "κρίσιμο σημείο" και χρειάζεται στοχευμένες επενδύσεις, όχι μόνο από τον ιδιωτικό τομέα — ο οποίος ήδη κινείται δυναμικά — αλλά και από τον δημόσιο, ο οποίος "ανταποκρίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς". Σύμφωνα με την ΕΞΑ, πάνω από 1 δισ. ευρώ έχουν επενδυθεί τα τελευταία χρόνια σε ανακαινίσεις ξενοδοχείων της πρωτεύουσας, σε όλες τις κατηγορίες.

Ανάγκη χωροταξικού σχεδιασμού και ποιοτικής αναβάθμισης

Ο πρόεδρος της ΕΞΑ υπογράμμισε την ανάγκη να οριστικοποιηθεί και να εφαρμοστεί επιτέλους το χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό, ώστε να διαμορφωθεί ένας βιώσιμος σχεδιασμός για τα επόμενα χρόνια. Προειδοποίησε επίσης για τους κινδύνους υπερτουρισμού, καλώντας την Πολιτεία να δράσει εγκαίρως ώστε "να μην φτάσουμε στα επίπεδα άλλων πόλεων που αναγκάστηκαν να περιορίσουν νέες ξενοδοχειακές μονάδες, όπως η Βαρκελώνη".

Όπως σημείωσε, "πρέπει να σκεφτούμε πού θέλουμε να πάμε" και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική αναβάθμιση του προϊόντος και όχι μόνο στην αύξηση του αριθμού των επισκεπτών. Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι απαιτούνται καλύτερες υποδομές, λύσεις στα προβλήματα προσβασιμότητας και πιο αποτελεσματική διαχείριση ζητημάτων όπως η δύσκολη προσβασιμότητα με δρόμους γεμάτους λακκούβες και ακατάλληλα πεζοδρόμια, το παράνομο παρκάρισμα, τα γκράφιτι, η αποκομιδή των σκουπιδιών και γενικότερα η καθαριότητα.

Ιδιωτικές πρωτοβουλίες και νέες τάσεις στον ξενοδοχειακό χάρτη της Αθήνας

Η Αθήνα συνεχίζει να εξελίσσεται ως τουριστικός προορισμός και έχει μετατραπεί "σε μια ζωντανή πόλη με νέα πράγματα και νέους πόλους ενδιαφέροντος", όπως σημείωσε ο Stefan Merkenhof - Managing Consultant / GBR Consulting παρουσιάζοντας τα έως σήμερα βασικά συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας που διενεργεί η ΕΞΑ, συγκεντρώνοντας στοιχεία κίνησης και απόδοσης (μέση πληρότητα, μέση τιμή δωματίου, έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο, κ.ά.) σε συνδυασμό με τα στοιχεία δυναμικότητας και τις αφίξεις στον προορισμό.

Στην ίδια κατεύθυνση, όπως είπε, τα ξενοδοχεία αναβαθμίζονται με ταχείς ρυθμούς, ενώ παρατηρείται ισχυρή ανάπτυξη boutique μονάδων, αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον και σημαντική άνοδος των service apartments.

Συνολικά 55 ξενοδοχειακές αλυσίδες έχουν πλέον παρουσία στην Αττική – ανάμεσά τους 25 διεθνείς. Στην κατηγορία των 5 αστέρων, το 82% των δωματίων ανήκει σε αλυσίδες.

Η εικόνα αυτή αποτυπώνεται και στο επενδυτικό ενδιαφέρον, που το 2025 ανεβάζει την Αθήνα στην 8η  θέση των κορυφαίων ευρωπαϊκών πόλεων για ξενοδοχειακές επενδύσεις, από τη 10η που βρισκόταν το 2024, με βάση την έρευνα της CBRE. Οι μισοί επενδυτές θεωρούν ότι η ζήτηση ξεπερνά τη νέα προσφορά και το 34% προτιμά στρατηγικές "προστιθέμενης αξίας", αξιοποιώντας την ευκαιρία για αναβαθμίσεις υφιστάμενων καταλυμάτων και δημιουργία υπεραξίας.

Ζήτηση, πληρότητες και οικονομικές επιδόσεις

Η ζήτηση για την Αθήνα συνεχίζει να κινείται ανοδικά. Οι διεθνείς αφίξεις στο αεροδρόμιο της Αθήνας έφτασαν τα 11,1 εκατ. το 2024, σημειώνοντας άνοδο YTD Οκτ 25 /24 κατά 8,5%, ενώ 7,9 εκατ. από αυτούς ήταν αλλοδαποί κάτοικοι -το 92% ταξιδιώτες αναψυχής- και φέτος παρατηρείται αύξηση κατά 9,2% YTD Οκτ 25 /24 - με βάση τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ.

Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζουν να αποτελούν τις δύο σημαντικότερες αγορές της Αθήνας, παρά την αποδυνάμωση δολαρίου και λίρας. Την ίδια στιγμή, τα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας κατέγραψαν πληρότητα YTD Οκτ 25, 78,6% (ίδια με πέρυσι), ενώ το ADR (μέση τιμή δωματίου)  σημείωσε αύξηση 2,8% φτάνοντας € 185 και το RevPar (έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο) κατά 2,9%.

Προκλήσεις και ευκαιρίες

Ο πρόεδρος του ΙΝΣΕΤΕ, Γιώργος Βερνίκος, υπογράμμισε ότι, παρά την καλή πορεία του τουρισμού, "δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός". Όπως ανέφερε, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσιμα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η πίεση από τη βραχυχρόνια μίσθωση και η γραφειοκρατία· προβλήματα που προκαλούν ανησυχία για τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων.

Ο Αλέξανδρος Θάνος Εντεταλμένος Σύμβουλος του ΣΕΤΕ, σημείωσε ότι ο ελληνικός τουρισμός διαθέτει "ένα παράθυρο ευκαιρίας" και εκτίμησε ότι μέχρι το 2026 η Αττική θα ξεπεράσει όλες τις περιφέρειες σε έσοδα και αφίξεις. Τόνισε επίσης ότι η Αθήνα έχει πλέον μετατραπεί σε προορισμό 12 μηνών, ενώ τόνισε πως οι ιδιωτικές επενδύσεις το 2024 ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ. Παράλληλα, επεσήμανε την ανάγκη να διατηρηθεί η ικανοποίηση των επισκεπτών μέσω ουσιαστικών δημόσιων επενδύσεων.