Του Χάρη Φλουδόπουλου

Σειρά σημαντικών προβλημάτων που μπλοκάρουν στην πράξη την εφαρμογή του net billing και καθυστερούν κρίσιμες επενδύσεις αυτοπαραγωγής ενέργειας, θέτουν υπόψη του ΣΕΒ επιχειρήσεις του κλάδου, οι οποίες προειδοποιούν ότι η αγορά παραμένει "παγωμένη" παρά το υψηλό ενδιαφέρον. Όπως σημειώνουν, η δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών για αυτοκατανάλωση αποτελεί σήμερα βασικό εργαλείο μείωσης του ενεργειακού κόστους και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, ωστόσο η λειτουργία του μηχανισμού απέχει πολύ από το να θεωρηθεί επιχειρησιακά ώριμη.

18 μήνες αναμονής

Παρότι η απαιτούμενη υπουργική απόφαση για το net billing έχει δημοσιευθεί, οι επιχειρήσεις τονίζουν ότι η εφαρμογή του συστήματος στην πράξη εκκρεμεί εδώ και περίπου 18 μήνες, καθώς δεν έχουν ακόμη εκδοθεί οι συμπληρωματικές αποφάσεις που είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης. Όπως αναφέρεται, οι πάροχοι ενέργειας και οι ΦΟΣΕ δεν προχωρούν σε συμβάσεις όσο το πλαίσιο βρίσκεται σε εκκρεμότητα, καθηλώνοντας την αγορά.

Το ζήτημα έχει τεθεί και μέσω σχετικής επιστολής του ΕΣΠΕΝ στο ΥΠΕΝ, που ζητά την επιτάχυνση των αναγκαίων διορθωτικών ρυθμίσεων.

Καθυστερήσεις από τον ΔΕΔΔΗΕ

Το δεύτερο μεγάλο εμπόδιο αφορά τους χρόνους εξέτασης και υπογραφής συμβάσεων σύνδεσης. Σύμφωνα με όσα επισημαίνουν οι επιχειρήσεις, ο ΔΕΔΔΗΕ εμφανίζει "παραδειγματικές καθυστερήσεις" στην έκδοση όρων σύνδεσης και στη συνέχεια στην υπογραφή των συμβάσεων – ακόμη και σε περιπτώσεις συστημάτων έως 100 kW, όπου ο νόμος προβλέπει ότι δεν απαιτούνται όροι σύνδεσης και η σύμβαση πρέπει να αποστέλλεται εντός 15 ημερών.

Στην πράξη, ωστόσο, οι διαδικασίες μπορεί να φτάνουν τους 6–8 μήνες ή και περισσότερο, δημιουργώντας πλήρη αναντιστοιχία με τις θεσμικές προβλέψεις και εμποδίζοντας τον προγραμματισμό των επιχειρήσεων.

Ασάφεια για μπαταρίες

Ένα ακόμη σημείο προβληματισμού αφορά τη δυνατότητα εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης (μπαταριών) σε συνδυασμό με φωτοβολταϊκά net billing. Οι επιχειρήσεις αναφέρουν ότι δεν υπάρχει ακόμη σαφής απάντηση για το κατά πόσο θα μπορούν να αξιοποιούν οικονομικά πλεονεκτήματα από το arbitrage, παρότι βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική πρόσκληση επιδότησης για συστήματα αποθήκευσης σε επιχειρήσεις.

Η αβεβαιότητα αυτή έχει ως αποτέλεσμα αρκετές επενδύσεις να παραμένουν σε αναμονή έως την πλήρη αποσαφήνιση του κανονιστικού πλαισίου.

Κίνδυνος κυρώσεων

Οι επιχειρήσεις υπενθυμίζουν ότι, βάσει της νέας ευρωπαϊκής Οδηγίας 2023/2413 για την επιτάχυνση των ΑΠΕ, η Ελλάδα οφείλει να εφαρμόσει περιοχές επιτάχυνσης για έργα ΑΠΕ, αυστηρά ανώτατα χρονικά όρια αδειοδότησης (3–6 μήνες για μικρά έργα), ενιαίο σημείο επαφής για επενδυτές, καθώς και τη θεμελίωση της ανάπτυξης ΑΠΕ ως υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος.

Για τη μη συμμόρφωση με την οδηγία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη προς τη χώρα, προειδοποιώντας για ενδεχόμενη παραπομπή στο Δικαστήριο της Ε.Ε. εάν δεν υπάρξει πρόοδος.

Επιχειρήσεις υπογραμμίζουν ακόμη ότι, σύμφωνα με τον Νόμο 5151/2024 και τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες, τα έργα αυτοπαραγωγής με net billing πρέπει να έχουν απόλυτη προτεραιότητα στους διαχειριστές. Παρά ταύτα, οι καθυστερήσεις δείχνουν ότι η προτεραιοποίηση αυτή δεν εφαρμόζεται ουσιαστικά, με άμεση επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Οι επιχειρήσεις ζητούν από τον ΣΕΒ να αναδείξει το θέμα ως ζήτημα εθνικής σημασίας για τη βιομηχανική πολιτική, σημειώνοντας ότι η αυτοκατανάλωση αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για τον περιορισμό του ενεργειακού κόστους και την προσέλκυση νέων παραγωγικών επενδύσεων.

Τι είναι το net billing

Το net billing είναι ένα μοντέλο αυτοπαραγωγής ενέργειας στο οποίο μια επιχείρηση εγκαθιστά φωτοβολταϊκό σύστημα (με ή χωρίς μπαταρία), καταναλώνει επιτόπου την παραγόμενη ενέργεια και "εκκαθαρίζει" λογιστικά την πλεονάζουσα παραγωγή που εγχέει στο δίκτυο.

Σε αντίθεση με το net metering (ενεργειακό συμψηφισμό), στο net billing ο συμψηφισμός είναι χρηματικός: η ενέργεια που καταναλώνεται άμεσα αποφέρει άμεση εξοικονόμηση, η περίσσεια ενέργειας πωλείται στο δίκτυο σε προκαθορισμένη τιμή, ενώ η ενέργεια που χρειάζεται η επιχείρηση σε ώρες χωρίς ηλιακή παραγωγή αγοράζεται κανονικά από τον προμηθευτή.

Το σύστημα θεωρείται πιο "ώριμο" για επιχειρηματικές εφαρμογές, καθώς επιτρέπει καλύτερη διαχείριση κόστους, προβλεψιμότητα και αποδοτικότερη αξιοποίηση των επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά και αποθήκευση.