Έως 199 ευρώ έχει χάσει το 63% των καταναλωτών που υπέστησαν οικονομική απώλεια από εξαπάτηση στο διαδίκτυο ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ένας στους δύο δεν είναι βέβαιος για την ικανότητά του να αναγνωρίσει περιεχόμενο που δημιουργήθηκε από AΙ.

Αυτά προκύπτουν από τη νέα έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ για λογαριασμό της Visa, με σκοπό να καταγράψει την αντίληψη των καταναλωτών ως προς την τεχνητή νοημοσύνη και το ηλεκτρονικό εμπόριο με έμφαση στις απάτες και την ασφάλεια συναλλαγών στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, πάνω από 6 στους 10 συμμετέχοντες (63%) εμφανίζονται δύσπιστοι όταν μια προσφορά φαίνεται υπερβολικά καλή για να είναι αληθινή και 5 στους 10 όταν η ανάρτηση προέρχεται από άγνωστη πηγή ή μάρκα. Επιπλέον, το 46% είναι καχύποπτο όταν η ποιότητα του περιεχομένου είναι χαμηλή και όταν η μέθοδος πληρωμής μοιάζει ασυνήθιστη ή μη ασφαλής. Το 44% είναι επιφυλακτικό απέναντι σε έναν λανθασμένο ή ύποπτο σύνδεσμο URL.

Αναφορικά με την ικανότητα αναγνώρισης περιεχομένου που έχει δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη, το 53% των συμμετεχόντων δηλώνει πως δεν είναι ιδιαίτερα ή καθόλου σίγουροι για την αναγνώρισή του. Το 45% αισθάνεται πολύ ή αρκετά σίγουρο, στην αναγνώριση εικόνων και βίντεο που έχουν δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη, με το ποσοστό αυτό να είναι υψηλότερο στους συμμετέχοντες στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.

Τέσσερις στους δέκα εκτιμούν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα καταστήσει δυσκολότερη την αναγνώριση της διαδικτυακής απάτης. Το 34% θεωρεί πως θα δυσκολέψει την αναγνώριση σε κάποιες περιπτώσεις αλλά θα διευκολύνει την ανίχνευσή τους σε άλλες, ενώ ένα 10% δεν αναμένει καμία επίδραση.

Το 83% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι ελέγχει τη νομιμότητα ενός διαδικτυακού πωλητή πριν προχωρήσει σε αγορά, ενώ το 76% δηλώνουν πως είναι απίθανο να κάνουν κλικ σε διαφήμιση που δημιουργεί "αίσθηση κατεπείγοντος".

Phishing: Η πιο διαδεδομένη μέθοδος εξαπάτησης

Σχεδόν 6 στους 10 συμμετέχοντες δηλώνουν ότι έχουν στοχοποιηθεί μέσω phishing. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι απάτες που αξιοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη ή τεχνικές deepfake αναγνωρίζονται πλέον από το 7% του δείγματος. 

Οι επιπτώσεις για όσους τελικά έπεσαν θύματα διαδικτυακής απάτης είναι η οικονομική απώλεια (22%), η συναισθηματική ταλαιπωρία (17%) και ο δισταγμός ή φόβος απέναντι στις διαδικτυακές συναλλαγές (16%). Από όσους υπέστησαν οικονομική ζημιά, το 63% έχασε ποσά έως 199 ευρώ, ωστόσο, οι συνέπειες εκτείνονται πέρα από την οικονομική απώλεια, καθώς μετά από απόπειρα εξαπάτησης, το 41% δηλώνει πως έγινε/ θα είναι πιο προσεκτικό στο μέλλον αλλά παραμένει ανοιχτό να εμπιστευτεί μικρότερες ή νέες επιχειρήσεις για διαδικτυακές αγορές, ενώ το 37% περιορίζει τις αγορές του μόνο σε μεγάλες, γνωστές επιχειρήσεις. 

Σχεδόν 6 στους 10 θεωρούν ότι οι διαδικτυακές απάτες στα κοινωνικά δίκτυα γίνονται ολοένα και πιο εξελιγμένες, ενώ το 37% πιστεύει ότι οι απατεώνες μιμούνται επιτυχώς αξιόπιστα brands ή πρόσωπα και το 27% ότι ο μεγάλος όγκος διαφημίσεων και χορηγούμενου περιεχομένου που φαίνεται νόμιμο δυσχεραίνει την αναγνώριση απάτης.

Η Visa εντείνει τη μάχη της κατά της απάτης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa στην Ελλάδα, δήλωσε: "Η έρευνα καταγράφει την πολυπλοκότητα της διαδικτυακής απάτης στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η Visa εντείνει τη μάχη της κατά της απάτης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνδυάζοντας δεκαετίες εμπειρίας με προηγμένη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης και στενή συνεργασία με τράπεζες, εμπόρους και ψηφιακές πλατφόρμες, με στόχο το ηλεκτρονικό εμπόριο να πληροί τις υψηλότερες προϋποθέσεις ασφαλείας. Για περισσότερα από 30 χρόνια, η Visa χρησιμοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να διασφαλίζει τις πληρωμές και να παραμένει σταθερά μπροστά από τις εξελισσόμενες απειλές. Για το λόγο αυτό έχουμε επενδύσει 12 δισ. δολάρια σε τεχνολογία για την αποτροπή της απάτης και την ασφάλεια του δικτύου μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια. Η ενημέρωση, όμως, είναι εξίσου κρίσιμη με την καινοτομία: με το 41% των Ελλήνων να πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα δυσκολέψει τον εντοπισμό της απάτης, η Visa συνεργάζεται σε όλο το οικοσύστημα για να ενδυναμώσει τους καταναλωτές, βοηθώντας τους να αναγνωρίζουν απατεώνες που χρησιμοποιούν AI και να παραμένουν ασφαλείς σε έναν ολοένα και πιο διασυνδεδεμένο κόσμο.  

Πρωτοβουλία για την πιστοποίηση των ηλεκτρονικών καταστημάτων

Ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας δήλωσε: "Η μελέτη της Visa και του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ αποτυπώνει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία, από τα οποία μπορούν να διακριθούν τα ακόλουθα: Πρώτον, οι καταναλωτές εμφανίζονται σε εγρήγορση απέναντι σε πιθανές απάτες, ζητώντας ταυτόχρονα συμβουλευτική υποστήριξη από την Πολιτεία και τους θεσμοθετημένους φορείς. Δεύτερον, παρατηρείται διαφοροποίηση της στάσης απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη ανάλογα με την ηλικία των συμμετεχόντων: οι νεότεροι εμπιστεύονται περισσότερο τη ικανότητά τους να αναγνωρίζουν περιεχόμενο που έχει παραχθεί με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης. Τρίτον, διατυπώνεται σκεπτικισμός σχετικά με την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις απάτες, καθώς περίπου τέσσερις στους δέκα συμμετέχοντες εκτιμούν ότι η χρήση της θα καθιστά δυσκολότερη την αναγνώριση της απάτης".

Αναφερόμενος στις δράσεις που σχεδιάζει η ΕΣΕΕ υπογράμμισε ότι η συνομοσπονδία θα αναλάβει πρωτοβουλία για την πιστοποίηση των ηλεκτρονικών καταστημάτων με σκοπό τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων στο νέο τεχνολογικό περιβάλλον και, ταυτόχρονα, για τη νομική προστασία του καταναλωτή, ενώ επιπλέον, στο ίδιο πλαίσιο, η ΕΣΕΕ έχει αιτηθεί στο υπουργείο Ανάπτυξης, να συμμετέχει στον νέο ανεξάρτητο φορέα που δημιουργείται για την προστασία του καταναλωτή.