Του Χάρη Φλουδόπουλου

Η Eurometaux, που εκπροσωπεί τον ευρωπαϊκό κλάδο των μη σιδηρούχων μετάλλων, χαιρέτισε ως θετική εξέλιξη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στα οποία οι ηγέτες της ΕΕ αναγνώρισαν για πρώτη φορά ρητά ότι οι ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως ο τομέας των μετάλλων, χρειάζονται ειδική μεταχείριση προκειμένου να παραμείνουν ανθεκτικές και ανταγωνιστικές σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό γεωπολιτικό περιβάλλον.

Η οργάνωση με επικεφαλής τον Ε. Μυτιληναίο της Metlen είχε απευθύνει κοινή επιστολή στους Ευρωπαίους ηγέτες πριν τη Σύνοδο και μετά την ολοκλήρωσή της εκτιμά ότι η κινητοποίηση των βιομηχανικών ενώσεων είχε απτό αποτέλεσμα στη διατύπωση του τελικού κειμένου, το οποίο θα αποτελέσει βάση πίεσης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα επόμενα βήματα.

Σύμφωνα με την πρώτη αποτίμηση της Eurometaux, η παράγραφος 42 των συμπερασμάτων συνιστά σαφή πρόοδο, καθώς επισημαίνει ότι οι ενεργοβόροι τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας — μεταξύ αυτών και η μεταλλουργία — "απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή ώστε να παραμείνουν ανθεκτικοί και ανταγωνιστικοί σε μια παγκόσμια αγορά και σε ένα δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον".

Η φράση αυτή, υπογραμμίζει η Ένωση, αποτελεί καθοριστικό πολιτικό σήμα πως το πρόβλημα της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης έχει πλέον τεθεί στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.

Σχετικά με τον κλιματικό στόχο του 2040, η Eurometaux σημειώνει ότι οι ηγέτες δεν υιοθέτησαν ρητά το ποσοστό μείωσης των εκπομπών κατά 90%, αφήνοντας τη συζήτηση να συνεχιστεί στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος της 4ης Νοεμβρίου.
Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να αναπτύξει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου, επισημαίνοντας σημαντικές παραμέτρους που αποτελούσαν πάγια αιτήματα της βιομηχανίας:

• Τη ρεαλιστική συνεισφορά των τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (carbon removals).
• Τη δυνατότητα αξιοποίησης υψηλής ποιότητας διεθνών πιστώσεων εκπομπών, ώστε η ευρωπαϊκή δράση να είναι ταυτόχρονα φιλόδοξη και οικονομικά αποδοτική.
• Την ανάγκη για ρήτρα αναθεώρησης του στόχου, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις συνθήκες ανταγωνισμού.

Η Eurometaux χαρακτηρίζει αυτές τις αναφορές "βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση", τονίζοντας ότι πρέπει να ενσωματωθούν πλήρως στο τελικό νομοθετικό πλαίσιο.

Ενέργεια και τιμές 

Στο ενεργειακό μέτωπο, οι ηγέτες της ΕΕ υιοθέτησαν σαφή διατύπωση για την ανάγκη αντιμετώπισης των υψηλών τιμών ενέργειας, επισημαίνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις τους στην ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών.

Στην παράγραφο 41, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή "να επιταχύνει τις εργασίες για τη μείωση των τιμών ενέργειας και τη στήριξη της βιώσιμης παραγωγής ενέργειας στην ΕΕ".

Η Ένωση χαιρετίζει το γεγονός ότι γίνεται ρητή αναφορά στην πρόθεση της Προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να καταθέσει "σχετικές προτάσεις το συντομότερο δυνατό". Αν και η διατύπωση θεωρείται γενική, η Eurometaux δηλώνει ότι θα τη χρησιμοποιήσει για να διατηρήσει την πίεση προς την Κομισιόν, προκειμένου να υπάρξουν συγκεκριμένα μέτρα άμεσης εφαρμογής για το ενεργειακό κόστος.

ETS2 και τεχνολογική ουδετερότητα

Θετικά αποτιμάται και η αναφορά στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών ETS2, καθώς η Επιτροπή καλείται να εξετάσει αναθεώρηση του πλαισίου εφαρμογής του, ώστε να διευκολυνθεί η ομαλή έναρξη ισχύος του.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται επίσης στη διατήρηση της τεχνολογικής ουδετερότητας στα συμπεράσματα της Συνόδου. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 42, οι ηγέτες "υπενθυμίζουν την επείγουσα ανάγκη να εντατικοποιηθούν οι συλλογικές προσπάθειες για την ανανέωση, τον εκσυγχρονισμό και την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο".

Κατά την Eurometaux, η διατύπωση αυτή συνιστά καθοριστική αναγνώριση ότι δεν μπορεί να υπάρξει "μονοδιάστατη" προσέγγιση στην πράσινη μετάβαση, αλλά πρέπει να επιτραπεί η συνύπαρξη διαφορετικών τεχνολογιών για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Τα επόμενα βήματα

Η Eurometaux σημειώνει ότι, παρά τις θετικές αναφορές, παραμένει η ανάγκη για δράση. Η Συνόδος επανέλαβε το γνώριμο αφήγημα περί αλληλοενίσχυσης της πράσινης μετάβασης και της ανταγωνιστικότητας, χωρίς όμως να αντιμετωπίζει ουσιαστικά το αυξανόμενο χάσμα κόστους μεταξύ Ευρώπης, ΗΠΑ και Ασίας.

Η ένωση αναμένεται να εντείνει τον διάλογο με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενόψει των επικείμενων αποφάσεων του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος και των νέων προτάσεων της Κομισιόν για τη βιομηχανική πολιτική και το ενεργειακό κόστος.

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά στέλεχος της Eurometaux, "η Ευρώπη αναγνώρισε το πρόβλημα· τώρα πρέπει να το λύσει. Οι βιομηχανίες μας δεν μπορούν να περιμένουν άλλο".