Του Χάρη Φλουδόπουλου

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για πλήρη απαγόρευση των νέων συμφωνιών φυσικού αερίου με τη Ρωσία μέχρι το τέλος του 2025 και σταδιακή κατάργηση όλων των υφιστάμενων εισαγωγών έως το 2027 δημιουργεί νέα δεδομένα για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. Σύμφωνα με τη διοίκηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας, η απόφαση αυτή επηρεάζει "ιδιαίτερα τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου εξακολουθεί να διακινείται ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του TurkStream".

Η εταιρεία εκτιμά ότι η σταδιακή απαγόρευση θα οδηγήσει την Ευρώπη σε αυξημένη εξάρτηση από εισαγωγές LNG, οι οποίες το 2025 θα κινηθούν κοντά στα ιστορικά υψηλά. Αυτό, όπως σημειώνει η διοίκηση, θα διαμορφώσει ένα πιο ευμετάβλητο και ακριβό περιβάλλον, ιδίως για τις χώρες της Βαλκανικής που δεν διαθέτουν πλήρως ανεπτυγμένα δίκτυα και αποθήκες φυσικού αερίου.

Παράλληλα, η ΔΕΠΑ υπενθυμίζει ότι έχει ήδη προσφύγει από το 2024 σε διεθνή διαιτησία κατά της Gazprom Export για την αναθεώρηση της συμβατικής τιμής, μια εκκρεμότητα που επιλύθηκε εξωδικαστικά τον Ιούνιο του 2025 με ευνοϊκό αποτέλεσμα για την εταιρεία, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητά της. Υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση προμήθειας της ΔΕΠΑ από τη Gazprom είχε αναθεωρηθεί για τελευταία φορά το 2022.

Το "βαρύ" αποτύπωμα της διεθνούς αγοράς

Το 2024 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τη ΔΕΠΑ. Ο κύκλος εργασιών υποχώρησε στα 1,44 δισ. ευρώ από 1,77 δισ. ευρώ το 2023, ενώ το λειτουργικό αποτέλεσμα κατέγραψε ζημιές 110,5 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 7,5 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Τα καθαρά αποτελέσματα μετά φόρων ήταν αρνητικά κατά 84,99 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 6,86 εκατ. το 2023

Η διοίκηση αποδίδει τις ζημιές σε τρεις κυρίως παράγοντες:

Πρώτον στη χαμηλή ανταγωνιστικότητα των μακροχρόνιων συμβάσεων – Οι τιμές των μακροχρόνιων συμβολαίων προμήθειας δεν ακολούθησαν την ταχεία πτώση των spot τιμών, περιορίζοντας τα περιθώρια κέρδους.

Παρότι η ΔΕΠΑ αύξησε σημαντικά τους όγκους πωλήσεων το 2024 (από 16,3 TWh σε 27,8 TWh, +71%), οι τιμές αγοράς που πλήρωνε με βάση τα μακροχρόνια συμβόλαια —κυρίως με τη Gazprom Export— ήταν υψηλότερες από τις τρέχουσες τιμές spot που επικράτησαν στην αγορά.

Η εταιρεία είχε αιτηθεί αναθεώρηση της συμβατικής τιμής, όμως η Gazprom δεν αποδέχθηκε τη μείωση, οδηγώντας τη ΔΕΠΑ σε διαιτησία τον Μάρτιο 2024. Μέχρι την εξωδικαστική συμφωνία (Ιούνιος 2025), η εταιρεία συνέχισε να προμηθεύεται σε υψηλότερο κόστος, με αποτέλεσμα αρνητικά περιθώρια πώλησης. Το μικτό αποτέλεσμα του Ομίλου ήταν –€59,8 εκατ. (από +€25,5 εκατ. το 2023), γεγονός που εξηγεί τη βασική πηγή των ζημιών.

Δεύτερον στη στρατηγική διατήρησης μεριδίων αγοράς με συμπιεσμένα περιθώρια.

Η διοίκηση ακολούθησε επιθετική εμπορική πολιτική για να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της στο 40% (από 30% το 2023), πωλώντας αέριο σε τιμές που δεν κάλυπταν πλήρως το κόστος προμήθειας από τα μακροχρόνια συμβόλαια.

Σύμφωνα με τη διοίκηση, αυτή η στρατηγική κρίθηκε αναγκαία για τη διατήρηση της εμπορικής παρουσίας της ΔΕΠΑ και την ενίσχυση του ρόλου της στην ασφάλεια εφοδιασμού της αγοράς, αλλά είχε αρνητική επίπτωση στα αποτελέσματα του 2024

Τρίτον στις αυξημένες προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις. Οι προβλέψεις για ανείσπρακτες οφειλές (κυρίως από πελάτες ηλεκτροπαραγωγής) αυξήθηκαν σημαντικά: €189,7 εκατ. (από €172,3 εκατ. το 2023).

Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση της ΔΕΠΑ στρατηγικά να διαθέσει στην αγορά το σύνολο του ρωσικού αερίου που προμηθεύτηκε βάσει σύμβασης, για δύο κυρίως λόγους: πρώτον να μεγιστοποιήσει την πίεση στη δικαστική διαμάχη με τη Gazprom ώστε το πιθανό θετικό αποτέλεσμα να αποφέρει μεγαλύτερα οφέλη αναδρομικά και δεύτερον ώστε η εταιρεία να διατηρήσει υψηλά μερίδια αγοράς άνω του 40% καθώς το 2023 το μερίδιο της ΔΕΠΑ είχε υποχωρήσει στο 27% με αποτέλεσμα να ενεργοποιηθεί μεγάλη ρήτρα take or pay της τάξης των 7,5TWh περίπου. 

Ασφάλεια εφοδιασμού

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η ΔΕΠΑ διατήρησε καθοριστικό ρόλο για την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας. Το 2024 συμμετείχε ενεργά στην προετοιμασία και την έναρξη λειτουργίας του FSRU Αλεξανδρούπολης, παραδίδοντας το πρώτο φορτίο LNG για δοκιμαστική λειτουργία και συμβάλλοντας στη δυναμική είσοδο της Ελλάδας στην αγορά επαναεριοποίησης LNG της περιοχής.

Η εταιρεία επίσης προχώρησε σε σύναψη δανειακής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 390 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση φωτοβολταϊκών έργων συνολικού κόστους 521 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του προγράμματος ενεργειακής μετάβασης.

Προοπτικές 2025

Η ΔΕΠΑ εκτιμά ότι το 2025 η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ελλάδα θα παραμείνει ισχυρή και αυξημένη σε σχέση με το 2024, κυρίως λόγω της ηλεκτροπαραγωγής και της βιομηχανίας. Ωστόσο, η ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ αναμένεται να μετριάσει την αύξηση της κατανάλωσης αερίου σε βάθος χρόνου.

Στην προσφορά, η εταιρεία προβλέπει ότι οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω του TurkStream θα συνεχιστούν τουλάχιστον ως το 2026, ενώ η Ελλάδα θα διατηρήσει τον ρόλο της ως κόμβου LNG στη ΝΑ Ευρώπη. Το FSRU Αλεξανδρούπολης, η Ρεβυθούσα και οι μελλοντικές υποδομές θα αποτελέσουν "βαλβίδα ασφαλείας" για το ενεργειακό ισοζύγιο της περιοχής.

Η στρατηγική της ΔΕΠΑ για την επόμενη διετία προβλέπει μετεξέλιξη από καθαρά εταιρεία φυσικού αερίου σε καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο, με δραστηριότητες σε ηλεκτρισμό, ΑΠΕ, αποθήκευση και ενεργειακές υπηρεσίες.

Οι βασικοί επιχειρησιακοί στόχοι περιλαμβάνουν:

• Διατήρηση ηγετικής θέσης στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου.
• Επέκταση σε αγορές της Ιταλίας, των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης.
• Ενίσχυση της παρουσίας στη λιανική μέσω της θυγατρικής Φυσικό Αέριο – Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας.
• Ανάπτυξη χαρτοφυλακίου ΑΠΕ και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο.