Του Νίκου Κωτσικόπουλου 

Αν και οι τράπεζες εκταμιεύουν πολύ περισσότερα νέα δάνεια φέτος, οι αποπληρωμές, πωλήσεις δανείων και οι διαγραφές μειώνουν το σύνολο της καθαρής πιστωτικής επέκτασης στη χώρα. Περί τα 3,75 δισ. ευρώ είναι τα καθαρά νέα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα της ελληνικής οικονομίας από την αρχή του έτους μέχρι και τον Αύγουστο φέτος, και στις Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις αντιστοιχούν τα 3,57 δισ. ευρώ από αυτά.

Ωστόσο οι ελληνικές τράπεζες δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό, κι έτσι η καθαρή πιστωτική επέκταση που επιτυγχάνουν είναι σημαντικά μεγαλύτερη, αυξάνοντας τα δανειακά χαρτοφυλάκιά τους.

Στο μεταξύ, καταγράφονται τα πρώτα θετικά στοιχεία στη χρηματοδότηση των νοικοκυριών. Τα καταναλωτικά δάνεια διατηρούν σταθερά τον ρυθμό που έχουν αποκτήσει, αλλά εμφανίζονται τώρα και οι πρώτες δειλές ενδείξεις για αύξηση των θετικών ροών στα στεγαστικά δάνεια.

Αλλά η ατμομηχανή στη χρηματοδότηση της οικονομίας είναι σταθερά οι ελληνικές επιχειρήσεις, των οποίων ο δανεισμός αυξάνεται και εξακολουθούν να αντλούν το μεγαλύτερο μέρος των δανείων στην ελληνική οικονομία. 

Τι λέει η Jefferies

Οι ρυθμοί, μάλιστα, είναι εντυπωσιακοί και πολλαπλάσιοι των ρυθμών χρηματοδότησης στις ευρωπαϊκές οικονομίες και το γεγονός ανάγκασε την Jefferies να σταθεί στο θέμα, επισημαίνοντας και τις αυξημένες επιδόσεις των πορτογαλικών τραπεζών σε σχέση με την πορεία των χρηματοδοτήσεων στην Ευρωζώνη. Πάντως, οι πορτογαλικές τράπεζες ακολουθούν τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες χρηματοδοτούν με ρυθμό περίπου 50% μεγαλύτερο, ενώ η χρηματοδότηση στην Ελλάδα αυξάνεται στο οκτάμηνο φέτος με ρυθμό περίπου τετραπλάσιο του μέσου ευρωπαϊκού για τα επιχειρηματικά δάνεια και υπερτριπλάσιο ρυθμό στο σύνολο της οικονομίας.

Φέτος τον Αύγουστο το σύνολο των δανείων στον ιδιωτικό τομέα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις έφτασε τα 124,45 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν αύξηση 9,9% του ετήσιου ρυθμού χρηματοδότησης. Ο δανεισμός των επιχειρήσεων σε ετήσια βάση αυξήθηκε με ρυθμό 15,8%, αλλά ειδικά η χρηματοδότηση για τις Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις (πλην ασφαλιστικών επιχειρήσεων κ.λπ.) αυξάνεται ακόμα ταχύτερα, με ετήσιο ρυθμό 16,1%. 

Ο ιδιωτικός τομέας, που υπολογίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, χρηματοδοτείται με ετήσιο αυξητικό ρυθμό 10,6%, ενώ ο δανεισμός των νοικοκυριών υπολείπεται μεν, αλλά είναι θετικός με αύξηση 0,9%.

Η Jefferies αντιπαραβάλλει στα στοιχεία αυτά τα στοιχεία της Ευρωζώνης και των άλλων ευρωπαϊκών οικονομιών. Όπως αναφέρει, η αύξηση των δανείων στην Ευρωζώνη επιταχύνθηκε ελαφρώς σε ετήσια βάση τον Αύγουστο, στο 2,7%, από 2,6% τον Ιούλιο. 

Όπως σημειώνει, οι τάσεις είναι ισχυρότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου στην Νότια Ευρώπη και, σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει, η ελληνική οικονομία προηγείται με ετήσια αύξηση χρηματοδότησης 11,7%, ακολουθούμενη από την Πορτογαλία με ετήσια αύξηση χρηματοδότησης 6,8% και την Ολλανδία με ετήσια αύξηση 6%. Ακολουθούν το Βέλγιο και η Ιρλανδία, ενώ η Ιταλία εξακολουθεί να μένει πίσω, αν και η Jefferies διαπιστώνει βελτίωση της τάσης. Ο αμερικανικός οίκος σχολιάζει ότι τα στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν πως ο δανεισμός των νοικοκυριών αλλά και τα επιχειρηματικά δάνεια αυξήθηκαν.

Ο δανεισμός των νοικοκυριών

Το ασθενέστερο σημείο στη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας είναι τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, και ειδικά τα στεγαστικά δάνεια. Ωστόσο παρουσιάζονται φέτος τα πρώτα σημεία αλλαγής της τάσης. 

Πέρυσι, για πρώτη φορά από το 2019, σύμφωνα με τη χρονοσειρά που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ροές χρηματοδότησης ήταν θετικές τον Δεκέμβριο στο τέλος της χρονιάς, με τα νέα δάνεια να είναι μόλις 6 εκατ. ευρώ περισσότερα από τις αποπληρωμές και τις τιτλοποιήσεις, πωλήσεις και διαγραφές.

Φέτος, όμως, παρουσιάστηκαν θετικές ροές νέων στεγαστικών δανείων τον Μάιο και κυρίως τον Ιούνιο και ξεπέρασαν τις αποπληρωμές και τις διαγραφές (24 και 128 εκατ. ευρώ αντίστοιχα). Η θετική τάση συνεχίστηκε, έπειτα από μικρό αρνητικό διάλειμμα, και τον Αύγουστο. Ο ετήσιος ρυθμός χρηματοδοτήσεων παραμένει αρνητικός στα στεγαστικά, αλλά έχει υποχωρήσει στο -0,8% και, καθώς απομένει το παραδοσιακά ισχυρό χρονικό τμήμα του έτους, εκτιμάται ότι η εικόνα θα βελτιωθεί.

Στο μεταξύ, η εικόνα στα καταναλωτικά δάνεια βελτιώνεται, και ο ρυθμός χρηματοδότησης αυξήθηκε κατά 6,3% τον Αύγουστο, όσο και τον Ιούλιο, και είναι η μεγαλύτερη αύξηση στο οκτάμηνο του 2025, αλλά και από το 2019, που εκκινούν οι χρονοσειρές της ΤτΕ. 

Τι δείχνει η χρηματοδότηση του Αυγούστου

Ο Αύγουστος δεν είναι μήνας αιχμής για τον δανεισμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών και θεωρείται μάλλον υποτονικός. Οι τραπεζικοί συνήθως κλείνουν τις εκκρεμότητες από τον Ιούλιο ή το πολύ τις πρώτες ημέρες του μήνα πριν από τις θερινές διακοπές. Ωστόσο, τόσο πέρυσι, αλλά ακόμα περισσότερο φέτος, ήταν μήνας θετικών ροών και ουσιαστικά δημιουργεί ένα καλό επίπεδο για το τελευταίο τρίμηνο του έτους.

Τον Αύγουστο φέτος η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις ήταν θετική κατά 151 εκατ. ευρώ, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής παρέμεινε αμετάβλητος στο 15,8% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Ειδικά οι ΜΧΕ άντλησαν συνολικά 173 εκατ. ευρώ καθαρών δανείων, έναντι 110 εκατ. ευρώ καθαρών δανείων πέρυσι τον ίδιο μήνα.

Θετικές ήταν και οι ροές στα καταναλωτικά δάνεια, με 22 εκατ. ευρώ καθαρών νέων δανείων, έναντι 17 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ τα καθαρά στεγαστικά δάνεια μετά τις αποπληρωμές, πωλήσεις και διαγραφές ήταν μόλις 3 εκατ. ευρώ, έναντι μείωσης 63 εκατ. ευρώ πέρυσι τον ίδιο μήνα. 

Τέλος, η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης σε ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά 16 εκατ. ευρώ.