Του Κώστα Κατίκου

Χωρίς φρένο μοιάζει να είναι το κύμα των συνταξιοδοτήσεων. Το 2025  είναι η 5η συνεχόμενη χρονιά όπου η "έξοδος" για τη σύνταξη αναμένεται να φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ αγγίζοντας ή και ξεπερνώντας τις 200.000 αιτήσεις σε όλες τις κατηγορίες (γήρατος, θανάτου, αναπηρίας).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, το 2021, είχαν υποβληθεί 212.151 αιτήσεις συνταξιοδότησης, το 2022 έφτασαν τις 211.133, το 2023 ανήλθαν σε190.368, το 2024 υποβλήθηκαν  197.228 αιτήσεις συνταξιοδότησης και στο μέσον (Ιούνιος) του 2025 είχαν κατατεθεί 97.334 αιτήσεις συνταξιοδότησης, σχεδόν όσες είχαν υποβληθεί και στο πρώτο εξάμηνο του 2024 (99.000) 

Αν εξαιρεθούν οι συντάξεις λόγω θανάτου που αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των αιτήσεων, όπως και άλλο ένα 18% των αιτήσεων που αφορούν σε συντάξεις αναπηρίας, απομένει ένα 62% που είναι οι αιτήσεις για σύνταξη λόγω γήρατος οι οποίες είναι σημαντικά αυξημένες και θέτουν αναμφίβολα σε δοκιμασία τις αντοχές του ασφαλιστικού. 

Αν και η συνταξιοδότηση είναι καθαρά προσωπική υπόθεση του κάθε ασφαλισμένους, ωστόσο υπάρχει μια κοινή συνισταμένη από 5 τουλάχιστον λόγους που ωθούν τους ασφαλισμένους σε μαζική φυγή προς τη σύνταξη.

Οι λόγοι αυτοί είναι οι εξής: 

1. Η ανησυχία για πιθανές αλλαγές στα όρια ηλικίας δεδομένου ότι από το 2027 θα εφαρμοστεί η ψηφισμένη σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων μετά τα 65. Αυτή σύνδεση –αν εφαρμοστεί- μπορεί να εγκλωβίσει τους ασφαλισμένους σε μεγαλύτερα όρια ηλικίας και πολλοί επιλέγουν να φύγουν τώρα έστω και με μειωμένη αντί να πάρουν το ρίσκο της παραμονής με κίνδυνο ανατροπών.

2. Η ενδεχόμενη αλλαγή στους όρους εξαγοράς και υπολογισμού στη σύνταξη των πλασματικών ετών. Η συζήτηση έχει ανοίξει αλλά προς το παρόν δεν θα υπάρξουν παρεμβάσεις. Μια από τις αλλαγές που συζητούνται είναι ότι τα πλασματικά δεν θα μετρούν στη σύνταξη όπως τα πραγματικά έτη, αλλά θα υπολογίζονται με μειωμένο ποσοστό αναπλήρωσης. 

3. Η ταυτόχρονη ωρίμανση δικαιωμάτων συνταξιοδότησης από όσους γεννήθηκαν μετά τον πόλεμο, η γνωστή γενιά των "baby boomers" που ήρθε από την έκρηξη των γεννήσεων στη δεκαετία του 1950 και αρχές του 1960. Οι γεννηθέντες αυτής της περιόδου μπήκαν ταυτόχρονα στην αγορά εργασίας και αποχωρούν το ίδιο μαζικά για τη σύνταξη.  

4. Η δυνατότητα που δίνει πλέον η νομοθεσία στους συνταξιούχους να συνεχίζουν να εργάζονται χωρίς να τους κόβεται η σύνταξη. Ηδη, πάνω από 200.000 συνταξιούχοι έχουν δηλώσει απασχόληση κερδίζοντας έξτρα εισόδημα από την εργασία τους.

5. Άλλοι λόγοι που σχετίζονται με την κατοχύρωση των συμπληρωματικών παροχών όπως το εφάπαξ στο Δημόσιο που βαίνει μειούμενο αλλά και οι επικουρικές συντάξεις που δεν πρόκειται να αυξηθούν στο ορατό μέλλον, αντίθετα κάθε χρόνο ο νέος τρόπος υπολογισμού τους τις πιέζει σε χαμηλότερα ποσά.

Η αυξημένη ροή που παρατηρείται και φέτος στις αιτήσεις συνταξιοδότησης δείχνει ότι θα καταγραφεί νέο ρεκόρ αποχωρήσεων.

Μόνο τον Ιούνιο του 2025 υποβλήθηκαν 17.075 αιτήσεις που αποτελούν ρεκόρ για το πρώτο εξάμηνο ενώ είναι περισσότερες από τον Ιούνιο του 2024 που είχαν υποβληθεί 15.215 αιτήσεις. 

Την ίδια στιγμή οι εκκρεμείς συντάξεις αυτές δηλαδή που καθυστερούν να εκδοθούν πέραν του τριμήνου έχουν υποχωρήσει στις 15.120, ενώ οι μη ληξιπρόθεσμες αιτήσεις για τις οποίες δεν έχει παρέλθει το τρίμηνο για την έκδοσή τους έφτασαν τον Ιούνιο του 2025 στις 21.860 από 20.660 που ήταν τον Μάιο και 16.653 που ήταν τον Ιούνιο του 2024.

Το ισοζύγιο εισερχομένων αιτήσεων και νέων απονομών παραμένει πάντως θετικό έστω και οριακά με 17.075 νέες αιτήσεις τον Ιούνιο του 2025,  και 17.471 νέες απονομές συντάξεων τον ίδιο μήνα. Πέρυσι είχαν υποβληθεί 15.215 αιτήσεις και είχαν απονεμηθεί 18.122 συντάξεις από το στοκ των εκκρεμοτήτων.