Του Τάσου Δασόπουλου 

Η χρηματοδότηση από τρία νέα επενδυτικά κοινοτικά ταμεία με 8 δισ. ευρώ , η μόνιμη αύξηση του εθνικού σκέλος του ΠΔΕ με 500 εκατ. ευρώ και οι μεταρρυθμίσεις για την αύξηση της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων θεωρείται ότι θα κλείσουν το "κενό" που θα αφήσει μετά την ολοκλήρωση του το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).

Με βάση το αναθεωρημένο μεσοπρόθεσμο διαρθρωτικό και δημοσιονομικό σχέδιο 2025 -2028 οι δαπάνες δημοσίων επενδύσεων μειώνονται από το τέλος του επόμενου χρόνου. Ειδικότερα, από τα 20,8 δισ. ευρώ το 2026, στα 13,2 δισ. ευρώ το 2027 και στα 11,2 δισ. το 2028.

Στο μεταξύ όμως στο τέλος Ιουνίου ανακοινώθηκε η χρηματοδότηση της Ελλάδας από τρία νέα προγράμματα χρηματοδότησης τα οποία αντλούν πόρους από το κοινό ευρωπαϊκό Ταμείο, όπου συγκεντρώνονται τα έσοδα από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων ρύπων. Πρόκειται για το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων, από τα οποία θα χρηματοδοτηθούν κατά την επόμενη επταετία (2026 - 2032) - μεταξύ άλλων - πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, την προστασία του περιβάλλοντος, την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ενίσχυση των φτωχών νοικοκυριών. Η Ελλάδα θα χρηματοδοτηθεί από τα τρία ταμεία με κοινοτικούς πόρους ύψους 8 δισ. ευρώ. Με το ποσό αυτό, η Ελλάδα εξασφαλίζει σχεδόν το μισό από τις επιχορηγήσεις ύψους 18,2 δισ. ευρώ που δικαιούται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα δε έτη κατά τα οποία η Ελλάδα θα υλοποιήσει έργα με χρήματα από τα ταμεία αυτά συμπίπτουν με το τέλος της υλοποίησης του ΤΑΑ.

Τα δάνεια του ΤΑΑ

Μια ακόμη πηγή χρηματοδότησης μετά το τέλος το 2026 θα είναι τα δάνεια ύψους 17,6 δισ. ευρώ που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα δάνεια αυτά κινούνται με άλλο χρονοδιάγραμμα απ' ό,τι οι επιχορηγήσεις. Θα συνεχίζουν να εκταμιεύονται και μετά το τέλος του 2026 και του 2027. Οι επιχειρήσεις, θα συνεχίζουν να έχουν δικαίωμα δανείων από το ΤΑΑ, μέχρι και το τέλος του 2028. 

Η αύξηση του ΠΔΕ 

Παράλληλα, ένα μέρος των χρηματοδοτήσεων που θα πάψει να υπάρχει μετά το τέλος του ΤΑΑ θα καλυφθεί από τη μόνιμη αύξηση του εθνικού σκέλους των δημοσίων επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ . Με τα χρήματα αυτά θα καλύπτονται μικρότερες τοπικές παρεμβάσεις, αλλά και απαλλοτριώσεις που απαιτεί η υλοποίηση των έργων του τωρινού και του επόμενο ΕΣΠΑ. 

Το επόμενο ΕΣΠΑ 

Το επόμενο χρηματοδοτικό εργαλείο που αναμένει η Ελλάδα, είναι το επόμενο ΕΣΠΑ, δηλαδή το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034, το οποίο σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα φτάσει τα 49,2 δισ. ευρώ, δηλαδή όσο περίπου είναι και το τρέχον πρόγραμμα. 

Τα ποσά βεβαίως είναι ακόμη υπό διαπραγμάτευση και η συμφωνία είναι πιθανό να κλείσει επί ελληνικής προεδρίας, το δεύτερο εξάμηνο του 2027. Οι διαπραγματεύσεις έχουν μόλις ξεκινήσει και το κρίσιμο θέμα για την ελληνική πλευρά θα είναι η διατήρηση της πολιτικής συνοχής στα σημερινά επίπεδα, αφού υπάρχουν ιδέες για μείωση των κονδυλίων με στόχο να αυξηθούν τα κονδύλια για την ψηφιακή μετάβαση άλλα και έρευνα της άμυνας. 

Τέλος, εκτός από τα κοινοτικά κονδύλια το ΥΠΕΘΟ προωθεί το επόμενο διάστημα μια σειρά από νομοθετήματα τα οποία διευκολύνουν περαιτέρω την υλοποίηση των μεγάλων στρατηγικών επενδύσεων, ώστε να εξασφαλιστεί και η ροή άμεσων ξένων επενδύσεων οι οποίες για φέτος είναι σε καθυστέρηση λόγω των δασμών Τραμπ.