Η πορεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 2025 παραμένει κρίσιμη για την ελληνική οικονομία, καθώς η τρέχουσα διεύρυνση το πρώτο 4μηνο δημιουργεί προκλήσεις, ενώ οι προβλέψεις για σταδιακή βελτίωση στηρίζονται στην πιθανότητα χαμηλότερων επιτοκίων, δυναμικού τουρισμού και στις ενισχύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικής βάσης παραμένει κεντρικός στόχος για τη μεσομακροπρόθεσμη σταθερότητα, διαπιστώνουν οι αναλυτές της Eurobank στο εβδομαδιαίο δελτίο τους "7 Ημέρες Οικονομία".

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας, το οποίο αποτυπώνει τις καθαρές πληρωμές έναντι των εισπράξεων από συναλλαγές με το εξωτερικό σε αγαθά, υπηρεσίες, εισοδήματα και τρέχουσες μεταβιβάσεις, παρουσίασε διεύρυνση κατά 5,1% σε ετήσια βάση το 4μηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025, ήτοι €322,1 εκατομμύρια.

Το 2024, το έλλειμμα αυτό είχε διευρυνθεί κατά 9,6% (€1,3 δισ.) και διαμορφώθηκε στο 6,4% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), αυξημένο από 6,2% το 2023. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών καταγράφει ουσιαστικά τη διαφορά ανάμεσα στην εγχώρια δαπάνη και παραγωγή, δηλαδή το πόσο ξοδεύουμε σε σχέση με όσα παράγουμε, ή αντίστοιχα τη διαφορά μεταξύ επένδυσης και αποταμίευσης.

Τα στοιχεία υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στην προσφορά και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της.

Αναλυτική εικόνα των επιμέρους ισοζυγίων

Πώς κινήθηκαν τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά το 4μηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025;

• Ισοζύγιο αγαθών: Το έλλειμμα παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο. Η μείωση των ισοζυγίων καυσίμων και πλοίων αντισταθμίστηκε από την αύξηση του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων.

• Ισοζύγιο υπηρεσιών: Αποτελεί τον βασικό πλεονασματικό τομέα της ελληνικής οικονομίας, κυρίως λόγω τουρισμού και ναυτιλίας. Ωστόσο, το 4μηνο σημειώθηκε πτώση κατά €338,4 εκατ. ή 14,7%, εξαιτίας της επιδείνωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταφορών.

• Ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων: Ενισχύθηκε κατά €417,5 εκατ., κυρίως λόγω της σταδιακής αποκλιμάκωσης των επιτοκίων που οδήγησε σε μείωση των πληρωμών για τόκους.

• Ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων: Σημείωσε σχεδόν ισόποση συρρίκνωση, κατά €417,3 εκατ.

Προβλέψεις και προοπτικές

Στην πρόσφατη Έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική 2024-2025 (19 Ιουνίου 2025), η ΤτΕ προβλέπει συρρίκνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 5,8%, 5,4% και 5,2% του ΑΕΠ για τα έτη 2025, 2026 και 2027 αντίστοιχα, από 6,4% το 2024.

Λαμβάνοντας υπόψη τον εκτιμώμενο ονομαστικό ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας το 2025, περίπου στο 4,9%, η προβλεπόμενη μείωση στο ποσοστό του ΑΕΠ συνεπάγεται και μείωση στο απόλυτο μέγεθος του ελλείμματος για το 12μηνο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2025, παρά την προσωρινή διεύρυνση 5,1% που καταγράφηκε το 4μηνο Ιανουαρίου – Απριλίου.

Οι βασικοί παράγοντες που αναμένεται να συμβάλουν στη μείωση αυτή είναι:

• Η πτώση των επιτοκίων, η οποία μειώνει τις υποχρεώσεις για πληρωμές τόκων, βελτιώνοντας το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων.

• Η περαιτέρω αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων, ενισχύοντας το πλεόνασμα υπηρεσιών.

• Οι εκταμιεύσεις δόσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που επηρεάζουν θετικά το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων.

Σημαντική είναι η εκταμίευση που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου 2025, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απελευθερώνει €3,1 δισ. από το ΤΑΑ (5ο αίτημα πληρωμής). Από αυτά, τα €1,35 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα €1,78 δισ. δάνεια. Επιπλέον, έως το τέλος του 2025 αναμένεται η εκταμίευση ακόμα μιας δόσης.

Σύγκριση προβλέψεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Μάιος 2025) εμφανίζεται πιο συντηρητική στις προβλέψεις της για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στην Ελλάδα, εκτιμώντας σταθερότητα στο 6,4% του ΑΕΠ για το 2025 και οριακή αποκλιμάκωση στο 6,3% για το 2026, σε αντίθεση με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις της ΤτΕ.