Της Ελευθερίας Κούρταλη

Το παραδοσιακό εντυπωσιακό κλείσιμο του έτους, το γνωστό "ράλι του Αϊ-Βασίλη" ή "Santa Claus rally", δείχνει πως ετοιμάζεται να επισκεφτεί τις αγορές φέτος, με την περίοδο των εορτών να έρχεται γεμάτη δώρα για τις μετοχές και τους επενδυτές. 

Το όνειρο ενός year-end ισχυρού ριμπάουντ, που συνήθως ανεβάζει την επενδυτική ψυχολογία στο κλείσιμο της χρονιάς, φέτος θα υλοποιηθεί, όπως εκτιμούν οι διεθνείς οίκοι βλέποντας και την Wall Street να τρέχει δίχως φρένα ήδη και να καταγράφει αλλεπάλληλα ιστορικά ρεκόρ. Ο S&P 500 μάλιστα οδεύει σε άνοδο άνω του 25% για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, μόλις την έκτη φορά που πετυχαίνει κάτι τέτοιο από τη δεκαετία του 1870 (!). 

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελπίδες για το Χρηματιστήριο Αθηνών, οι οποίες είχαν μηδενιστεί πολύ πρόσφατα, έχουν αναπτερωθεί, με τον Δεκέμβριο να έχει μπει "με το δεξί" στην αγορά, με οδηγό τις ελληνικές τράπεζες.

Με τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ να είναι πίσω και την πολιτική κρίση στη Γαλλία να μην δείχνει να ταράζει τις αγορές, τη στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν με τις μειώσεις επιτοκίων και τα νέα από το μέτωπο των εταιρικών κερδών παραμένουν θετικά, είναι δύσκολο να βρεθεί κάτι που να χαλάσει την "παράδοση" των γιορτινών τελευταίων ημερών του Δεκεμβρίου για τις μετοχές. 

Η Bank of America υπογραμμίζει ότι το ράλι του Αϊ-Βασίλη συμβαίνει συνήθως τις τελευταίες πέντε ημέρες συναλλαγών του Δεκεμβρίου και τις δύο πρώτες του Ιανουαρίου. 

Η Goldman Sachs προβλέπει ότι ο S&P 500 θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 4% περαιτέρω μέχρι το τέλος του έτους, φθάνοντας πιθανώς τις 6.200 μονάδες. Το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον από ιδιώτες επενδυτές για μετοχές και κρυπτονομίσματα θα τονώσει τη χρηματιστηριακή αγορά μέχρι το τέλος του έτους, εκτιμά η αμερικανική τράπεζα, προσθέτοντας ότι σε ένα τυπικό εκλογικό έτος το ράλι του χρηματιστηρίου τείνει να συνεχιστεί μέχρι τον Ιανουάριο του επόμενου έτους.

Η JP Morgan παραμένει επίσης αισιόδοξη, βλέποντας σημαντικά περαιτέρω κέρδη τις επόμενες 3-4 εβδομάδες. Άλλωστε χρηματιστηριακές χρονιές που ξεκινούν τόσο δυνατά όσο το 2024 το πρώτο τρίμηνο και το πρώτο εξάμηνο, σχεδόν πάντα τελειώνουν με (θετική) "έκρηξη". 

Οι φήμες και η διάψευση που ενεργοποίησε τους επενδυτές

Με τις προοπτικές διεθνώς να δείχνουν αισιόδοξες για ένα χριστουγεννιάτικο ράλι, το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο μέχρι πριν από μερικές ημέρες δεν φαινόταν να βλέπει "φως", ξαφνικά έχει ελπίδες να καταγράψει καλές επιδόσεις και να κλείσει το έτος με… φόρα.

Η στάση αναμονής που κρατούσαν οι επενδυτές στο Χ.Α. το τελευταίο διάστημα συνδέεται, σύμφωνα με αναλυτές, άμεσα με τη φημολογία της ενδεχόμενης φορολόγησης της κερδοφορίας των τραπεζών που υπήρξε στην αγορά, έπειτα από ανάλογες κινήσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει και άλλες χώρες του Νότου όπως η Ιταλία και η Ισπανία , ενδεχόμενο το οποίο διατηρούνταν στην επικαιρότητα λειτουργώντας ανασταλτικά στον κλάδο-ατμομηχανή της αγοράς.

Ο προβληματισμός της επενδυτικής κοινότητας ήταν δικαιολογημένος, καθώς μετά την έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων και των εταιρειών ενέργειας, άλλη μία κατηγορία επιχειρήσεων με σημαντικό ειδικό βάρος στη διαμόρφωση της επενδυτικής ψυχολογίας "απειλούνταν με τιμωρία" για τις φετινές επιδόσεις-ρεκόρ. 

Οι απαντήσεις που δόθηκαν με τον πλέον επίσημο τρόπο από την κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρωθυπουργό, και μάλιστα στο πλαίσιο του επενδυτικού συνεδρίου του Χ.Α. με τη Morgan Stanley στο Λονδίνο, ξεκαθάρισαν το τοπίο και άνοιξαν τον δρόμο στους επενδυτές. Μόνο στο άκουσμα της φήμης για έκτακτη φορολόγηση στις ελληνικές τράπεζες είχαν ξεκάθαρα επιλέξει να απομακρυνθούν από το Χ.Α. το τελευταίο διάστημα, επομένως η κυβέρνηση έπρεπε να πάρει θέση επίσημα. Και αυτό έκανε.

O τραπεζικός δείκτης ηγήθηκε της ανόδου του Χ.Α. και, όπως σημειώνει ο Ηλίας Ζαχαράκης της Fast Finance, εμφανίζει σημαντικές άμυνες τελευταία, εξέλιξη που στηρίζει τον κλάδο τη στιγμή που οι μετοχές των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι φθηνές και ελκυστικές. Οι επενδυτές θεωρούν ότι η συνέχιση της μείωσης των επιτοκίων μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα των τραπεζών, ωστόσο ένα μεγάλο κομμάτι των εσόδων τους στηρίζεται στις προμήθειες, όπως επισημαίνει.

Η μείωση των επιτοκίων μπορεί να ανοίξει την όρεξη για δανεισμό σε πολλές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, γεγονός που μπορεί να αυξήσει σημαντικά τα δάνεια στον κλάδο, όπου αυτό είναι εφικτό, ενώ παράλληλα θα μειώσει τα κόστη του υφιστάμενου δανεισμού, οπότε και τα αποτελέσματά τους. "Σε κάθε περίπτωση, ο τραπεζικός κλάδος είναι φτηνός και με μεγάλες μερισματικές αποδόσεις και αυτό που πρέπει να συνυπολογιστεί είναι η αναβαλλόμενη φορολογία, τουλάχιστον στην παρούσα φάση", τονίζει ο κ. Ζαχαράκης.

Αυτό το υπογράμμισε και η UBS την περασμένη εβδομάδα επισημαίνοντας πως παραμένει θετική στις ελληνικές τράπεζες με αξιολογήσεις Buy και για τις τέσσερις. Η τιμή-στόχος που δίνει για την Alpha Bank είναι στα 2,42 ευρώ, για τη Eurobank στα 2,75 ευρώ, για την Εθνική στα 11,20 ευρώ και για την Πειραιώς στα 5,7 ευρώ. Σε γενικές γραμμές, η ελβετική τράπεζα συνεχίζει να βλέπει σημαντικά περιθώρια για re-rating και στις τέσσερις συστημικές, με τα payouts να συνεχίζουν επίσης να αυξάνονται.

Το πιο σημαντικό είναι αν η Ελλάδα καταφέρει να μπει στις αναπτυγμένες αγορές, γεγονός που θα φέρει νέο χρήμα στο ταμπλό και θα αλλάξει την άσχημη εικόνα της αγοράς το τελευταίο διάστημα και παράλληλα τον όγκο συναλλαγών.

"Μην ξεχνάμε ότι μεγάλα funds έχουν λάβει σημαντικές θέσεις στις τράπεζες στον κλάδο βλέποντας το αύριο και όχι το σήμερα", σημειώνει ο κ. Ζαχαράκης.

Πάντως, όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Γιάννος Κοντόπουλος, το Χ.Α. αξίζει να πάει σε μεγαλύτερη κατηγορία. Η αναβάθμιση από αναδυόμενη σε αναπτυγμένη αγορά, θα οδηγήσει σε αύξηση των επενδυτικών κεφαλαίων, όπως σημείωσε, εκτιμώντας πως οι οίκοι σε ένα με δύο χρόνια θα "πατήσουν το κουμπί" της αλλαγής πίστας.

"Ολοζώντανο" το bull market του Χ.Α.

Το ερώτημα είναι αν η ανοδική κίνηση που ξεκίνησε με αφορμή την κατηγορηματική διάψευση από την κυβέρνηση της σκέψης για έκτακτη εισφορά στα τραπεζικά κέρδη θα έχει διάρκεια, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για ένα year-end rally με στόχο την αναμέτρηση με την περιοχή των 1.500 μονάδων που είχε καταγραφεί τον Μάιο. 

Όπως σημειώνει ο Πέτρος Στεριώτης, μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Τεχνικών Αναλυτών, η πρόσφατη προϊστορία της ελληνικής αγοράς υποστηρίζει το σενάριο της θετικής μηνιαίας εποχικότητας, ασχέτως του αν ο τζίρος των τελευταίων συνεδριάσεων του έτους ίσως πάει… διακοπές. Με ώθηση από το εκ των τραπεζών πυροδοτούμενο ράλι, η συνολική κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων υπερβαίνει και πάλι το επίπεδο των 100 δισ. ευρώ. 

"Έχοντας πλέον μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα για το έτος που φεύγει και με τις προβλέψεις για το 2025 να είναι… της μόδας, είμαστε της άποψης ότι το δομικό bull market του Χ.Α. παραμένει ολοζώντανο, έστω και αν η πολύμηνη συσσώρευση της τιμής του Γενικού Δείκτη σε οριζόντιο εύρος έχει κουράσει", τονίζει ο αναλυτής. Η εντυπωσιακή κερδοφορία αποτελεί το "καύσιμο" που ουσιαστικά συντηρεί τη θεμελιώδη αισιοδοξία για αρκετές εισηγμένες, ενώ το φετινό και πολυετές υψηλό των 1.502 μονάδων δεν βρίσκεται σε "απαγορευτική" απόσταση.

Ασφαλώς, το διεθνές χρηματιστηριακό κλίμα –για το οποίο υπάρχουν αρκετά ερωτήματα– δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την ελληνική κεφαλαιαγορά, που ούτως ή άλλως "βλέπει με τα κιάλια" τα ιστορικά ρεκόρ σε Wall Street και DAX.

Στην πράξη, ο Γενικός Δείκτης καλείται να πάει βήμα-βήμα, διασπάζοντας σειρά βασικών αντιστάσεων (οι κυριότερες είναι στις περιοχές των 1.450 και 1.500 μονάδων), ενδεχόμενο το οποίο αφενός θα πείσει τους ήδη επενδεδυμένους να παραμείνουν και αφετέρου θα φέρει νέο ζεστό, και μεσομακροπρόθεσμης προοπτικής, χρήμα στο ταμπλό.

Στη Νέα Υόρκη η επενδυτική ευφορία –παρά τον σκεπτικισμό όσων αναλυτών μιλούν για "υπερθέρμανση" των αποτιμήσεων– οδηγεί τους δείκτες σε νέα ιστορικά υψηλά, με το εκεί Santa Claus ράλι να έχει λάβει αξιοζήλευτες διαστάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, παλιά και νέα γεωπολιτικά ρίσκα φαίνεται να περνούν σχεδόν απαρατήρητα – μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον. Πάντως, οι προ ολίγων ημερών αναταραχές στη Νότια Κορέα υπενθύμισαν ότι στον πλανήτη και στις αγορές όλα τα ενδεχόμενα είναι πιθανά, γεγονός που οπωσδήποτε συνεπάγεται την ανάγκη για τήρηση των αρχών διαχείρισης του επενδυτικού ρίσκου, διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου κ.λπ.

Όπως εκτιμά ο Δημήτρης Τζάνας, σύμβουλος Διοίκησης στην Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ, το εγχείρημα του year-end rally στο Χ.Α. θα απαιτήσει συντήρηση των συναλλαγών πάνω από τα 100 εκατ. ευρώ και διατήρηση θετικής επενδυτικής ψυχολογίας με τη συμμετοχή και εγχώριων επενδυτών, λαμβάνοντας υπόψη τον παραδοσιακά χαμηλό βαθμό συμμετοχής των ξένων επενδυτών ενόψει και της εορταστικής περιόδου. Η ρευστότητα των 800 εκατ. Ευρώ, που θα προκύψει σε συνέχεια της δημόσιας πρότασης για το 30% των μετοχών της Τέρνα Ενεργειακής μετά την εξαγορά του 70% από τη Masdar, είναι πιθανό, κατά τον κ. Τζάνα, να επανατοποθετηθεί, μερικώς τουλάχιστον, σε ελληνικά blue chips, διαδικασία που θα βοηθήσει το ελληνικό χρηματιστήριο.

Από την άλλη πλευρά, παραμένει η γεωπολιτική αβεβαιότητα, καθώς ο Τραμπ αναγγέλλει δασμούς ύψους 25% προς το Μεξικό και τον Καναδά και άλλο ένα 10% προς την Κίνα, η Κριστίν Λαγκάρντ ζητεί να επιδιωχθεί συνεννόηση μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ για την αποφυγή ενός σκηνικού εμπορικού πολέμου και την κυβέρνηση Μπαρνιέ στη Γαλλία να καταρρέει. Αυτές είναι εξελίξεις που αφήνουν ανοιχτά διάφορα σενάρια για όσα θα λάβουν χώρα στην παγκόσμια οικονομία το 2025, εντείνοντας την αβεβαιότητα, που παραδοσιακά οδηγεί σε συντηρητικές επενδυτικές επιλογές, όπως σημειώνει ο αναλυτής.

Πάντως το Χ.Α. δέχτηκε άλλη μία ψήφο εμπιστοσύνης. Η JP Morgan δήλωσε μέσα από νέα έκθεσή της ότι ψηφίζει μετοχές λόγω της "αξιοπρεπούς οικονομικής ανάπτυξης" της χώρας, της ισχυρής κερδοφορίας των ελληνικών εισηγμένων και των πολύ ελκυστικών μετοχών των ελληνικών τραπεζών.

Ειδικότερα, όπως ανέφερε, η νέα κανονικότητα της ελληνικής οικονομίας με ανάπτυξη του ΑΕΠ άνω του 2% –η οποία θα επιτευχθεί για τέταρτη συνεχή χρονιά–, οι "καθαροί" ισολογισμοί των ελληνικών συστημικών τραπεζών και οι αυξανόμενες διανομές κεφαλαίων αποτελούν τους βασικούς καταλύτες για την περαιτέρω πολύ καλή πορεία του συνόλου της ελληνικής αγοράς. Δήλωσε μάλιστα άκρως εντυπωσιασμένη από τις επιδόσεις της Ελλάδας και την πρόοδο που έχει σημειώσει από την περίοδο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Επιπλέον, εκτιμά πως τα ευρωπαϊκά funds, τα οποία σήμερα έχουν πολύ περιορισμένη έκθεση στην Ελλάδα, αναμένεται να αυξήσουν τις θέσεις τους στη χώρα, ενώ τονίζει πως οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών είναι φθηνές έναντι των ευρωπαϊκών, ειδικά στο μέτωπο της μερισματικής απόδοσης. "Οι αποτιμήσεις των συστημικών τραπεζών εξακολουθούν να είναι χαμηλές σε σχέση με τους μέσους όρους των τραπεζών στον πανευρωπαϊκό δείκτη Eurostoxx, παρά τις πρόσφατες αναβαθμίσεις στα αποτελέσματα του γ’ τριμήνου όσον αφορά τη διανομή κεφαλαίου των τραπεζών και την περαιτέρω πρόοδο στο ζήτημα των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTC)", τόνισε. 

Ακόμη και οι μη χρηματοοικονομικές εταιρείες δείχνουν σημάδια αναζωογόνησης, όπως σημείωσε, με τη ΔΕΗ, για παράδειγμα, να αναβαθμίζει τους μεσοπρόθεσμους στόχους πάνω από τον μέσο όρο του ευρωπαϊκού κλάδου των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας: το 2024-2027 η μέση ετήσια αύξηση EBITDA έχει τοποθετηθεί στο 14% και η αύξηση στα καθαρά κέρδη στο 32%.