Του Νίκου Ρουσάνογλου

Καθοριστικός αναμένεται να είναι ο ρόλος της δραστηριότητας των παραχωρήσεων και των έργων ΣΔΙΤ για τους "μεγάλους" του κατασκευαστικού κλάδου τα επόμενα χρόνια. Κύριος στόχος είναι να αποφευχθεί η επανάληψη της κρίσης της περασμένης δεκαετίας, όταν πολλές εταιρείες υπέφεραν από την έλλειψη μεγάλων έργων υποδομών, αντιμετωπίζοντας ζητήματα ρευστότητας και αδυναμίας χρηματοδότησης του τομέα των κατασκευών και των ζημιών που προέκυπταν. Αυτός είναι και ο λόγος που, διεθνώς, οι κατασκευαστικοί όμιλοι μεριμνούν για την ανάπτυξη συμπληρωματικών δραστηριοτήτων, που να παράγουν σταθερές ροές εσόδων και λειτουργικής κερδοφορίας, ακόμα και σε περιόδους οικονομικών κρίσεων. 

Aktor

"Τη δεκαετία της κρίσης μάθαμε τι χρειάζεται να αλλάξει. Για να μπορούμε να στηρίξουμε τη δραστηριότητα της κατασκευής σε δύσκολους καιρούς, όπου είδαμε ότι είναι αδύνατον να διατηρηθεί η κερδοφορία, απαιτούνται και άλλες δραστηριότητες, ώστε να χρηματοδοτούν τις κατασκευές", ανέφερε πρόσφατα ο κ. Αλέξανδρος Εξάρχου, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Aktor Group of Companies (πρώην Intrakat), κατά την παρουσίαση της νέας εταιρικής δομής και ταυτότητας της εισηγμένης. 

Όπως τόνισε ο κ. Εξάρχου, σύμφωνα με διεθνείς αναλύσεις, οι όμιλοι που έχουν βάση την κατασκευή, αλλά δραστηριοποιούνται και σε άλλους συναφείς τομείς, έχουν σημαντικά καλύτερη απόδοση μετοχής, καθώς επιτυγχάνουν διαφοροποίηση των EBITDA και μείωση του επιχειρηματικού κινδύνου και της εξάρτησης από τον ευμετάβλητο κατασκευαστικό κλάδο, ενώ παρουσιάζουν συγκριτικό πλεονέκτημα και συνέργειες με παρεμφερείς κλάδους, λόγω κατασκευαστικής τεχνογνωσίας.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποί η Aktor προχωρά σε διεύρυνση του μίγματος των λειτουργικών κερδών EBITDA, προκειμένου να περιοριστεί η συμβολή των κατασκευών (παρότι θα συνεχιστεί η ανάπτυξή τους τα επόμενα χρόνια) και να αυξηθεί η συνεισφορά και άλλων τομέων. Στόχος είναι, έως το 2030, τα κέρδη EBITDA να προέρχονται κατά 42% από τις κατασκευές, κατά 30% από τις ΑΠΕ, κατά 13% από τα ακίνητα, κατά 9% από τις συμμετοχές και κατά 6% από τη διαχείριση εγκαταστάσεων. 

Ειδικά ως προς τον τομέα των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων, που τώρα ξεκινούν να αναπτύσσονται περισσότερο εντός του ομίλου, είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί κάποιος χρόνος έως ότου αρχίσουν να αποδίδουν. Το εν λόγω χαρτοφυλάκιο βρίσκεται υπό διαμόρφωση, με την Aktor να βρίσκεται στο στάδιο της υπογραφής μιας σειράς νέων έργων ΣΔΙΤ (φοιτητικές εστίες σε Κρήτη και Θεσσαλία, κτίριο Γεν. Γραμματείας Υποδομών), συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Παράλληλα και μέχρι να ωριμάσουν και να λειτουργήσουν τα σχετικά έργα (ώστε να αρχίσουν να αποδίδουν και μερίσματα), εξετάζεται η εξαγορά υφιστάμενων λειτουργικών έργων παραχωρήσεων ή εταιρειών που έχουν συμμετοχές σε έργα παραχωρήσεων. Επίσης, η νέα θυγατρική έχει στόχο την ανάπτυξη χαρτοφυλακίου παραχωρήσεων και στη Ρουμανία – όταν το κράτος επιλέξει τη χρήση αυτού του μοντέλου κατασκευής και χρηματοδότησης υποδομών. Η εταιρεία θα συγκροτήσει χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων με ορίζοντα ωρίμανσης το 2028 και στόχο να επιτύχει EBITDA της τάξης 40 εκατ. ευρώ το 2030, με το ποσοστό συνεισφοράς στα λειτουργικά κέρδη του ομίλου να φτάνει το 9% την ίδια περίοδο.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 

Ασφαλώς, ο εθνικός πρωταθλητής της δραστηριότητας των παραχωρήσεων είναι πλέον η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία, σε σύντομο χρονικό διάστημα, επιτυγχάνει να κεφαλαιοποιήσει τις υπεραξίες από τη δραστηριότητα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), μέσω της πώλησης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Masdar, υπερκαλύπτοντας τις απώλειες σε επαναλαμβανόμενα λειτουργικά κέρδη, μέσω της ανάληψης σειράς νέων συμβάσεων παραχώρησης. Ήδη η Αττική Οδός έχει αρχίσει να αποφέρει τα πρώτα έσοδα μετά την πρόσφατη ανάληψη της διαχείρισης του δρόμου και από τους πρώτους μήνες του 2025, εισέρχεται και η Εγνατία Οδός στο παζλ του τομέα παραχωρήσεων του ομίλου.

Με βάση πρόσφατη ανάλυση της Eurobank Equities, τα οφέλη για τον ισολογισμό του ομίλου θα είναι εμφανή ήδη από την επόμενη χρήση του 2025. 

Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα έσοδα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα αυξηθούν σε 3,3 δισ. ευρώ, έναντι εκτίμησης για έσοδα 2,96 δισ. ευρώ το 2024, ενώ για το 2026 προβλέπονται έσοδα 3,6 δισ. ευρώ. Ακόμα μεγαλύτερο όμως θα είναι το άλμα στην κερδοφορία. Συγκεκριμένα, τα λειτουργικά κέρδη EBITDA προβλέπεται να αυξηθούν κατά 38%, από 452,4 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν φέτος, σε 623,8 εκατ. ευρώ το 2025, αλλά και 692,5 εκατ. ευρώ το 2026. 

Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική επίδοση, αλλά ακόμα σημαντικότερο είναι ότι θα είναι επαναλαμβανόμενη, με δεδομένο ότι αφορά συμβάσεις παραχώρησης και όχι έκτακτα κέρδη, π.χ. από κάποια σύμβαση. Έτσι, τα λειτουργικά κέρδη, μόνο από τον τομέα των παραχωρήσεων αναμένεται να αυξηθούν σε 473 εκατ. ευρώ το 2026, κάτι που ισοδυναμεί με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης κατά 42% το διάστημα 2024-2026.

Eίναι χαρακτηριστικό ότι μόνο από τις δύο συμβάσεις της Αττικής Οδού και της Εγνατίας Οδού, υπολογίζονται ετήσια λειτουργικά κέρδη EBITDA συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ (300 εκατ. ευρώ από κάθε σύμβαση). Στα παραπάνω θα προστεθούν τα επόμενα χρόνια, όχι μόνο ο ΒΟΑΚ και συγκεκριμένα το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, αλλά επίσης το νέο αεροδρόμιο στο Ηράκλειο της Κρήτης και ασφαλώς και το IRC (Integrated Resort Center) στο Ελληνικό, που θα είναι σε λειτουργία προς το τέλος του 2027.

Απορρίμματα - ΣΔΙΤ

Εκτός από τις παραχωρήσεις, ο όμιλος αναμένει σημαντικά κέρδη και από τους τομείς της διαχείρισης απορριμμάτων και των έργων ΣΔΙΤ. Στην περίπτωση των απορριμμάτων, ο συγκεκριμένος τομέας θα περάσει υπό τον πλήρη έλεγχο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, καθώς δεν αποτελεί μέρος της συμφωνίας με την Masdar (σήμερα είναι τμήμα της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή). Μόλις πριν από μερικές εβδομάδες εξασφαλίστηκαν δύο νέες συμβάσεις για την κατασκευή και διαχείριση αντίστοιχων μονάδων στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, καλύπτοντας το ανατολικό και το δυτικό τμήμα αντίστοιχα. Πρόκειται για έργα συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ και δυναμικότητας άνω των 300.000 τόνων.