Το πακέτο των παρεμβάσεων περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο που παρουσίασαν στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωνσταντίνος Χατζηδάκης, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Παναγιώτης Θεοδωρικάκος και ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αρμόδιος για ζητήματα φορολογικής πολιτικής κ. Χρίστος Δήμας.

Στόχος των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι η ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας και η γεφύρωση του κενού που χωρίζει την Ελλάδα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο όσον αφορά στην Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D). 

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών, στη χώρα μας, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, οι δαπάνες των επιχειρήσεων για Έρευνα και Ανάπτυξη ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι στο μισό του ευρωπαϊκού μέσου όρου (0,73% έναντι 1,48%). 

Παράλληλα, σύμφωνα με το European Innovation Scoreboard 2024, οι επιδόσεις της Ελλάδας στον τομέα "Direct and indirect government support of business R&D" είναι στο 62% σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, γεγονός που συμβάλλει στην κατάταξη της χώρας στην 20ή θέση όσον αφορά συνολικά το Innovation Performance.

Τα κίνητρα για Έρευνα και Ανάπτυξη

Ειδικότερα, τα κίνητρα για την ενίσχυση της Έρευνας και Ανάπτυξης αφορούν τέσσερις άξονες:

1. Τα φορολογικά κίνητρα για Έρευνα και Ανάπτυξη που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΟ έρχονται να χτίσουν πάνω στο υπάρχον κίνητρο της οριζόντιας συνολικής έκπτωσης 200% για τις δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας. 

Με τις παρεμβάσεις που εισάγονται, οι εκπτώσεις μπορούν να φτάσουν από το 250% έως και 315% στις εξής περιπτώσεις:

• Έργα συνεργασιών με startups

• Έργα συνεργασιών με ερευνητικά κέντρα

• Μικρομεσαίες επιχειρήσεις "έντασης γνώσης", δηλαδή με δαπάνες R&D > 20% των συνολικών δαπανών

Μεταξύ άλλων, επιδίωξη είναι η ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ αγοράς και ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και η καλλιέργεια συνεργασιών μεγαλύτερων επιχειρήσεων με το startup οικοσύστημα της χώρας.

2. Παράλληλα, επεκτείνεται το πλαίσιο των κινήτρων για την εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας (πατέντας), με στόχο να είναι πιο ελκυστική η ανάληψη του ρίσκου της επένδυσης σε έρευνα και ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα προβλέπεται τριετής απαλλαγή των σχετικών κερδών από φόρο, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά τα κέρδη αυτά.

Με τις παρεμβάσεις που εισάγονται προβλέπεται μείωση του αντίστοιχου συντελεστή κατά 10% για τα επόμενα επτά έτη.

3. Διευρύνονται τα φορολογικά κίνητρα για τους Άγγελους Επενδυτές (angel investors), με αύξηση του ανώτατου ορίου της επένδυσης σε startups επί του οποίου υπολογίζεται η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα.

Επιπλέον, επεκτείνεται η δυνατότητα αξιοποίησης του κινήτρου αυτού για επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών.

4. Εξορθολογίζεται και εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές πρακτικές -αλλά και τον τρόπο λειτουργίας των λοιπών σχημάτων αμοιβαίων κεφαλαίων- το φορολογικό καθεστώς των αμοιβαίων κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, ώστε να υπάρχει κίνητρο για δημιουργία επενδυτικών σχημάτων βασισμένων εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα.

 Τα κίνητρα για τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων

Όσον αφορά τα κίνητρα για τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων που προωθεί το ΥΠΕΘΟ, αυτά κινούνται επίσης σε τέσσερις άξονες και συγκεκριμένα: 

1. Θέσπιση δυνατότητας μεταφοράς φορολογικής ζημίας των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων.

2. Μείωση του ελάχιστου ορίου εταιρικού κεφαλαίου της νέας εταιρείας που προκύπτει από συνεργασία/μετασχηματισμό (σε 100.000 ευρώ από 125.000 ευρώ) και απαιτείται για την εξασφάλιση φοροαπαλλαγής 30% για τα κέρδη των συνεργαζόμενων (έως 125.000 ευρώ σε 9 έτη) και των μετασχηματιζόμενων (έως 500.000 ευρώ σε 9 έτη) επιχειρήσεων, με στόχο την προώθηση συνεργειών μικρότερης κλίμακας.

3. Κλιμάκωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος σε συνάρτηση με διατήρηση θέσεων εργασίας για το διάστημα που παρέχονται τα ευεργετήματα του νόμου.

4. Επέκταση της απαλλαγής του φόρου στην υπεραξία από το επίπεδο της εταιρείας στο επίπεδο των μετόχων μετά τη μεταβίβαση ή διάλυση της επιχείρησης.