Του Τάσου Δασόπουλου 

Περιθώρια ελιγμών για όλο το 2024 δίνει το πρωτογενές πλεόνασμα που θα ανακοινωθεί μέσα στην εβδομάδα για το 2023, το οποίο ξεπέρασε σημαντικά τα 2,4 δισ. ευρώ (1,1% του ΑΕΠ) που ήταν η επίσημη πρόβλεψη του προϋπολογισμού του 2024. 

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννης Στουρνάρας στην ετήσια έκθεση του προέβλεπε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα τος 2023 έφτασε το 1,4% του ΑΕΠ, ενώ το ΥΠΕΘΟ κάνει μια πρόβλεψη λίγο υψηλότερη, εκτιμώντας πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει, ότι σε απόλυτους αριθμούς το πλεόνασμα έφτασε στα 3 - 3,3 δισ. ευρώ, δηλαδή από 600 έως και 900 εκατ. ευρώ υψηλότερα από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού.

Το ταμειακό αυτό απόθεμα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για μια - ακόμη - χρονιά που προμηνύεται δύσκολη, όπως είναι το 2024. Ούτως ή άλλως, το ΥΠΕΘΟ, χρειάζεται να έχει χρήματα για να υποστηρίξει ένα πρόγραμμα για την προστασία της οικογένειας, το οποίο έχει προγραμματίσει να ανακοινώσει τον επόμενο μήνα. Εκτός από την προστασία της μητρότητας και την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας, το πρόγραμμα είναι πιθανό να συμπληρώνεται και από ένα νέο στεγαστικό πρόγραμμα, για νέα ζευγάρια. 

Ένα δεύτερο κομμάτι πολιτικής που θα πρέπει να καλυφθεί είναι η άμεση παρέμβαση σε φυσικές καταστροφές και ζημιές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Ως γνωστό, από το τέλος του 2023, αποφασίστηκε η αύξηση του τέλους διανυκτέρευσης σε όλα τα ξενοδοχειακά καταλύματα με στόχο να συγκεντρώνονται κάθε χρόνο επιπλέον έσοδα περίπου 620 εκατ. ευρώ, με τα οποία θα γίνεται άμεση παρέμβαση για τις ζημιές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.

Ωστόσο, η τουριστική σεζόν θα ξεκινήσει επίσημα τον επόμενο μήνα. Συνεπώς, τα πρώτα έσοδα από το αυξημένο τέλος διανυκτέρευσης θα αρχίσουν να συγκεντρώνονται μέσα στο καλοκαίρι. Αν υπάρχει το απαραίτητο ταμειακό απόθεμα, το ΥΠΕΘΟ θα μπορεί να εκταμιεύσει άμεσα χρήματα χωρίς να ανησυχεί για άλλες πάγιες ανάγκες. 

Διασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων 

Η τρίτη εγγύηση που δίνει το αυξημένο πρωτογενές πλεόνασμα είναι η διασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων σε μια εποχή στην οποία η Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσει με την ΕΕ το τετραετές πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής μέσω του οποίου θα διατηρηθεί η παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων και η σταθερή μείωση του χρέους.

Εκτός από τις υποχρεώσεις της χώρας εντός της ΕΕ η υπεραπόδοση στην επίτευξη των στόχων δίνει ένα σταθερά θετικό μήνυμα στις αγορές ότι η Ελλάδα συνεχίζει την προσπάθεια για να απαλλαγεί από το υψηλό δημόσιο χρέος και μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η προσπάθεια αυτή αποδίδει όπως φαίνεται από τους επενδυτές, οι οποίοι διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον τους για τα ελληνικά ομόλογα, αλλά και για τους οίκους αξιολόγησης. Απόδειξη τούτο αποτελεί η αναβάθμιση της αξιολόγησης της οικονομίας, από "σταθερή" σε "θετική" από τον οίκο Standard & Poors την Παρασκευή, έξι μήνες μετά την αναβάθμιση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα. 

Αναθεώρηση και για το ΑΕΠ 

Σε μια δεύτερη ανάγνωση ένα πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο μάλιστα προέκυψε από την καλύτερη του αναμενομένου πορεία των δημοσίων εσόδων, προμηνύει μια διόρθωση προς τα πάνω, της ανάπτυξης του 2023 από το 2% που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα από την ΕΛΣΤΑΤ. Κάτι τέτοιο θα βελτιώσει τη βάση για το 2024 και θα βοηθήσει να ξεπεραστεί η -αναθεωρημένη προς τα κάτω- πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2024 κατά 2,3, η οποία θα επισυναφθεί στο αναθεωρημένο πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης που αναμένεται να υποβάλλει η χώρα στις Βρυξέλλες μέχρι και το τέλος του μήνα.