Της Βάσως Αγγελέτου

Προληπτικό, και όχι κατασταλτικό ή διορθωτικό, χαρακτήρα έχουν τα μέτρα που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος για επιβολή ορίων στις νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων με έναρξη εφαρμογής το 2025.

Αυτό εξηγούν στο Capital.gr αρμόδιες πηγές που διευκρινίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες εφαρμόζουν μια ούτως ή άλλως "σφιχτή" πιστοδοτική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της στεγαστικής πίστης.

Ο λόγος που ο Επόπτης ανακοίνωσε πλαφόν στις χορηγήσεις είναι για να προστατευθεί ο δανειολήπτης από τον υπερδανεισμό με την επιβολή ορίων σε δύο επίπεδα: τον δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς το εισόδημα του δανειολήπτη και τον δείκτη δανείου προς την αξία του ακινήτου που λαμβάνεται ως εξασφάλιση.

Αυτή, δηλαδή, η πρωτοβουλία της κεντρικής τράπεζας ισοδυναμεί ουσιαστικά με ένα "σήμα" προς τα εποπτευόμενα ιδρύματα ότι δεν υπάρχει περιθώριο για τις επιθετικές πιστοδοτικές πολιτικές του παρελθόντος, οι οποίες οδήγησαν στον τεράστιο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων -άνω των 100 δισ. ευρώ- που άφησε πίσω της η δεκαετής κρίση.

Ειδικότερα, τα όρια που ανακοίνωσε η ΤτΕ έχουν ως εξής:

- Ανώτατο επιτρεπόμενο όριο 50% για τον δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα για τους νέους αγοραστές (που λαμβάνουν το πρώτο στεγαστικό τους δάνειο) και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες, και

- Ανώτατο επιτρεπόμενο όριο 90% για τον δείκτη δανείου προς την αξία της εξασφάλισης 90% για τους νέους αγοραστές και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες.

Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, παρότι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες εφαρμόζουν συνετή πιστοδοτική πολιτική —η οποία διευκολύνεται και από τη μειωμένη ζήτηση για δάνεια λόγω πρωτοφανών επιτοκίων― είναι αναγκαίο να επιβληθούν στον κλάδο δεσμευτικά όρια όσον αφορά τη δανειακή επιβάρυνση των δανειοληπτών.

Για τον λόγο αυτό, ο Επόπτης εισάγει περιορισμούς για τα νέα στεγαστικά δάνεια ― τα δάνεια, δηλαδή, τα οποία θα εκταμιευτούν από το 2025 και έπειτα. Μάλιστα, ειδικά για όσους υποψήφιους δανειολήπτες δεν αποπληρώνουν ήδη άλλο στεγαστικό δάνειο, προβλέπονται ελαφρώς χαλαρότερα όρια, δεδομένου ότι το διαθέσιμο εισόδημά τους δεν περιορίζεται από την αποπληρωμή άλλου στεγαστικού δανείου.

Αξίζει να αναφερθεί ότι για τα δύο παραπάνω κριτήρια η ΤτΕ έχει προβλέψει τη δυνατότητα εξαίρεσης του 10% του αριθμού των νέων στεγαστικών δανείων για τα οποία δεν θα ισχύουν οι παραπάνω περιορισμοί. Ο λόγος είναι να παρασχεθούν στις τράπεζες κάποιες δυνατότητες ευελιξίας για τις περιπτώσεις που οι δυνητικοί δανειολήπτες κρίνονται φερέγγυοι.

Όπως υπογραμμίζουν στο Capital.gr πηγές με γνώση των εποπτικών διαδικασιών, η πρωτοβουλία της ΤτΕ δεν εντάσσεται στο πλαίσιο της επιβολής περιορισμών στη στεγαστική πίστη, όπως αυτή εφαρμόζεται σήμερα στη χώρα μας. Αντιθέτως, οι μέχρι πρότινος (μη δεσμευτικές) συστάσεις του Επόπτη λαμβάνουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, με στόχο οι συνετές πιστοδοτικές πολιτικές που εφαρμόζουν σήμερα οι τράπεζες να διατηρηθούν και τα επόμενα χρόνια. 

Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι ειδικά για τα στεγαστικά δάνεια η πιστωτική επέκταση κινείται σε αρνητικό έδαφος την τελευταία διετία υπό το βάρος των επιτοκίων-ρεκόρ (ύψους 4%) της ΕΚΤ, γεγονός που οδηγεί τους ενδιαφερόμενους οφειλέτες είτε σε καθυστέρηση της απόφασης αγοράς κατοικίας είτε στην αγορά με χρήση ρευστών διαθεσίμων.