Του Κώστα Κατίκου

Συντάξεις με αυξήσεις από 10% ως 35% σε σχέση με τα ποσά που θα δίνει το παλιό σύστημα, θα παίρνουν οι νέοι που ασφαλίζονται στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) που έκλεισε τα 2 πρώτα χρόνια λειτουργίας του.

Η πρώτη διετία κλείνει με 350.000 ασφαλισμένους οι οποίοι καταβάλλουν εισφορές σε ατομικό κουμπαρά, χτίζοντας μήνα με τον μήνα και χρόνο με τον χρόνο τη δική τους ατομική σύνταξη την οποία θα έχουν χρηματοδοτήσει οι ίδιοι. 

Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για τα 2 χρόνια λειτουργίας του νέου ταμείου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κάλεσε τους νέους ασφαλισμένους να ενταχθούν στο ΤΕΚΑ και να επενδύσουν στο μέλλον τους, τονίζοντας πως "είναι σημαντικό να σπάσουμε την προκατάληψη πως η σύνταξη δεν τους αφορά,  ή ακόμα χειρότερα, πως δεν θα πάρουν σύνταξη, και σκέφτονται "γιατί να επενδύσω σήμερα σε κάτι το οποίο θεωρώ ότι είναι ένα αβέβαιο μέλλον". Η πρόβλεψη της αποταμίευσης αποτελεί μια πολύ σημαντική εκπαιδευτική διαδικασία με την οποία τα νέα παιδιά πρέπει να εξοικειωθούν".

Το 2022 στο ΤΕΚΑ μπήκαν 167.000 ασφαλισμένοι και τον Μάρτιο του 2024 έφτασαν τους 360.000, ενώ οι εισφορές από  30 εκατ. ευρώ έφτασαν στα 112 εκατ. ευρώ.

Το νέο επικουρικό ανήκει στον πρώτο πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης για το οποίο η ασφάλιση είναι εκ του νόμου υποχρεωτική και εντάσσονται οι νέοι με την έναρξη της ασφάλισή τους καθώς και όσοι είναι έως 35 ετών ακόμη και αν είναι στο επικουρικό του ΕΦΚΑ (ΕΤΕΑΕΠ). 

Με το παλιό καθεστώς οι ασφαλισμένοι του ΕΤΕΑΕΠ χρηματοδοτούν με τις εισφορές τους τις συντάξεις των παλαιότερων συνταξιούχων, ενώ οι ασφαλισμένοι του ΤΕΚΑ χρηματοδοτούν τη δική τους σύνταξη. Το ένα σύστημα (ΕΤΕΑΕΠ) είναι διανεμητικό με κοινό ταμείο για όλες τις εισφορές, και το άλλο (ΤΕΚΑ) κεφαλαιοποιητικό με ατομικούς κουμπαράδες όπου ο κάθε ασφαλισμένος καταβάλλει τις δικές του εισφορές, τις παρακολουθεί και επιλέγει πώς θα τις αξιοποιήσει ώστε να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του στην τελική σύνταξη.

Υψηλότερη επικουρική ως 35% για τους νέους

Οι επικουρικές συντάξεις που θα δίνει το ΤΕΚΑ θα είναι υψηλότερες ως και 35% συγκρινόμενες με τις επικουρικές του ΕΤΕΑΕΠ, όπως δείχνει σχετική αναλογιστική μελέτη του υπουργείου Εργασίας.

Για παράδειγμα, και σύμφωνα με τους συγκριτικούς πίνακες που δημοσιεύει το Capital.gr::

* Για σύνταξη με 20ετία το 2050 σε ηλικία 67 ετών, το ΕΤΕΑΕΠ θα έδινε επικουρική 208 ευρώ και το ΤΕΚΑ ανάλογα με το σενάριο απόδοσης (4% ή 4,5%) θα δίνει από 224 ως 259 ευρώ τον μήνα.

* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2060 με 35ετία σε ηλικία 67 ετών, θα έπαιρνε από το ΕΤΕΑΠ επικουρική 483 ευρώ, ενώ στο ΤΕΚΑ η επικουρική βγαίνει από 533 ως 641 ευρώ τον μήνα.

* Ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2065 με 40ετία σε ηλικία 69 ετών, και με υψηλές αποδοχές (πάνω από 4.000 ευρώ) με το παλιό σύστημα θα έπαιρνε επικουρική 695 ευρώ, ενώ από το ΤΕΚΑ, ανάλογα με το σενάριο απόδοσης (4% ή 4,5%), θα πάρει επικουρική από 777 ως 934 ευρώ τον μήνα.

Για τη σύνταξη από το ΤΕΚΑ απαιτείται κατ΄ ελάχιστο 15ετής ασφάλιση.

Οσοι μεταφερθούν από άλλα επικουρικά ταμεία στο ΤΕΚΑ δεν χάνουν τα δικαιώματα, καθώς στο τέλος της διαδρομής τους, ο χρόνος στο παλιό επικουρικό ταμείο θα υπολογιστεί αυτόνομα και θα βγει το ανάλογο ποσό σύνταξης. 

Οι εισφορές μπορούν να επενδύονται σε προϊόντα μηδενικού ρίσκου (π.χ. κρατικά ομόλογα, μακροχρόνιες καταθέσεις, κ.ά.) μικρού ή μεσαίου ρίσκου (αμοιβαία, μετοχές, κ.λπ) με δυνατότητα μεταβολής του χαρτοφυλακίου ανά τρία χρόνια. 

H επιλογή συνταξιοδοτικού - επενδυτικού προϊόντος είναι προαιρετική. Ο ασφαλισμένος κατατάσσεται αυτομάτως στο προκαθορισμένο (default) προϊόν και μπορεί μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας myTΕΚΑ να επιλέξει διαφορετικό συνταξιοδοτικό προϊόν.

Αν δεν επιλέξουν χαρτοφυλάκιο, τότε οι εισφορές τους θα μείνουν στο προκαθορισμένο συνταξιοδοτικό προϊόν που θα έχει δομή κύκλου ζωής ώστε η σύνθεση του χαρτοφυλακίου να έχει υψηλότερο ρίσκο για τους νεότερους σε ηλικία ασφαλισμένους που οι εισφορές τους είναι λίγες, και καθώς θα  πλησιάζουν στην ηλικία συνταξιοδότησης το ρίσκο θα μειώνεται.

Ακόμη και αν πέσουν έξω οι επενδύσεις το ΤΕΚΑ βάσει νόμου θα καταβάλλει επικουρικές με βάση τις εισφορές συν τον πληθωρισμό. 

Το ΕΤΕΑΕΠ  θα  παραμείνει ο βασικός φορέας επικουρικής ασφάλισης, με 3 εκατ. ασφαλισμένους και 1,2 εκατ. συνταξιούχους,  αλλά στα επόμενα 40 χρόνια οι ισορροπίες θα έχουν αντιστραφεί καθώς το ΤΕΚΑ θα μετρά πάνω από 2,5 εκατ. ασφαλισμένους οι οποίοι δεν θα έχουν την ανάγκη κανενός νέου να πληρώνει με τις εισφορές του τη δική τους σύνταξη, διότι θα την έχουν χτίσει οι ίδιοι με τις δικές τους εισφορές.

Οι επικουρικές συντάξεις με το παλιό και το νέο σύστημα

ΤΕΚΑ1: Επικουρική με απόδοση επενδύσεων 4%
ΤΕΚΑ 2: Επικουρική με απόδοση επενδύσεων 4,5%
Πηγή: Μελέτη Αναλογιστικής Αρχής ΤΕΚΑ