Του Τάσου Δασόπουλου 

Το κενό που δημιούργησαν οι διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, ειδικά στο σκέλος των επιχορηγήσεων, θα κληθεί να κλείσει από εδώ και πέρα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας στις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις του Ταμείου Ανάκαμψη, αφού το σκέλος των δανείων τρέχει με υψηλούς ρυθμούς.

Ειδικότερα, στο σκέλος των επιχορηγήσεων, από τους 4 πυλώνες που αναφέρονται στο Σχέδιο Ελλάδα 2.0, με βάση την κατανομή πόρων προ της αναθεώρησης, είχαμε διαθέσιμους προς απορρόφηση πόρους συνολικού ύψους 17,77 δισ. ευρώ. Μετά την αναθεώρηση του προγράμματος Ελλάδα 2.0. που εγκρίθηκε στις 8 Δεκεμβρίου, οι επιχορηγήσεις αυξήθηκαν στα 18,2 δισ. ευρώ.

Από αυτά, έχουν γίνει δαπάνη για συγκεκριμένα έργα περίπου 3,99 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, ο πυλώνας Πράσινη Μετάβαση έχει απορροφήσει μέχρι τώρα το μεγαλύτερο μέρος (συνολικά 1,53 δισ. ευρώ), ο πυλώνας της Απασχόλησης και της Κοινωνικής Συνοχής έχει απορροφήσει συνολικά 1,13 δισ. ευρώ, ο πυλώνας που αφορά τις Ιδιωτικές Επενδύσεις και τον Μετασχηματισμό της οικονομίας 863 εκατ. ευρώ, ενώ 468 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκαν προς τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό.

Καθυστέρηση από τις εκλογές 

Το ότι οι εκλογές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο φαίνεται από το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεων αφορά το έτος 2022 (2,82 δισ. ευρώ), ενώ το 2023 (μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου) οι επιχορηγήσεις που καταβλήθηκαν από το ΤΑΑ είναι 849,5 εκατ. ευρώ. Συνεπώς για τα επόμενα δυόμιση χρόνια η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει (δηλαδή να δώσει στην αγορά) επιπλέον επιχορηγήσεις της τάξης των 14,2 δισ. ευρώ. Από εδώ και πέρα το πεδίο είναι καθαρό σε ότι αφορά τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά ο χρόνος τελειώνει. Με τα σημερινά δεδομένα δεν θα δοθεί παράταση στον χρόνο ολοκλήρωσης του προγράμματος, έτσι υπάρχει περιορισμένος χρόνος για την αντιμετώπιση δικαστικών καθυστερήσεων που σίγουρα θα προκύψουν στην υλοποίηση των έργων. 

Μεγάλη η ζήτηση για τα δάνεια 

Αντίθετα, την ίδια περίοδο στο σκέλος των δανείων του ΤΑΑ, από την ελληνική πλευρά έχουν κατατεθεί 575 επενδυτικά σχέδια με τον συνολικό προϋπολογισμό να αγγίζει τα 20,9 δισ. ευρώ. Τα σχέδια αυτά προέρχονται τόσο από μεγάλες (43%) όσο και από μικρές και πολύ μικρές (42%) επιχειρήσεις. 

Υπενθυμίζει η Ελλάδα με την αρχική κατανομή των πόρων εξασφάλισε δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ τα οποία αυξάνονται μετά τα πρόσθετα 5 δισ. ευρώ που αιτήθηκε η Ελλάδα για την χρηματοδότηση του REpowerEU στα 17,7 δισ. ευρώ. 

Μέχρι στιγμής από τον συνολικό προϋπολογισμό των 20,9 δισ. ευρώ των προτάσεων που έχουν υποβληθεί τα 8,6 δισ. ευρώ αφορούν δανεισμό από το ΤΑΑ, 7,2 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε δάνεια από τις εγχώριες τράπεζες και 5,1 δισ. ευρώ θα αντληθούν από ίδια κεφάλαια. Συνολικά 248 επενδυτικά σχέδια έχουν εγκριθεί, με προϋπολογισμό 9,5 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι για τα εγκεκριμένα σχέδια, το μέσο επιτόκιο δανεισμού είναι 2,3% και η περίοδος αποπληρωμής τα 14 έτη. 

Από τα εγκεκριμένα σχέδια το 43,5% αφορά τον πυλώνα της πράσινης μετάβασης (κυρίως μέσα από την ενίσχυση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) και το 23% τον πυλώνα του ψηφιακού μετασχηματισμού (ελάχιστο απαιτούμενο 20%). 

Τέλος ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι τα εγκεκριμένα δανειακά σχέδια αφορούν πληθώρα κλάδων της ελληνικής οικονομίας (29% αφορά την παραγωγή ενέργειας, 26% σχετίζονται με τον τουρισμό, 20% με τη βιομηχανία, 11% αφορά εμπορικές δραστηριότητες, 2% τηλεπικοινωνίες και 12% άλλες υπηρεσίες).