Του Γιώργου Λαμπίρη

Παράγοντα προβληματισμού αποτελεί σύμφωνα με πηγές κοντά στο υπουργείο, το φαινόμενο του "unethical pricing”, της "ανήθικης" δηλαδή τιμολόγησης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα σε αρκετές των περιπτώσεων οι ανατιμήσεις στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ να μεταφέρονται στις τιμές με έκπτωση. Δεδομένου ότι ένα σημαντικό μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας σε βασικά καταναλωτικά αγαθά λειτουργεί υπό το καθεστώς των προωθητικών ενεργειών στην Ελλάδα και ο καταναλωτής έχει μάθει να αναζητά τις προσφορές στα ράφια, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο οι ανατιμήσεις μεταφέρονται σε αυτές τις τιμές και όχι στις αρχικές, όπου θα γινόταν αμέσως εμφανείς και αντιληπτές από τους πελάτες. Αυτό ανέφεραν σχετικά, πηγές κοντά στο υπουργείο Ανάπτυξης, με τις οποίες είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει το Capital.gr. Κάνουν ουσιαστικά λόγο για έμμεση εξαπάτηση του καταναλωτή με ηθικές προς το παρόν προεκτάσεις, η οποία επιδιώκεται να ρυθμιστεί νομοθετικά μέσα στο προσεχές χρονικό διάστημα.

Διερευνάται νέα νομοθετική ρύθμιση

Δεδομένου του συγκεκριμένου προβληματισμού που έχει δημιουργήσει το γεγονός αυτό σε μία περίοδο έντονης ακρίβειας σε όλα τα βασικά αγαθά, το υπουργείο διερευνά το ενδεχόμενο νέας νομοθετικής ρύθμισης, η οποία θα επιδιώξει να περιορίσει το φαινόμενο αυτό. Σημειώνεται πάντως ότι δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου οι ανατιμήσεις πραγματοποιούνται ταυτόχρονα τόσο στην τιμή έκπτωσης όσο και στην αρχική τιμή (anchor price) των προϊόντων, γεγονός που ουσιαστικά καθιστά μεγαλύτερο το ποσοστό αύξησης στο προϊόν, σε αντίθεση με την περίπτωση όπου η αύξηση γίνεται στην τιμή έκπτωσης όπου περιορίζεται το ποσοστό της προωθητικής έντασης στα αγαθά. 

Στο επίκεντρο των ανατιμήσεων τα επώνυμα και περιζήτητα

Τα προϊόντα που κατά κύριο λόγο βρίσκονται στο επίκεντρο μεγαλύτερων ανατιμήσεων είναι τα επώνυμα που συγκεντρώνουν την εντονότερη ζήτηση και σε αυτή την περίπτωση τον τελικό λόγο στις ανατιμήσεις έχουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες αναλαμβάνουν να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στα ράφια. Πρόκειται για προϊόντα υψηλού ανταγωνισμού, όπου εκ των πραγμάτων όταν μία αλυσίδα κάνει ανατίμηση θα ακολουθήσουν και οι ανταγωνιστικές της. Σε ό,τι αφορά τα μειωμένης ζήτησης προϊόντα, το ποσοστό των ανατιμήσεων όπως είναι λογικό είναι μετριασμένο, δεδομένου ότι η επιβολή σημαντικών αυξήσεων μπορεί να ανακόψει περαιτέρω την κατανάλωσή τους. 

Σημειώνεται ότι μία κατηγορία με το μικρότερο περιθώριο προωθητικών ενεργειών είναι τα γαλακτοκομικά, όπου κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2023 καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό ανατιμήσεων με τη μέση τιμή μονάδας από τα 2,04 ευρώ το λίτρο τον Αύγουστο του 2022, να ανέρχεται στα 2,28 ευρώ το λίτρο τον Αύγουστο του 2023 όπως προκύπτει από στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων αγοράς, Circana. Ειδικά στην περίπτωση του φρέσκου γάλακτος υφίσταται ιδιαίτερα περιορισμένο περιθώριο εκπτώσεων, κάτι που φαίνεται και από την πορεία των προϊόντων στα ψυγεία με εξαίρεση περιπτώσεις συγκεκριμένων μεγάλων εταιρειών που έχουν προβεί σε εκπτώσεις. Σημαντικά μεγαλύτερες είναι οι εκπτώσεις στα φυτικά ροφήματα, όπου η μέση τιμή καταλόγου είναι περίπου στα 3 ευρώ και η κερδοφορία στα συγκεκριμένα προϊόντα είναι ιδιαίτερα υψηλή. Στέλεχος της αγοράς ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το ποσοστό έκπτωσης στα φυτικά ροφήματα αγγίζει το 40% επί της αρχικής τιμής καταλόγου.