Του Τάσου Δασόπουλου

Τη μικρότερη δυνατή αρνητική επίπτωση στην πορεία της οικονομίας έχει η συνεχής αύξηση των επιτοκίων του ευρώ, αφού τόσο το χρέος της όσο και συντελεστές ανάπτυξής δεν επηρεάζονται παρά ελάχιστα από τις αυξήσεις επιτοκίων που ξεκίνησαν έναν χρόνο νωρίτερα, τον Ιούλιο του 2022 και αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι το φθινόπωρο.

Το δημόσιο χρέος των 358 δισ. ευρώ, μετά τη συμφωνία για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του 2018 και νωρίτερα το swap επιτοκίου με τα οποία καλύφθηκε από το 2017, όσον αφορά σχεδόν το σύνολο των 270 δισ. προς τον επίσημο τομέα (EFSF, ESM και ευρωζώνη) θεωρείται "θωρακισμένο" απέναντι στις αυξήσεις των επιτοκίων. Στην αγορά βρίσκονται σήμερα περίπου ομόλογα 88 δισ. ευρώ εμπορεύσιμα ελληνικά ομόλογα

Από αυτά, τα 38,1 δισ. ευρώ βρίσκονται από το 2021 στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ μέσω του PEPP και περίπου 20 δισ. διακρατούν οι ελληνικές τράπεζες για να μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ. Συνεπώς, εκτεθειμένα στις διακυμάνσεις της αγοράς βρίσκονται ομόλογα αξίας περίπου 30 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν σε λιγότερο από 10% του χρέους.

Παράλληλα, προστασία παρέχουν τα υψηλά διαθέσιμα του δημοσίου, τα οποία βρίσκονται σταθερά πάνω από τα 35 δισ. ευρώ. Τα διαθέσιμα αυτά μετριάζουν τις ανάγκες χρηματοδότησης του χρέους, με αποτέλεσμα ο δανεισμός από τις αγορές να γίνεται περισσότερο για να ενισχυθεί η ελληνική αγορά ομολόγων και λιγότερο για να καλυφθούν ανάγκες. Το πρόβλημα χρηματοδότησης για το ελληνικό χρέος είναι πιθανό να δημιουργηθεί από το 2032 και μετά, όταν θα αρχίσουν να αποπληρώνονται τα χρέη προς την ΕΕ.

Απρόσβλητη και η ανάπτυξη

Από την άλλη, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας βασίζεται από φέτος μέχρι και το 2026, κυρίως σε κοινοτικούς πόρους. Κύρια προωθητική δύναμη της ανάπτυξης είναι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίοι, μετά και την έγκριση του νέου ενεργειακού προγράμματος RΕpowerEU, θα ξεπεράσουν τα 36 δισ. ευρώ. Από αυτά, η Ελλάδα έχει εισπράξει μέχρι τώρα 11,1 δισ. ευρώ και αναμένει το φθινόπωρο άλλη μια δόση ύψους 1, 72 δισ. ευρώ. Από τα χρήματα αυτά, έχουν διατεθεί στην οικονομία ποσό ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ. Συνεπώς, μένουν προς αξιοποίηση πόροι ύψους 31 δισ. ευρώ μέχρι και τα μέσα του 2026.

Παράλληλα τρέχει και ένας βασικός κορμός δημοσίων επενδύσεων με συγκρηματοδοτούμενα έργα από το ΕΣΠΑ μέσα από το ΠΔΕ, το οποίο αναμένεται να φτάσει φέτος στο ύψος-ρεκόρ των 11 δισ. ευρώ και μαζί με το ΤΑΑ τα 14-15 δισ. ευρώ.

Μεγαλύτερος κίνδυνος για τα κοινοτικά κονδύλια που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα είναι ο μηχανισμός αξιοποίησης που περνάει από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και όλα τα υπόλοιπα υπουργεία.

Η ζημιά της νομισματικής πολιτικής

Στο μεταξύ η ΕΚΤ ετοιμάζεται να προχωρήσει σε νέα αύξηση των επιτοκίων της κατά 0,25% κατά τη συνεδρίαση του συμβουλίου νομισματικής πολιτικής στις 27 του μήνα. Υπάρχουν μάλιστα και αναλυτές οι οποίοι θεωρούν πιθανό να έχουμε άλλη μια αύξηση των επιτοκίων μέσα στον Σεπτέμβριο, αν κριθεί ότι η υποχώρηση του πληθωρισμού και περισσότερο του δομικού πληθωρισμού δεν είναι ικανοποιητική.

Η περιοριστική πολιτική της ΕΚΤ δεν επηρεάζει άμεσα την ελληνική οικονομία. Έχει όμως έμμεσες συνέπιες, περισσότερο στις εξαγωγές, λόγω της επιβράδυνσης της ευρωζώνης, που είναι βασικός οικονομικός μας εταίρος και λιγότερο στον τουρισμό.