Tης Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Με δυσοίωνο τρόπο ξεκίνησε η φετινή χρονιά για το οικοσύστημα startup στην Ευρώπη. Σύμφωνα με δεδομένα της Crunchbase, οι ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις συγκέντρωσαν χρηματοδότηση 10,6 δισ. δολ. στο α’ τρίμηνο –το χαμηλότερο επίπεδο από το α’ τρίμηνο του 2020– σημειώνοντας πτώση 18% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και 66% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Την ίδια ώρα, η παγκόσμια χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 53% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Crunchbase, σε μια ένδειξη ότι ο κλάδος εξακολουθεί να επηρεάζεται δυσμενώς από τα υψηλά επιτόκια του 2022 και την ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα. 

Στην Ελλάδα, η χρονιά ξεκίνησε καλά για τις startups, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιεί η Marathon Venture Capital, από την αρχή του έτους, η συνολική χρηματοδότηση που έχουν "κλείσει" τα startups που έχουν Έλληνα founder ή co-founder (χωρίς απαραίτητα να έχουν δραστηριότητα στην Ελλάδα) ανέρχεται στα 448 εκατ. σε 54 γύρους χρηματοδότησης. Πιο πρόσφατη χρηματοδότηση είναι αυτή, συνολικού ύψους 7 εκατ., που εξασφάλισε η Ariadne, που απευθύνεται σε real estate operators, της οποίας ηγήθηκε η Marathon Venture Capital, με συμμετοχή του στρατηγικού επενδυτή Lamda Development. Μέσα στη χρονιά έχουν, επίσης, ξεχωρίσει, οι χρηματοδοτήσεις των Hack the Box και instacar, που "σήκωσαν" από 55 εκατ. δολ. η καθεμία, της Wikifarmer, ύψους 5 εκατ., και της SafeSize, ύψους 15 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Marathon, το 2022 η συνολική χρηματοδότηση για τα startups με παρουσία στην Ελλάδα είχε φθάσει τα 1,03 δισ. (από 1 δισ. ευρώ το 2021).

Πιο επιφυλακτικοί οι επενδυτές 

Ωστόσο, και στη χώρα μας παρατηρείται κάποια επιφυλακτικότητα, ακολουθώντας την παγκόσμια τάση. Όπως δήλωσε στο Capital.gr ο Απόστολος Αποστολάκης, Founding Partner της VentureFriends, οι επενδυτές είναι σήμερα πολύ πιο επιφυλακτικοί να επενδύσουν, τόσο σε growth στάδιο όσο και σε seed, όπου έτσι κι αλλιώς τα κριτήρια έχουν γίνει πιο αυστηρά. Οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση, ακόμη και ήπια, και τα υψηλά επιτόκια έχουν καταστήσει τους επενδυτές πιο επιλεκτικούς και πιο προσεκτικούς. "Υπάρχει φόβος ότι μπορεί τα startups να έχουν λιγότερο γρήγορο adoption σε σχέση με ό,τι συνέβαινε παλαιότερα, που ήμασταν σε περίοδο ευμάρειας. Για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια, τα επιτόκια είναι τόσο υψηλά", δήλωσε. Αναφορικά με το πώς θα επηρεάσουν το κλίμα οι πολιτικές εξελίξεις στην χώρα, ο κ. Αποστολάκης τόνισε ότι αυτό που χρειάζεται η ελληνική startup κοινότητα είναι μια κυβέρνηση σοβαρή, σταθερή, που να εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές. 

Ο ίδιος, πάντως, μιλώντας σε πάνελ σε εκδήλωση της fintech startup Plum στην Αθήνα, εξέφρασε την αισιοδοξία του. "Είμαι αισιόδοξος. Πράγματι, η αγορά έχει εξορθολογιστεί, είναι λίγο πιο δύσκολο για founders να απευθυνθούν στην αγορά και να αντλήσουν κεφάλαια και οι επενδυτές αναζητούν περισσότερη ουσία. Αλλά, στο τέλος της ημέρας, αυτό είναι το υγιές, αυτό θα έπρεπε να είχαν κάνει και στο παρελθόν. Αναζητούμε αυτό που θα έπρεπε να αναζητούμε, την μακροπρόθεσμη δημιουργία αξίας".

Ο Βίκτωρ Τροκούδης, συνιδρυτής και CEO της Plum, παραδέχεται, επίσης, ότι πλέον είναι πολύ πιο δύσκολο για μια startup να βρει χρηματοδότηση, λόγω των διακυμάνσεων στις αγορές και των φόβων για ύφεση.

Ωστόσο, είναι αισιόδοξος ότι εάν η startup προσφέρει μια λύση σε ένα πρόβλημα και είναι κερδοφόρα, θα τα καταφέρει. "Σίγουρα αποτυγχάνουν περισσότερες από παλαιότερα, αλλά έτσι θα παραμείνουν και οι καλύτερες", τόνισε, μιλώντας στο Capital.gr

Δημιουργούνται λιγότερα startups

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον κ. Αποστολάκη, επιφυλακτικότητα, λόγω της γενικότερης αποστροφής ρίσκου, επικρατεί και ως προς τη δημιουργία νέων startups. "Δημιουργούνται λιγότερα startups από ό,τι πριν από δύο χρόνια, λιγότεροι άνθρωποι αποφασίζουν να ξεκινήσουν. Κι αυτό είναι παγκόσμια τάση, όχι μόνο ελληνική". "Προφανώς οι επενδυτές έχουν γίνει πιο επιλεκτικοί και ο αριθμός των ιδρυτών δεν αυξάνεται. Δεν βλέπουμε πολλούς ανθρώπους να κάνουν το άλμα και αυτό συμβαίνει επειδή ακριβώς είναι ακόμη πιο συνειδητοποιημένοι. Τώρα κάποιος γνωρίζει ότι μακροπρόθεσμα δεν θα είναι εύκολο. Είναι διαφορετικό από ό,τι πριν από δύο χρόνια", πρόσθεσε ο κ. Αποστολάκης, μιλώντας στο πάνελ. 

Για ευκαιρίες μέσα από αυτή την κρίση μίλησε στο ίδιο πάνελ ο Anthony Danon, ιδρυτής της Cocoa, η οποία επενδύει σε startups. "Η αστάθεια και η αβεβαιότητα δημιουργούν παραλληλισμούς και λήψη αποφάσεων και νομίζω ότι αυτός είναι ο αρνητικός αντίκτυπος αυτού, αλλά δημιουργούν επίσης πολλές ευκαιρίες. Μέσα σε οικονομικές κρίσεις, όταν τα πράγματα κλονίζονται, πολλά πράγματα συμβαίνουν ως προς την καινοτομία". 

Στην ανάγκη δημιουργίας δυνατών ομάδων, αναφέρθηκε, από την πλευρά της η Αλεξάνδρα Λόη, Global Head of HR στην Revolut, απευθυνόμενη στους founders. "Πρέπει να έχουν πολύ δυνατές ομάδες. Μερικές φορές, δεν είναι τόσο εύκολο". 

Ο κ. Αποστολάκης αναγνώρισε, πάντως, ότι έχει γίνει πολλή δουλειά στο ελληνικό οικοσύστημα startups. "Το επίπεδο εκπαίδευσης αυξάνεται επίσης, αυτό ανεβάζει τον πήχη, χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους σαν τον Βίκτωρα (σ.σ. Τροκούδη). Βρισκόμαστε σε ένα εξαιρετικό σημείο, έχει γίνει πολλή δουλειά από όλους μας. Εκπαιδεύσαμε το μάρκετινγκ και στη συνέχεια παίξαμε επίσης τεράστιο ρόλο στην εκπαίδευση και των ίδιων των επενδυτών. Το επίπεδο της φιλοδοξίας αυξάνεται επίσης. Οι ιδρυτές επικοινωνούν τις μεταβαλλόμενες απόψεις τους και αυτό χρειαζόμαστε. Χρειαζόμαστε περισσότερους φιλόδοξους ανθρώπους που έχουν αυτήν την παγκόσμια νοοτροπία".