Τρίτη, 30-Μαϊ-2023 16:03
Οι αριθμοί και οι άγνωστοι "Χ" για τα μέτρα ελάφρυνσης του 2024

Του Τάσου Δασόπουλου
Η αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών που συστήνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεση που έκανε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, είναι απόλυτα συμβατή με την υλοποίηση του συνόλου των προεκλογικών παροχών της απελθούσας κυβέρνησης, καλύπτοντας τις νέες αυξήσεις στις συντάξεις και το νέο μισθολόγιο του Δημοσίου.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ, στις κατευθυντήριες γραμμές του 2024 για την Ελλάδα, συστήνει την αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 2,6%. Ως καθαρές πρωτογενείς δαπάνες θεωρείται το σύνολο των δαπανών αφού αφαιρεθούν οι τόκοι του χρέους, οι δαπάνες για τις κοινοτικές πρωτοβουλίες (ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης) και οι εισφορές στον ΕΦΚΑ. Για το 2024, το ποσό αυτό υπολογίζεται στα 97 δισ. ευρώ. Συνεπώς, η αύξηση που συστήνεται είναι 2,5 δισ. ευρώ. Με βάση τις μέχρι τώρα εξαγγελίες για την επόμενη χρονιά, το ύψος των νέων μέτρων φτάνει το 1,3 δισ. ευρώ, ενώ στις δαπάνες έχουν υπολογιστεί ήδη το νέο μισθολόγιο για το Δημόσιο αλλά και οι αυξήσεις στις συντάξεις, που το 2024 που θα κοστίσουν συνολικά 1,03 δισ. ευρώ.
Τα επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ανακοινωθεί μετά την προκήρυξη των εκλογών, έχουν ένα δημοσιονομικό κόστος ύψους 230 εκατ. ευρώ (0,1% του ΑΕΠ) το 2024 και 0,3% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026, που καλύπτονται από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Αυτά περιλαμβάνουν την αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά (κόστος 77 εκατ. ευρώ ετησίως), την αύξηση κατά 8% του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (κόστος 49 εκατ. ευρώ ετησίως), την αύξηση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες (με κόστος 40 εκατ. ευρώ ετησίως), τη μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (με κόστος 38 εκατ. ευρώ ετησίως), το youth pass για τους νέους που ενηλικιώνονται (με κόστος 30 εκατ. ευρώ ετησίως) και τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (με κόστος περί τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως).
Το συνολικό κόστος των ανωτέρω μέτρων για το 2024 ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας τις αυξήσεις των συντάξεων με κόστος 530 εκατ. ευρώ και το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο, το οποίο αναμένεται ότι θα κοστίσει τον επόμενο χρόνο περίπου 500 εκατ. ευρώ. Αν προσθέσουμε σε αυτά και το κόστος των νέων προσλήψεων, το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος φτάνει το 1,5 δισ. ευρώ, έναντι των 2,5 δισ. που επιτρέπει να αυξήσουμε τις δαπάνες η ΕΕ. Συνεπώς, εάν επανεκλεγεί η απελθούσα κυβέρνηση, η υλοποίηση των προεκλογικών της μέτρων θα είναι εξασφαλισμένη.
Το πρόβλημα που θα πρέπει να διευθετηθεί, πριν προκύψει, αφορά το τι θα γίνει εάν η οικονομία υπεραποδόσει έναντι των στόχων της και υπάρξει ακόμη μεγαλύτερος δημοσιονομικός χώρος. Η Κομισιόν τονίζει ότι η βιωσιμότητα του χρέους προϋποθέτει κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ για την επόμενη τετραετία. Για αρχή, ζητά κυκλικά προσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα 0,3%, το 2024, έτος για το οποίο προβλέπει για την Ελλάδα ανάπτυξη 1,9%, ενώ η Αθήνα προβλέπει ανάπτυξη 3% στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Εάν επαληθευτεί η ελληνική πρόβλεψη, θα πρέπει να αποφασιστεί σε ποιο ποσοστό και με ποια διαδικασία θα μπορεί να διατεθεί ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος του τρέχοντος έτους σε νέες θετικές παρεμβάσεις για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αυτό θα αποτελέσει ένα κρίσιμο θέμα που θα πρέπει να διαπραγματευτεί η επόμενη κυβέρνηση με την Κομισιόν.