Tου Δημήτρη Κατσαγάνη

Αντίστροφη μέτρηση λίγων μηνών "μετρά" για την επένδυση των εισφορών των ασφαλισμένων του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) σε χρηματοοικονομικούς τίτλους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr από αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας, η εν λόγω κίνηση τοποθετείται προς τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Υπενθυμίζεται πως από τις αρχές του 2022, οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία του ΤΕΚΑ, οι εισφορές είναι τοποθετημένες σε καταθετικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος. Πρόκειται για πόρους ύψους 36 εκατ. ευρώ, οι οποίοι ανήκουν σε πάνω από 176.000 ασφαλισμένους, με τη διαφορά −σε σχέση με το αναδιανεμητικό σύστημα στη βάση του οποίου λειτουργεί ο επικουρικός κλάδος του e-ΕΦΚΑ− ότι οι εισφορές κάθε ασφαλισμένου χωριστά είναι τοποθετημένες σε δικό του αποκλειστικά ατομικό "κουμπαρά" και δεν χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των συντάξεων των νυν συνταξιούχων.

Υπενθυμίζεται πως από την 1η Ιανουαρίου 2022 όσοι ασφαλίζονται για πρώτη φορά εντάσσονται υποχρεωτικά στο ΤΕΚΑ και όχι στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Εθελοντικά, από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Δεκεμβρίου 2023 μπορούν να ενταχθούν και παλαιότεροι ασφαλισμένοι (δηλαδή ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά έως και την 31η Δεκεμβρίου 2021), υπό τον όρο ότι γεννήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 1987.

Το συνολικό ποσό που βρίσκεται στους ατομικούς "κουμπαράδες" των ασφαλισμένων του ΤΕΚΑ, δεδομένου ότι −σύμφωνα με τις ίδιες πηγές− κατά μέσο όρο αυξάνεται κατά 5 εκατ. ευρώ κάθε μήνα, αναμένεται να φτάσει έως τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους κοντά στο ύψος των 80-90 εκατ. ευρώ. Οι πόροι αυτοί, λοιπόν, προς το τέλος του 2023 θα μεταφερθούν από την ΤτΕ σε τοποθετήσεις σε χρηματοοικονομικούς τίτλους, προκειμένου να αυξηθεί η απόδοσή τους.

Για την περίοδο μετά τα τέλη του 2023 έως και τα τέλη του 2025 όλοι οι ασφαλισμένοι θα λαμβάνουν το ίδιο προκαθορισμένο επενδυτικό προϊόν, ενώ μετά το 2025 θα έχουν δικαίωμα επιλογής σε περισσότερα του ενός επενδυτικά προϊόντα. Δηλαδή θα μπορούν να επιλέξουν, για παράδειγμα, ανάμεσα σε ένα συντηρητικό, ένα ισορροπημένο ή ένα δυναμικό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.

Ο χάρτης των επενδύσεων

Σε σχέση με το αμέσως επόμενο βήμα (τέλος 2023), το προκαθορισμένο (δηλαδή ίδιο για όλους τους ασφαλισμένους, χωρίς δικαίωμα επιλογής) επενδυτικό προϊόν στο οποίο θα τοποθετηθούν οι "ατομικοί κουμπαράδες" των ασφαλισμένων του ΤΕΚΑ, αρμόδια στελέχη εξηγούν στο Capital.gr ότι:

- Οι εισφορές θα επενδύονται σε δύο βασικές κατηγορίες τίτλων: σε μετοχές και ομόλογα, σε καθορισμένα ποσοστά.

- Οι μετοχές στις οποίες θα επενδύονται οι εισφορές θα μπορούν να ανήκουν σε εταιρείες με έδρα την Ελλάδα ή και το εξωτερικό. Η ίδια "γεωγραφική" κατεύθυνση αναμένεται να υπάρχει και για τις επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα. Το ποσοστό των κεφαλαίων που θα επενδύεται (σ.σ. σε ελληνικές μετοχές, σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, σε ευρωπαϊκές μετοχές, σε ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα κ.λπ.) θα είναι προκαθορισμένο. Δηλαδή ένα συγκεκριμένο ανώτατο ποσοστό θα επενδύεται σε ελληνικές μετοχές, ένα άλλο ποσοστό σε ελληνικά κρατικά ομόλογα κ.λπ.

- Σε τακτά χρονικά διαστήματα θα είναι δυνατό να αλλάζει η σύνθεση του χαρτοφυλακίου, αλλά δεν θα αλλάζει το ανώτατο ποσοστό έκθεσης του χαρτοφυλακίου επένδυσης. 

- Οι ασφαλισμένοι του ΤΕΚΑ θα μπορούν οι ίδιοι να λαμβάνουν γνώση της σύνθεσης του χαρτοφυλακίου του προκαθορισμένου επενδυτικού προϊόντος, αλλά και της πορείας των αποδόσεων των επενδύσεων των "ατομικών κουμπαράδων" τους.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν στο Capital.gr πως στόχος είναι από το τέλος του 2023 να διαμορφωθεί ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο, έτσι ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή απόδοση αναλαμβάνοντας το χαμηλότερο δυνατό ρίσκο.

Τέλος, σημαντικός παράγοντας στη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων είναι η ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας μέσω των επενδύσεων σε ελληνικούς τίτλους (μετοχές και ομόλογα), γεγονός που θα οδηγήσει σε περισσότερες θέσεις εργασίας, υψηλότερους μισθούς και συνεπώς υψηλότερα έσοδα από εισφορές, όχι μόνο για ΤΕΚΑ, αλλά και γενικότερα το ασφαλιστικό σύστημα.

Παράλληλα, το ΤΕΚΑ περιορίζει την έκθεση του ασφαλιστικού συστήματος στους κινδύνους της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού, δημιουργεί κεφάλαια που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της οικονομίας, αναμένεται να δώσει στους τωρινούς εργαζόμενους και μελλοντικούς συνταξιούχους συντάξεις υψηλότερες από αυτές του υφιστάμενου συστήματος και να βοηθήσει στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της νέας γενιάς στο ασφαλιστικό σύστημα.

Όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εργασίας, κ. Κωστής Χατζηδάκης: "Το ΤΕΚΑ είναι ένα ασφαλιστικό ταμείο για τους νέους. Τα νέα παιδιά δεν θα δίνουν πλέον τις ασφαλιστικές τους εισφορές σε έναν γενικό κορβανά, αλλά θα τα βάζουν σε έναν δικό τους ατομικό κουμπαρά. Και, όπως δείχνει η ευρωπαϊκή εμπειρία, τα χρήματα αυτά θα αξιοποιούνται καλύτερα και, όταν πάρουν την επικουρική τους σύνταξη, αυτή θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις σημερινές επικουρικές συντάξεις".

Προβλέψεις

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Εργασίας, το ΤΕΚΑ, κατά το 2040, θα έχει ενάμισι εκατομμύριο ασφαλισμένους και πάνω από 15 δισ. ευρώ σωρευμένα αποθεματικά. Μερικά χρόνια αργότερα, στη φάση της ωρίμανσής του, το ΤΕΚΑ θα διαχειρίζεται κεφάλαια που θα υπερβαίνουν το 1/3 του ΑΕΠ της χώρας και θα καλύπτει περί τους 3 εκατομμύρια ασφαλισμένους. Με δεδομένη τη σημερινή κατάσταση στη χώρα, το ΤΕΚΑ προοπτικά (και μάλιστα πολύ σύντομα) θα γίνει ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής της χώρας και θα διαχειρίζεται κεφάλαια με μέγεθος πρωτόγνωρο για την κοινωνική ασφάλιση και με σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην εγχώρια κεφαλαιαγορά και την εθνική οικονομία.