Tης Αναστασίας Βαμβακά

Το ενδιαφέρον της παγκόσμιας αγοράς της κρουαζιέρας εδώ και τρία χρόνια βρίσκεται στραμμένο στην Ελλάδα. Η τεράστια στήριξη που παρέσχε η Ελλάδα –η μοναδική χώρα στον κόσμο– στις εταιρείες κρουαζιέρας την περίοδο του COVID-19 έχει ξεκινήσει από πέρσι και εξαργυρώνεται και όπως συμβαίνει στον κλάδο που προετοιμάζει δύο χρόνια πριν τις κινήσεις του, η φετινή χρονιά, εκτός από τα ρεκόρ που θα καταγραφούν στις αφίξεις επιβατών και πλοίων, είναι και μία χρονιά-στοίχημα: αν η Ελλάδα μπορέσει να διαχειριστεί τις νέες απαιτήσεις του παγκόσμιου κλάδου χωρίς να χάσει στο αυθεντικό βίωμα των δεκάδων χιλιάδων επιβατών, η τουριστική κίνηση της χώρας αλλά και το εθνικό ταμείο θα ενισχυθούν μελλοντικά ακόμα περισσότερο. 

Συνολικά, το 2022, οι συνολικές αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στη χώρα μας σε ελληνικά λιμάνια ανήλθαν σε 4.780 και ο αριθμός επιβατών σε 4.629.650. Αντίστοιχα, το 2019 που δεν είχαν ακόμα επιβληθεί τα περιοριστικά μέτρα ο αριθμός αφίξεων κρουαζιερόπλοιων άγγιζε τα 3.979 κρουαζιερόπλοια με 5.552.384 επιβάτες. Φέτος, ο στόχος είναι να ξεπεραστούν τα επίπεδα του 2019. 

Τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης έχουν φέτος την τιμητική τους "σηκώνοντας" την ευθύνη της διαχείρισης της κρουαζιέρας. Ο "παραδοσιακός" Πειραιάς ετοιμάζεται να σπάσει κάθε ρεκόρ. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας (CLIA), από το λιμάνι του Πειραιά αναμένεται να αφιχθούν περισσότερο από 1 εκατομμύριο επιβάτες. Μετά το πέρας της πανδημίας, η οποία έπληξε σημαντικά τον κλάδο το προηγούμενο διάστημα, η δυναμική επανεκκίνηση της κρουαζιέρας ξεκίνησε από τον Πειραιά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΛΠ, το 2022 πραγματοποιήθηκαν 677 αφίξεις, έναντι 379 το 2021 και 622 το 2019, αύξηση της τάξεως του 79% και 9% αντίστοιχα. Όσον αφορά το 2023, υπάρχουν ήδη κρατήσεις για τουλάχιστον 829 κρουαζιερόπλοια, αύξηση 22% σε σχέση με το 2022, ενώ ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που ξεκίνησαν ή/και τελείωσαν το ταξίδι τους στο λιμάνι του Πειραιά –homeport– ήταν 441 το 2022, έναντι 220 το 2021 και 331 το 2019, αξιοσημείωτη αύξηση 100% στην πρώτη περίπτωση και 33% στη δεύτερη. Τέλος, οι κρατήσεις για το 2023 αναφορικά με homeport κρουαζιερόπλοια είναι ήδη 629 μια αύξηση της τάξεως του 43% σε σχέση με το 2022.

Η επιτυχία του Πειραιά ήρθε ως αποτέλεσμα μίας συστηματικής προσπάθειας τόσο του ίδιου του ΟΛΠ αλλά και του υπουργείου Ναυτιλίας όταν στον πρώτο χρόνο τη διαχείρισης της πανδημίας δημιούργησε ένα πλαίσιο στήριξης του κλάδου εξυπηρετώντας τις έκτακτες ανάγκες που προέκυψαν. Ενώ, σε όλο τον πλανήτη το ένα μετά το άλλο λιμάνι "έκλεινε" απαγορεύοντας την επιβίβαση ναυτικών και την τροφοδοσία πλοίων, ο Πειραιάς διευκόλυνε τηρώντας τα αυστηρά πρωτόκολλα, εκατοντάδες ναυτικούς να επιστρέψουν στις πατρίδες του, παρείχε ιατροφαρμακευτική βοήθεια αλλά και στήριξε την τροφοδοσία των πλοίων. Δεν είναι υπερβολή –κάτι που ακούγεται ολοένα και πιο συχνά στις διεθνείς συζητήσεις– ότι χάρη στις τότε ενέργειες Πολιτείας και Οργανισμών, ο κλάδος της κρουαζιέρας απέτρεψε μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις διαχείρισης των λειτουργικών της αναγκών. Για αυτό και η αυλαία της κρουαζιέρας δεν σηκώθηκε στην παραδοσιακή της πατρίδα, την Καραϊβική, αλλά στην Ελλάδα. 

Αναφορικά με την κρουαζιέρα, ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, σε πρόσφατη συνέντευξή του ανέφερε ότι αναμένεται να σημειώσει ακόμα μεγαλύτερη άνοδο της τάξης του 15%. Ο υπουργός Τουρισμού έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης: "Αυτό είναι κατά την άποψή μου ένα μεγάλο success story. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν θα έλεγα 2ης ή 3ης διαλογής για κάποιους σε ό,τι έχει να κάνει με το τουριστικό κομμάτι. Εμείς κάναμε μία υπέρβαση στην προπέρσινη ΔΕΘ αναβαθμίζοντας το λιμάνι ως τουριστικό κόμβο. Και πράγματι, από 13-14 κρουαζιερόπλοια που υπήρξαν την προηγούμενη σεζόν φτάσαμε στα 78 πέρσι και φέτος νομίζω ότι θα ξεπεράσουμε τα 100. Ταυτόχρονα, έχουμε πάνω από 50% home-porting, που σημαίνει ότι έρχονται ταξιδιώτες, μένουν στην πόλη, μένουν στα ξενοδοχεία, τρώνε στις ταβέρνες και στα εστιατόρια, ψωνίζουν από τα καταστήματα" είπε χαρακτηριστικά.

Αντίστοιχες δηλώσεις για το "μεγάλο success story" στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης έκανε και ο Θεόδωρος Βώκος, Διευθύνων Σύμβουλος των εκθέσεων Ποσειδώνια A.E., που διοργανώνει το 7ο Posidonia Sea Tourism Forum στη Θεσσαλονίκη την ερχόμενη εβδομάδα στις 25 και 26 Απριλίου 2023, για πρώτη φορά εκτός Αθήνας. "Είναι μια συναρπαστική εξέλιξη που δυνητικά θα ενισχύσει περαιτέρω την κρουαζιέρα στην Ελλάδα" ανέφερε και συνέχισε πως "με τη δρομολογημένη μετά το 2024 κατασκευή νέων τερματικών σταθμών κρουαζιέρας στη Σούδα, στα Χανιά της Κρήτης, την προγραμματισμένη επέκταση του τερματικού σταθμού κρουαζιέρας στον Πειραιά και την αυξανόμενη δυναμική της Θεσσαλονίκης ως πρόσθετου κόμβου κρουαζιέρας, η ανάπτυξη του κλάδου πρόκειται να συνεχιστεί στην Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια", τόνισε ο ίδιος.

Το Posidonia Sea Tourism έχει ως κεντρικό θέμα την "επιστροφή στην Ανάπτυξη: οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν Εταιρείες Κρουαζιέρας και Προορισμοί". Η διοργάνωση θα αποτελέσει κόμβο συζητήσεων για το μέλλον του κλάδου κρουαζιέρας και τη συνεχιζόμενη θετική επίδρασή του στην οικονομία. Μεταξύ των εταιρειών πολυτελών και εξειδικευμένων κρουαζιέρων που έχουν ήδη επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους στη διήμερη εκδήλωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Makedonia Palace, περιλαμβάνονται οι Azamara Cruises, Compagnie du Ponant, Scenic Cruises, Seabourn Cruise Line, Variety Cruises και η πρόσφατα επανακάμψασα Crystal Cruises. Για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί επίσης η παρουσίαση της μελέτης κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων, που εκπόνησαν ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης και ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης, προκειμένου να συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση των πλεονεκτημάτων της κρουαζιέρας για την τοπική κοινωνία.