Αποθεματικό 2 δισ. ευρώ για μόνιμες μειώσεις φόρων

Του Τάσου Δασόπουλου 

"Προίκα" ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, θα έχει στη διάθεση της η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές ως το τέλος της άνοιξης, τα οποία υπάρχει περιθώριο μετά από διαπραγμάτευση με την Κομισιόν να διατεθούν για μόνιμες μειώσεις φόρων και εισφορών. 

Η διαπραγμάτευση με την Κομισιόν θα γίνει στο πλαίσιο του καθορισμού των νέων δημοσιονομικών στόχων που θα πρέπει να αναλάβει η χώρα μας για τα επόμενα χρόνια. Τη βάση για το μεγάλο αυτό απόθεμα δίνει η πολύ καλή "εκκίνηση" του 2023, η οποία αποτυπώνεται σταδιακά και στα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2023.

Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη για το πρώτο δίμηνο του χρόνου, τα φορολογικά έσοδα είδαν αύξηση 1,3 δισ. ευρώ, από τα οποία αν αφαιρεθούν και οι αυξημένες 100 εκατ. ευρώ επιστροφές φόρων, μειώνεται στα 1,2 δισ. ευρώ.

Από τα έσοδα αυτά, περίπου 650 εκατ. ευρώ είναι πλεόνασμα εσόδων του 2022 και αφορά την υπεραπόδοση των φόρων εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ. Τα υπόλοιπα 550 εκατ. ευρώ, είναι υπέρβαση εσόδων που έχουν εγγραφεί στο τρέχον έτος. Η υπέρβαση αυτή αναμένεται να φτάσει το 1,1 δισ. ευρώ στο τέλος Απριλίου. Το ποσό αυτό, θα προέλθει κυρίως από τη θετική επίδραση (carry over) του 4ου τριμήνου του 2022, όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,2%, στο πρώτο τρίμηνο του 2023. Η θετική αυτή μεταβίβαση υπολογίζεται στο 1,5%-1,6% του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο σε όρους φορολογικών εσόδων ανταποκρίνεται σε επιπλέον φορολογικά έσοδα της τάξης του 1,1 δισ. ευρώ.

Σε αυτά, θα πρέπει να προσθέσουμε και το 1 δισ. που υπάρχει ως πρόβλεψη για τον προϋπολογισμό του 2023 για επιδοτήσεις ηλεκτρικού ρεύματος. Κλείνοντας σιγά σιγά ο τρίτος μήνας του χρόνου, οι τιμές των καυσίμων και ειδικά αυτή του φυσικού αερίου που δημιούργησε πέρσι το πρόβλημα και με το ηλεκτρικό ρεύμα, βρίσκονται περίπου στο 42% της περσινής τιμής. Συγκεκριμένα, από την αρχή του χρόνου μέχρι και σήμερα, η μέση τιμή του φυσικού αερίου, διαμορφώνεται στα 55,3 ευρώ/MWh, έναντι 132,27 ευρώ/MWh που διαμορφώθηκε η μέση τιμή για το φυσικό αέριο το 2022.

Είναι σαφές ότι μέχρι στιγμής δεν έχει πειραχθεί ούτε ένα ευρώ από το απόθεμα του προϋπολογισμού για επιδοτήσεις ρεύματος, αφού οι μηνιαίες επιδοτήσεις καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Μέχρι και το τέλος του 2022 (όταν οι τιμές ενέργειας είχαν πάρει ήδη καθοδική πορεία) από το Υπουργείο Οικονομικών, υπολογίζονταν ότι τα 600 εκατ. ευρώ από το 1 δισ. ευρώ, δεν θα ήταν απαραίτητα για επιδοτήσεις και θα μπορούσαν να διατεθούν σε άλλες χρήσεις. Ο μόνος προβληματισμός ήταν σε πιο χρονικό σημείο θα μπορούσαν να αποδεσμεύσουν αυτό το ποσό.

Η αποδέσμευση του 1 δισ. ευρώ

Την λύση άμεσης αποδέσμευσης δίνουν οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν για την δημοσιονομική διαχείριση του 2024. Ως βασική παράμετρο οι οδηγίες της Επιτροπής έχουν την δραστική μείωση κατά 80% και στην συνέχεια την κατάργηση των έκτακτων μέτρων στήριξης κατά της ενεργειακής κρίσης.

Μάλιστα τα κοινοτικά όργανα έχουν δεσμευτεί ότι τον Μάιο θα δημοσιεύσουν συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους για όλα τα κράτη μέλη και κατά συνέπεια και για την Ελλάδα. Της ανακοίνωσης των στόχων θα προηγηθεί διαβούλευση με κάθε κράτος μέλος ώστε να είναι πιο ρεαλιστική η ποσοτικοποίηση των παρεμβάσεων για το κάθε κράτος.

Διαπραγμάτευση για μόνιμα μέτρα 

Με αυτά τα δεδομένα το νέο οικονομικό επιτελείο μπορεί να ζητήσει την πλήρη αποδέσμευση του 1 δισ. ευρώ για τις επιδοτήσεις στο ρεύμα αφού τα έκτακτα τείνουν προς απόσυρση. Η ευκαιρία όμως πίσω από τον περιορισμό βρίσκεται στο ότι εν όψει και της συμφωνίας στόχων και πολιτικών που θα γίνει για τον επόμενο χρόνο μπορεί να ανοίξει η συζήτηση για πρόσθετα μόνιμα μέτρα, στην κατεύθυνση της κατάργησης μέτρων στα οποία η Ελλάδα υποχρεώθηκε λόγω των μνημονίων. Η συζήτηση για μόνιμα μέτρα θα πρέπει μα γίνει μετά από καλή επεξεργασία από την ελληνική πλευρά, ώστε να ενταχθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών στόχων και των μεταρρυθμίσεων που θα αναλάβει η Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια.

Δυνητικά αν οι εταίροι πεισθούν ότι και το 2023 η Ελλάδα έχει δυνατότητες να ξεπεράσει τους στόχους που έχει θέσει στον προϋπολογισμό, είναι πιθανό να δεχθούν μόνιμα μέτρα στήριξης από το 2023. Σε αυτή την περίπτωση, μετά και την αύξηση κατά 9,4% του κατώτερου μισθού που ανακοινώθηκε την Παρασκευή, προτεραιότητα παίρνουν μέτρα ελάφρυνσης για τις επιχειρήσεις, όπως πχ η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος ή και μια νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.