Δεν ανησυχεί για τις εκλογές στην Ελλάδα (ούτε) η DBRS - Τα "όπλα" της ελληνικής οικονομίας

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Η DBRS ακολουθεί τις S&P και Fitch σημειώνοντας και αυτή πως δεν ανησυχεί για τις εκλογές στην Ελλάδα φέτος, καθώς αν και η χρονοβόρος εκλογική διαδικασία μπορεί να αποτελέσει πηγή αστάθειας στην αγορά των ελληνικών ομολόγων, ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα εκτιμά πως θα είναι η συνέχιση της καλής πορείας της δημοσιονομικής πολιτικής. Παράλληλα τονίζει πως αν και το γενικότερο μακροοικονομικό σκηνικό στην Ευρώπη φέτος είναι δύσκολο, τα κεφάλαια που εισρέουν στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να συνεχίσουν να στηρίζουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στη χώρα.

Αυτό το μήνυμα της DBRS είναι σημαντικό καθώς ο οίκος, μαζί με τις S&P και Fitch, βαθμολογούν την Ελλάδα μόλις ένα σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Η επόμενη αξιολόγηση της DBRS για την Ελλάδα είναι πριν τις εκλογές, στις 10 Μαρτίου, και η δεύτερη και τελευταία της αξιολόγηση για το έτος είναι στις 8 Σεπτεμβρίου.

Η DBRS επισημαίνει τα παραπάνω σε σημερινή της έκθεση για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές και τις προοπτικές των αξιολογήσεών της. Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει, το 2023 οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας παραμένουν αδύναμες. Οι περισσότερες από τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες αναμένεται να παρουσιάσουν πολύ μέτρια ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιθανό να καταγράψει ύφεση. Η Βόρεια Αμερική κινδυνεύει ομοίως να οδηγηθεί σε μια ήπια ύφεση. Η ανάπτυξη της Κίνας επιταχύνεται έπειτα και από το άνοιγμα της οικονομίας της και η Ιαπωνία επίσης βλέπει την ανάπτυξη να ανεβάζει ρυθμό. Ωστόσο, με τα επιτόκια διεθνώς να συνεχίζουν να αυξάνονται, τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται και τα προβλήματα στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού να παραμένουν, το 2023 θα είναι ένα δύσκολο έτος γεμάτο προκλήσεις, επισημαίνει η DBRS.

Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ και την Ευρώπη επιβραδύνθηκε απότομα το 2022, αφήνοντας τις προοπτικές ανάπτυξης του 2023 σημαντικά χειρότερες, όπως τονίζει. Οι αγορές ακινήτων εξασθενούν ήδη σε πολλές χώρες και αυτό θα μπορούσε να επιδεινώσει την ύφεση. Το υψηλότερο κόστος παραγωγής και τα υψηλότερα επιτόκια θα μπορούσαν να επηρεάσουν ένα αυξανόμενο μερίδιο ευάλωτων επιχειρήσεων, και μπορεί να έχει πιο αρνητικό αντίκτυπο στις τράπεζες. Ο πλήρης αντίκτυπος των υψηλότερων επιτοκίων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί και η DBRS αναμένει συνεχή μείωση δαπανών από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Ενθαρρυντικά σημάδια

Ωστόσο, όπως τονίζει η DBRS, παρά τις αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης και τους κινδύνους για τον πληθωρισμό, αρκετοί σημαντικοί θεμελιώδεις παράγοντες υποστηρίζουν την άποψή της ότι η παγκόσμια οικονομία θα είναι ανθεκτική. Οι κεντρικές τράπεζες φαίνεται να σηματοδοτούν επιβράδυνση ή οριστική παύση των αυξήσεων των επιτοκίων. Οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν, εν μέρει χάρη στον ήπιο χειμώνα και τις προσπάθειες για τη στήριξη του ενεργειακού εφοδιασμού. Αν και η αύξηση της απασχόλησης επιβραδύνεται στις περισσότερες οικονομίες, το ποσοστό ανεργίας για τις περισσότερες από τις χώρες του G7 παραμένει δύο ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον μέσο όρο τριάντα ετών.

Ένας άλλος υποστηρικτικός παράγοντας είναι ο καθαρός χρηματοοικονομικός πλούτος (εξαιρουμένης της ακίνητης περιουσίας) ως μερίδιο του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος που παρέχει χρηματοοικονομικό απόθεμα στα νοικοκυριά σε περιόδους οικονομικού σοκ – τα νοικοκυριά στις περισσότερες από τις ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν σχετικά μεγάλα καθαρά χρηματοοικονομικά αποθέματα. Ωστόσο, τα νοικοκυριά με το χαμηλότερο μερίδιο καθαρού χρηματοοικονομικού πλούτου είναι περισσότερο εκτεθειμένα στο τρέχον περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Συνεπώς, η επιδείνωση των πραγματικών εισοδημάτων θα μπορούσε να γίνει πιο διαδεδομένη, σημειώνει ο οίκος.

Οι πολιτικές έχουν σημασία

Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής γίνεται πλέον έντονα αισθητή στην οικονομία. Στις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι νομισματικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει να επιβραδύνουν τον ρυθμό σύσφιξης, καθώς ο δομικός πληθωρισμός έχει αρχίσει να μειώνεται. Εντωμεταξύ, η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης ενισχύεται και τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι υψηλά. Αυτό μείωσε τον κίνδυνο νέας εκτίναξης του πληθωρισμού κατά το υπόλοιπο του χειμώνα και υποδηλώνει ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό είναι πιθανό να παραμείνουν σταθερές.

Αυτό με τη σειρά του υποδεικνύει λιγότερο επιθετική νομισματική σύσφιξη από την ΕΚΤ στο εγγύς μέλλον, αν και ο δομικός πληθωρισμός μπορεί να είναι πιο επίμονος και να μην υποχωρήσει ακόμη στη ζώνη του ευρώ. Το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει παρόμοια κατάσταση, με τις τιμές της ενέργειας να υποχωρούν. Ο ονομαστικός πληθωρισμός εκτιμάται ότι έχει κορυφωθεί και η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένεται να τερματίσει τον κύκλο σύσφιξης μέχρι τα μέσα του έτους. Η επιβράδυνση του πληθωρισμού θα αρχίσει να χαλαρώνει τη συμπίεση των δαπανών των νοικοκυριών. 

Προς το παρόν, το συνολικό επίπεδο των επιτοκίων παραμένει περιοριστικό και θα περιορίσει τις δαπάνες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Οι δημοσιονομικές πολιτικές ενδέχεται επίσης να αρχίσουν να γίνονται αυστηρότερες σε ορισμένες χώρες καθώς τα μέτρα κρατικής στήριξης αποσύρονται. Οι κυβερνήσεις μπορεί να χρειαστεί να επεκτείνουν τη βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική στήριξη εάν το απαιτούν οι συνθήκες, και πολλές ανεπτυγμένες χώρες έχουν την ικανότητα να το κάνουν. 

Στην περίπτωση της Γερμανίας, τα μέτρα που ενέκρινε πρόσφατα η κυβέρνηση για την ενεργειακή στήριξη για εταιρείες και νοικοκυριά αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την πρόσφατη ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη, καθώς τα μέτρα αυτά αναμένεται να σταθεροποιήσουν τουλάχιστον εν μέρει την εγχώρια ζήτηση.

Όσον αφορά τις διαρθρωτικές πολιτικές, τα διοικητικά πλαίσια που θεσπίζονται για τη διευκόλυνση της απορρόφησης των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ θα πρέπει να αυξήσουν τις επενδυτικές δαπάνες στην περιοχή των αναδυόμενων αγορών της Ευρώπης καθώς και στις χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης, τονίζει η DBRS.

Οι αξιολογήσεις και οι... ελληνικές εκλογές

Πάντως, η DBRS επισημαίνει ότι οι κίνδυνοι για τις προοπτικές αξιολόγησης είναι αρκετά ισορροπημένοι, ενώ δεν ανησυχεί για τις προοπτικές της Ελλάδας όπως και της Ιταλίας.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει, αν και δεν αναμένει διπλωματική επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, ο εξωτερικός αντίκτυπος του συνεχιζόμενου πολέμου μπορεί να είναι σχετικά περιορισμένος το 2023. Είναι πιθανό οι αγορές ενέργειας να επηρεαστούν και πάλι δυσμενώς αργότερα αυτό το έτος ή το επόμενο, αλλά μέχρι τότε οι συνεχιζόμενες αλλαγές υποδομής είναι πιθανό να προστατεύσουν καλύτερα τις ευρωπαϊκές οικονομίες από τον κίνδυνο μεγάλων απωλειών παραγωγής.

Στις ΗΠΑ, η απουσία της συμφωνίας που απαιτείται για την αύξηση του ανώτατου ορίου του κρατικού χρέους θα μπορούσε να αυξήσει την αστάθεια στις αγορές, αλλά ο οίκος αναμένει από το Κογκρέσο και την κυβέρνηση να λάβουν τελικά μέτρα για να αποφευχθεί οποιαδήποτε καθυστέρηση στις πληρωμές. 

Στην Ευρώπη, η πιθανότητα αρκετών γύρων εκλογών στην Ελλάδα μπορεί να προκαλέσει αστάθεια στην αγορά ομολόγων, αλλά αυτό θα πρέπει επίσης να έχει περιορισμένες επιπτώσεις στην τελική πορεία της δημοσιονομικής πολιτικής και άλλων προτεραιοτήτων πολιτικής. 

Η Ιταλία μπορεί επίσης να δει κάποια πολιτική αστάθεια, αλλά αυτός ο κίνδυνος είναι πιο πιθανό να αυξηθεί καθώς πλησιάζουμε στις επόμενες εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2024.

"Πιστεύουμε ότι τόσο η Ιταλία όσο και η Ελλάδα, οι χώρες με το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη, θα συνεχίσουν να επιδεικνύουν ισχυρή δέσμευση στα δημοσιονομικά πλαίσια της ΕΕ. Αυτό είναι επίσης σημαντικό στην περίπτωση που η ΕΚΤ χρειαζόταν να ενεργοποιήσει το νέο εργαλείο κατά του κατακερματισμοί TPI, εάν αυτές οι χώρες αντιμετωπίσουν σημαντική επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησης που δεν δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη μεγέθη τους", τονίζει η DBRS. Και οι δύο χώρες, όπως προσθέτει, θα επωφεληθούν επίσης από σημαντικά κεφάλαια της ΕΕ που ενισχύουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.