Κέρδος έως και 4,6 δισ. ευρώ από τη μείωση στο φυσικό αέριο

Του Τάσου Δασόπουλου

Πλατιά χαμόγελα έχει φέρει στα στελέχη του οικονομικού επιτελείου η κάθετη πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και εξ αυτού των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, αφού η διατήρηση της τιμής του αερίου στα 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα ως το τέλος του 2023 θα έχει δημοσιονομικό κέρδος έως 4,6 δισ. ευρώ ή 2,3% του ΑΕΠ.

Ο Προϋπολογισμός του 2023 έχει συνταχθεί με τη βασική παραδοχή ότι η μέση τιμή του φυσικού αερίου θα είναι 120 ευρώ/KWH. Συνεπώς, η σημερινή τιμή του αερίου είναι υποδιπλάσια από την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού. Με δεδομένο ότι η αύξηση κατά 10 ευρώ στην τιμή του αερίου κοστίζει στον Προϋπολογισμό 600 εκατ. ευρώ, η μείωση της τιμής του αερίου κατά 60 ευρώ για έναν χρόνο σημαίνει εξοικονόμηση πόρων 3,6 δισ. ευρώ μόνο από το κόστος των εισαγωγών φυσικού αερίου, το οποίο έφτασε το 2022 στα 6 δισ. ευρώ. 

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι για τον πρώτο μήνα του 2023, τον Ιανουάριο, ο οποίος κύλησε με το φυσικό αέριο με μια μέση τιμή στα 60 ευρώ/MWH, είχαμε δημοσιονομική εξοικονόμηση από εισαγωγές του φυσικού αερίου ύψους 300 εκατ. ευρώ.

Το κέρδος από τις επιδοτήσεις

Το κέρδος όμως δεν σταματά εδώ, αφού στην Ελλάδα η τιμή της χονδρικής για το ηλεκτρικό ρεύμα συνδέεται άμεσα με την τιμή του φυσικού αερίου λόγω του μίγματος των καυσίμων που παράγει το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας. Η επιλογή που έγινε από την αρχή της κρίσης είναι να επιδοτούνται οριζόντια τα νοικοκυριά για τις αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι την κατανάλωση των 500 MWH και για μεγαλύτερες καταναλώσεις, να παρέχεται μια κλιμακωτή επιδότηση, η οποία είναι μεγαλύτερη όσο οι καταναλωτές κάνουν μετρήσιμες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας. 

Το 2022, οι επιδοτήσεις ρεύματος λόγω των μεγάλων αυξήσεων που είχαμε στις τιμές του φυσικού αερίου, έφτασε τα 8 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 6 δισ. καλύφθηκαν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και 2 δισ. από τον Προϋπολογισμό. Φέτος, ο Προϋπολογισμός έχει προϋπολογίσει για την επιδότηση των τιμολογίων του ρεύματος 1 δισ. ευρώ, με βάση πάντα ότι η μέση τιμή του φυσικού αερίου θα είναι στα 120 ευρώ/MWH. Με βάση τις τιμές του φυσικού αερίου μέχρι και το τέλος του 2022 (περίπου 120 ευρώ/MWH), το υπουργείο Οικονομικών εκτιμούσε ότι από το 1 δισ. ευρώ για επιδοτήσεις που περιλήφθηκε στον Προϋπολογισμό του 2023, περίπου 600 εκατ. ευρώ θα έμεναν αχρησιμοποίητα και κάποια στιγμή, μέσα στον χρόνο, το ποσό αυτό θα αποδεσμευόταν για να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για νέα μέτρα στήριξης.

Με μια τιμή φυσικού αερίου αν όχι στα 60 στα 80 ευρώ ανά MWH, το σύνολο του 1 δισ. ευρώ μπορεί να διατεθεί για άλλες χρήσεις. Αν λοιπόν στην αρχική εξοικονόμηση λόγω μικρότερου κόστος των εισαγωγών προστεθεί και το 1 δισ. ευρώ του Προϋπολογισμού, τότε το κέρδος για τον Προϋπολογισμό σε ετήσια βάση θα φτάσει τα 4,6 δισ. ευρώ ή 2,3% του ΑΕΠ, αυξάνοντας την ανάπτυξη για το τρέχον έτος από το 1,8% που προβλέπει ο Προϋπολογισμός στα 4%-4,1%.

Μεγάλη αβεβαιότητα

Ωστόσο, παρά το υψηλό δυνητικό κέρδος στο ΥΠΟΙΚ κρατούν χαμηλούς τόνους, αφού ο χειμώνας με καθυστέρηση περίπου τριών μηνών ενέσκηψε στο τέλος Ιανουαρίου και κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει από τώρα τι θα φέρει μαζί του. Επίσης, η βασική αιτία της απότομης ανόδου των τιμών της ενέργειας, ο πόλεμος στην Ουκρανία, βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. 

Από την άλλη, "αντίβαρο" απέναντι σε νέες ακραίες τιμές φυσικού αερίου αποτελεί το πλαφόν των 180 ευρώ που αποφασίστηκε στο τέλος Δεκεμβρίου. Πιο ουσιαστικό αντίβαρο όμως, απέναντι σε μια νέα αύξηση των τιμών είναι το γεγονός ότι λόγω της καθυστέρησης του χειμώνα για σχεδόν τρεις μήνες οι δεξαμενές αερίου της Ευρώπης είναι γεμάτες και έχουν επαρκείς ποσότητες μέχρι και το τέλος του χειμώνα είτε αυτός αφορά τον Βορρά είτε τον Νότο της Ευρώπης.