Της Βάσως Αγγελέτου

Αποκλεισμένες από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας βρίσκονται οι συνεταιριστικές τράπεζες που καταγγέλλουν άνιση αντιμετώπιση εις βάρους τους και μη ανταπόκριση εκ μέρους του υπουργείου Οικονομικών για έκδοση νέας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για ένταξη στο RRF.

Σε επιστολές που έχει στη διάθεσή του το Capital.gr, οι οποίες απεστάλησαν το διάστημα από τον Φεβρουάριο έως τον Οκτώβριο του 2022 στο υπουργείο Οικονομικών και το Γραφείο του Πρωθυπουργού, η Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος (ΕΣΤΕ) ζητά να δοθεί δεύτερη ευκαιρία στα μέλη της προκειμένου να ενταχθούν στο εμβληματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

"Οι συνεταιριστικές τράπεζες στερούνται αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα απόκτησης ενός σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου και της δυνατότητας να σταθούν επί ίσοις όροις απέναντι στον ανταγωνισμό", αναφέρει ενδεικτικά η επιστολή της 8ης Φεβρουαρίου προς τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, την οποία υπογράφει ο πρόεδρος της ΕΣΤΕ Γεώργιος Μπόκης.

Σύμφωνα με την ίδια επιστολή, η πρόσκληση υπ’ αρίθμ. 439 της 30ής Σεπτεμβρίου 2021 αναρτήθηκε στο ΔΙΑΥΓΕΙΑ χωρίς να κοινοποιηθεί στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών ούτε στα μέλη αυτής, με αποτέλεσμα πολλές από τις μη συστημικές τράπεζες να μην προλάβουν να υποβάλλουν αίτημα. Πηγές των συνεταιριστικών τραπεζών αναφέρουν, μάλιστα, ότι η προθεσμία για την υποβολή των αιτημάτων ένταξης ήταν μόλις 24 ώρες, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η έγκαιρη ανταπόκρισή τους.

Όπως αναφέρεται ρητά στη σχετική αλληλογραφία, η πρώτη πρόσκληση δεν διασφάλιζε την προοπτική ένταξης μικρότερων πιστωτικών ιδρυμάτων, οπότε αναρτήθηκε νέα πρόσκληση (υπ’ αρίθμ. 440) με προθεσμία υποβολής ένταξης 31 Οκτωβρίου 2021 η οποία επίσης δεν κοινοποιήθηκε στην ΕΕΤ ούτε στα μέλη της.

Πηγές του κλάδου επισημαίνουν ότι η συμμετοχή στο RRF είναι πολύ σημαντική για τις συνεταιριστικές τράπεζες γιατί, αφενός, αφορά σε κεφάλαια που θα διοχετεύσουν στην αγορά βοηθώντας τους πελάτες-μέλη τους και, αφετέρου, θα αυξήσουν τη ρευστότητά τους. Στην εν λόγω αλληλογραφία επισημαίνεται, χαρακτηριστικά, ότι "οι τράπεζες που είχαν ενταχθεί προσέλκυαν την πελατεία μας αφού εμείς δεν είχαμε τη δυνατότητα να παρέχουμε αυτό το προϊόν". 

Παρότι οι ίδιες πηγές παραδέχονται ότι λόγω της φύσης λειτουργίας των συνεταιριστικών και του μικρότερου μεγέθους εταιρικών πελατών τους δεν αναμένεται οι εκταμιεύσεις μέσω ΤΑΑ να προσομοιάζουν τα μεγέθη των συστημικών, ωστόσο, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση είναι ένα όπλο που δικαιούνται να έχουν στη φαρέτρα τους.

Το χρονικό των άκαρπων επικοινωνιών με το ΥΠΟΙΚ

Στις 18 Νοεμβρίου 2021 -δύο μήνες μετά την αρχική πρόσκληση- το προεδρείο της ΕΣΤΕ συναντήθηκε με τον κ. Σκυλακάκη με θέμα την επαναπροκήρυξη της πρόκλησης, διαβιβάζοντας παράλληλα "την έντονη δυσαρέσκεια των Συνεταιριστικών Τραπεζών-Μελών μας αλλά και της Ένωσής μας για την καθυστέρηση δημοσίευσης της προκήρυξης, η οποία δημιουργεί θέματα άνισης αντιμετώπισης έναντι των εμπορικών τραπεζών".

Στις 8 Φεβρουρίου 2022, σε τηλεφωνική επικοινωνία της Ένωσης με τον κ. Σκυλακάκη, ελήφθησαν διαβεβαιώσεις για ανάρτηση νέας πρόσκλησης εντός 8-10 ημερών, η οποία θα προβλέπει μάλιστα νέα, βελτιωμένα κριτήρια χρηματοδότησης ώστε να μην αποκλείει τις μικρότερες τράπεζες. 

Συγκεκριμένα, ζητήθηκε από τις συνεταιριστικές  να αναθεωρηθεί το όριο δόσης από τα 20 εκατ. ευρώ σε 10 εκατ. ευρώ, καθώς και το όριο ύψους κεφαλαίων που χαρακτηρίζεται "απαγορευτικό" για τις μικρότερες τράπεζες. Ένα επιπλέον αίτημα των συνεταιριστικών ήταν να δίνεται, στις περιπτώσεις μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, η δυνατότητα για συνεργασίες μεταξύ δύο πιστωτικών ιδρυμάτων, χωρίς να ζητηθούν επιπλέον εξασφαλίσεις από αυτές που προβλέπονται για τα υπόλοιπα δάνεια.

Στις 29 Απριλίου 2022, σε επιστολή προς τον κ. Σκυλακάκη, οι συνεταιριστικές αναφέρουν ότι "από την αρχική μας συνάντηση έχουν παρέλθει 5 μήνες και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι Συνεταιριστικές Τράπεζες να χάνουν καθημερινά πελάτες που ενδιαφέρονται να εντάξουν επενδυτικά σχέδια στο Ταμείο Ανάκαμψης".

Σε επιστολή τις 7 Ιουλίου 2022 προς τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, η Ένωση αναφέρεται στο ιστορικό των άκαρπων προσπαθειών της για έκδοσης νέας πρόσκλησης  και στη διαπίστωση ότι, παρά τις επανειλημμένες επικοινωνίες με τον κ. Σκυλακάκη, "δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος". 

Στις 8 Ιουλίου 2022, η ανωτέρω επιστολή προς τον ΥΠΟΙΚ κοινοποιήθηκε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κάνοντας λόγο για "διαφαινόμενο αποκλεισμό των Συνεταιριστικών Τραπεζών  από τα ΤΑΑ", με αίτημα τη συνδρομή του στην επίλυση του αιτήματος της Ένωσης.

Στις 13 Οκτωβρίου 2022, αποστέλλεται νέα επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής, ΥΠΟΙΚ, Νικόλαο Κουλοχέρη, όπου παρατίθεται αναλυτικά το ιστορικό της επικοινωνίας με τους φορείς του ΥΠΟΙΚ. Όπως αναφέρει η σχετική επιστολή, "οι συνεταιριστικές τράπεζες στερούνται αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα απόκτησης ενός σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου και της δυνατότητας να σταθούν επί ίσοις όροις απέναντι στον ανταγωνισμό".
 
Στις 13 Ιανουαρίου 2023, η ΕΣΤΕ εκδίδει ανακοίνωση σχετικά με την "επιτακτική ανάγκη συμμετοχής των συνεταιριστικών τραπεζών στο ΤΑΑ". Η Ένωση ζητά την παρέμβαση του ΥΠΟΙΚ για παροχή νέας ευκαιρίας πρόσβασης των Συνεταιριστικών Τραπεζών, η οποία "θα μετριάσει τον άνισο ανταγωνισμό που υφίστανται οι τοπικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και θα επιτρέψει τη συμμετοχή τους σε φθηνά κεφάλαια που θα τις καταστήσουν ανταγωνιστικές και ικανές να πρωταγωνιστήσουν στις εγχώριες και διεθνείς αγορές"

Σημειώνεται ότι, εκτός από τις συνεταιριστικές τράπεζες, πηγές της Attica Bank εκδηλώνουν επίσης ενδιαφέρον στο Capital.gr για ένταξη στο ΤΑΑ μετά την ολοκλήρωση της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου. Σημειώνεται ότι, σήμερα, συμμετέχουν στο Ταμείο μόνο οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Optima Bank και η Παγκρήτια.

Σε χθεσινή ανακοίνωσή του, ο κ. Σκυλακάκης εκτιμά ότι το πρώτο εξάμηνο του 2023, οι συμβασιοποιήσεις δανείων του ΤΑΑ θα αγγίξουν τα 10 δισ. ευρώ, για να φτάσουν συνολικά στα 25-30 δισ. ευρώ επιχειρηματικών σχεδίων που μπορεί να καλύψει το δανειακό σκέλος του Ταμείου. Μέχρι σήμερα, ανέφερε, στο δανειακό σκέλος του ΤΑΑ τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί από ΜμΕ υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ. 

Ο κ. Σκυλακάκης προανήγγειλε, μάλιστα, τρεις πρωτοβουλίες που θα αφορούν αποκλειστικά την ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), που θα "τρέξουν" το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα στοχεύοντας σε άνοιγμα της "ομπρέλας" των υπό ένταξη επιχειρήσεων στο πρόγραμμα.