Του Τάσου Δασόπουλου 

Σε ένα έντονο διάλογο επιχειρημάτων έχουν μπεί οι ελληνικές αρχές με την Eurostat, με στόχο να αποφευχθεί η αύξηση των χρέους του 2021 κατά περίπου 9% του ΑΕΠ, κατά την δεύτερη ανακοίνωση δημοσιονομικών στοιχείων του 2021, που θα κάνει η Ευρωπαϊκή Στατιστική αρχή, στο τέλος Οκτωβρίου.

Στην προκαταρκτική της αξιολόγηση, η Eurostat βάζει ξανά στο τραπέζι τις εγγυήσεις του προγράμματος "Ηρακλής". Ως γνωστό το APS Ηρακλής, συσσώρευσε κόκκινα δάνεια ύψους περίπου 48 δισ. από τις εμπορικές τράπεζες και εξέδωσε τρεις σειρές ομολόγων, υψηλής, μεσαίας και χαμηλής εξασφάλισης. Έναντι των ομολόγων υψηλής εξασφάλισης, τα οποία αντικρίζονται με ένα χαρτοφυλάκιο υπό εκκαθάριση δανείων υψηλής ποιότητας, το ελληνικό δημόσιο παρείχε εγγυήσεις 18,7 δισ. ευρώ Οι εγγυήσεις αυτές, έχουν ως στόχο να καλύψουν τυχόν απώλειες που θα έχουν οι τράπεζες, όταν τα δάνεια εκκαθαριστούν. Οι απώλειες αυτές, όταν προκύψουν θα ισοδυναμούν με καταπτώσεις εγγυήσεων του δημοσίου και θα εγγραφούν στο χρέος. Μάλιστα, στην τελευταία έκθεση βιωσιμότητας χρέους του ΟΔΔΗΧ, προβλέπονται απώλειες 2 δισ. (περίπου 1% του ΑΕΠ) από το 2022, οι οποίες σαφώς δεν επηρεάζουν την βιωσιμότητα του χρέους. 

Η Eurostat, στην αξιολόγηση που έχει στείλει στις ελληνικές αρχές ζητώντας εξηγήσεις, θεωρεί ότι το ρίσκο που ανέλαβε το ελληνικό δημόσιο παρέχοντας εγγυήσεις 18,7 δισ. ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό που ανέλαβαν οι ιδιώτες, που αγόρασαν τα ομόλογα του "Ηρακλή". Συνεπώς θα πρέπει από τώρα να γραφεί το σύνολο των εγγυήσεων στο χρέος, έστω και αν αυτές δεν έχουν καταπέσει.

Όπως η Ιταλία 

Εκτός από το προφανές, ότι δηλαδή δεν έχει λογική να εγγραφούν προκαταβολικά το σύνολο των εγγυήσεων στο χρέος, χωρίς να έχουν καταπέσει, η Ελλάδα παρουσιάζει ως επιχείρημα, ότι το ελληνικό πρόγραμμα Ηρακλής είναι πανομοιότυπο, με αυτό που εφάρμοσε από το 2016 έως το 2018 η Ιταλία, για την εκκαθάριση των δικών της μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μάλιστα τα μεγέθη στην γειτονική χώρα είναι πολύ μεγαλύτερα αφού οι δικές της ανάλογες πρωτοβουλίες έγιναν για πολλές εκατοντάδες δισεκατομμύρια δανείων και φυσικά με πολλαπλάσια των ελληνικών, ποσά εγγυήσεων. Μάλιστα ότι το θέμα των εγγυήσεων του "Ηρακλή" είχε από την Eurostat τεθεί για πρώτη φορά, στο τέλος του 2021, είχε και πάλι επισημανθεί το προηγούμενο της Ιταλίας. Τότε, η Eurostat αναγκάστηκε εκ των υστέρων, να υποβάλλει ανάλογα ερωτήματα και στην Ιταλία, η οποία έως τότε -όχι απολύτως τυχαία- είχε ξεχαστεί στο ζήλο των ευρωπαίων τεχνοκρατών να ανακαλύψουν νέα "Greek statistics”.

Δεν υπάρχει κακό σενάριο 

Ακόμη όμως και αν η Eurostat δεν πειστεί και αναγκαστούμε να εγγράψουμε τα 18,7 δισ. ευρώ στο χρέος, το σενάριο βιωσιμότητας δεν αλλάζει. Τα χρήματα αυτά, που θα προστεθούν στα περίπου 355 δισ. του χρέους, δεν αυξάνουν ούτε ένα ευρώ τις ανάγκες χρηματοδότησης αφού το επιπλέον χρέος, θα είναι "λογιστικό" και όχι πραγματικό. Δεν θα δημιουργεί δηλαδή τοκοχρεολύσια, τα οποία θα πρέπει να πληρώνονται εφεξής. Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν ενημερωθεί για το πρόβλημα και έχουν διαβεβαιώσει τις ελληνικές αρχές, ότι ακόμη και στην περίπτωση που αυξηθεί με αυτόν τον τρόπο το χρέος, δεν θα επηρεάσει την αξιολόγησή τους για την ελληνική οικονομία. Το μόνο που θα μείνει, είναι η αυτόματη αύξηση του χρέους του 2021 κατά περίπου 9 μονάδες του ΑΕΠ.

Η εκ των υστέρων αναθεώρηση προς το χειρότερο των στοιχείων της Ελλάδας δεν είναι κάτι που γίνεται πρώτη φορά από την Eurostat. Δυστυχώς οι κατά καιρούς ελληνικές αρχές οι οποίες ανέδειξαν και καθιέρωσαν τον διόλου τιμητικό όρο "Greek statistics" έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας.