Της Ελευθερίας Κούρταλη

Σύμφωνα με το βασικό πλέον σενάριο της Wood, μετά και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, το ΑΕΠ όλων των χωρών της περιοχής της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής που καλύπτει (ΕΜΕ), θα μειωθεί κατά 2% σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, ενώ σε ένα σενάριο εκτίναξης του πετρελαίου στα 120 δολ. το βαρέλι και ανόδου των τιμών των τροφίμων, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο πληθωρισμός φέτος να εκτοξευθεί σε διψήφια ποσοστά.

Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η Wood, υπό το πρίσμα της πλήρους επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναθεωρεί τις προβλέψεις της. Το μέγεθος του σοκ που θεωρεί "εύλογο" είναι μια μέση πτώση κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ φέτος, σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψή της, ως αποτέλεσμα του πληθωριστικού σοκ, και βλέπει μάλιστα έναν ισχυρό κίνδυνο συρρίκνωσης της οικονομίας το 2023 σε όλες τις χώρες. Επίσης, όπως προειδοποιεί, υπάρχει υψηλός κίνδυνος διψήφιου πληθωρισμού φέτος, ο οποίος θα μειωθεί αλλά θα διατηρηθεί δύο έως τρεις φορές υψηλότερος σε σχέση με τους στόχους των κεντρικών τραπεζών το 2023.

Έτσι, για την Ελλάδα εκτιμά ότι η ανάπτυξη φέτος θα διαμορφωθεί στο 2% από 4% που προέβλεπε πριν, η οποία ωστόσο θα είναι από τις ισχυρότερες στην ευρωζώνη καθώς οι ευνοϊκές προοπτικές χρηματοδότησης και οι σημαντικές βελτιώσεις στο μακροοικονομικό μέτωπο θα οδηγήσουν τη χώρα σε υπεραπόδοση.  Για το σύνολο της Ευρωζώνης η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί φέτος στο 2% από 4% που προέβλεπε πριν.

Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, ενώ πριν την εισβολή εκτιμούσε ότι στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 8,4% φέτος και στο 3,2% το 2023, πλέον και με βάση την εκτίναξη του πετρελαίου στα 120 δολ. και την άνοδο των τιμών των τροφίμων, εκτιμά ότι θα εκτιναχθεί στο 14,7% το 2022 και το 2023 θα μειωθεί στο 6,2%.

Στην Ευρωζώνη, από 5,8% που έβλεπε πριν, φέτος θα εκτιναχθεί στο 11,7% και το 2023 στο 5,8% από 3,9% πριν. Και στη Γερμανία θα φτάσει το 11,6% φέτος και το 6,5% το 2023, από 6,1% και 3,5% πριν.

Το σοκ του πετρελαίου έχει ταχύτερο αρνητικό αντίκτυπο από ό,τι στο παρελθόν, αλλά και πάλι θα είναι αρκετά αργό. Όπως αναφέρει η Wood, η εμπειρία του παρελθόντος υποδηλώνει ότι οι κρίσεις των τιμών του πετρελαίου διαβρώνουν την ανάπτυξη του ΑΕΠ σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, συνήθως με πλήρη επίπτωση σε τρία χρόνια.

Αυτό, κατά την άποψή της, οφείλεται στο ότι πολλές από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας ήταν αποτέλεσμα της ισχυρής ζήτησης, η οποία συνδέεται με την ισχυρή πιστωτική επέκταση. Αυτή τη φορά το σοκ οφείλεται τόσο στη ζήτηση όσο και στην αντανάκλαση των γεωπολιτικών προκλήσεων, και, στους περιορισμούς που επιβάλλονται από την πράσινη μετάβαση.

Επιπλέον, είναι εύλογο –αν όχι πιθανό– ότι η σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας θα επηρεάσει σημαντικά τις εξαγωγές τροφίμων και των δύο χωρών για μια δυνητικά μεγάλη χρονική περίοδο, και αυτό θα αποτελούσε περαιτέρω σοκ στον πληθωρισμό.

Βρισκόμαστε σε μια εποχή υψηλού, επίμονου πληθωρισμού, όπως σημειώνει η Wood. "Βλέπουμε άφθονα σημάδια ότι ο πληθωρισμός θα είναι υψηλός στο μέλλον – κατά μέσο όρο", αναφέρει, τα οποία είναι τα εξής:

Πρώτον, οι τιμές των εμπορευμάτων αυξάνονται λόγω της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης.

Δεύτερον, η ανισότητα και ο υψηλός πληθωρισμός ενέργειας/τροφίμων πυροδοτούν κοινωνική και πολιτική δυσαρέσκεια που ιστορικά αντιμετωπίστηκε με χαλαρά πιστωτικά πρότυπα και δημοσιονομικές μεταβιβάσεις, που οδήγησαν τελικά σε μεγάλες υποτιμήσεις νομισμάτων. Κατά την άποψή της, η ιστορία θα επαναληφθεί, αλλά με την πρόσθετη ανατροπή ότι, στη σημερινή χρηματοοικονομική ισορροπία, μια άλλη οδός είναι οι φουσκωμένες τιμές των περιουσιακών στοιχείων λόγω του QE. Αυτό από μόνο του είναι μια μορφή πληθωρισμού ώθησης κόστους.

Τρίτον, μετά το 2008, η Ευρώπη απελευθέρωσε τις συμβάσεις εργασίας, γεγονός που συνέβαλε σε χαμηλό πληθωρισμό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εάν ο πληθωρισμός δεν πρόκειται, αξιόπιστα, να είναι πολύ χαμηλός, τότε κάποια μορφή αναπροσαρμογής ή πιο συχνή ευθυγράμμιση των μισθών με το κόστος ζωής καθίσταται πολύ πιθανή. Και πάλι, αυτό είναι μια πηγή πληθωρισμού.

Η Wood εκτιμά ότι το πετρέλαιο μπορεί να σημειώσει άλμα στα 120 δολάρια το βαρέλι και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα να αυξηθεί κατά 1%. Όπως αναφέρει, το guidance που δίνει για τις τιμές του πετρελαίου, στοχεύει να σηματοδοτήσει το πού πιστεύει ότι θα μπορούσαν να κινηθούν οι τιμές της ενέργειας, κατά μέσο όρο, λόγω της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης.