Η ακτινογραφία του πληθωρισμού από την ΕΚΤ

Του Λεωνίδα Στεργίου

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε στην αποδόμηση των στοιχείων που επηρεάζουν τον πληθωρισμό μέχρι σήμερα, έλαβε υπόψη της τα δεδομένα που επηρεάζουν την πορεία του αλλά και τις προβλέψεις των αγορών, προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το όριο του 2% θα το δούμε μετά το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Από τα δεδομένα που αναλύει η ΕΚΤ, οι πληθωριστικές πιέσεις από την ενέργεια και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα συνεχίσουν μέχρι τα μέσα του 2022. Για τον λόγο αυτό, η ΕΚΤ προβλέπει ότι θα συνεχιστεί η άνοδος του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες. Μετά την κορύφωση στα μέσα του έτους, θα ξεκινήσει σταδιακή πτώση που θα φέρει τον πληθωρισμό γύρω στο 4% στα τέλη του 2022 και κάτω του 2% προς τα τέλη του 2023.

Επειδή ο πληθωρισμός είναι η μεταβολή τιμών σε ετήσια βάση, η υποχώρησή του σημαίνει μείωση του ρυθμού αύξησης των τιμών και όχι πτώση των τιμών. Για να υπάρξει μείωση τιμών θα πρέπει να σημειωθεί αποπληθωρισμός, δηλαδή αρνητικός πληθωρισμός. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, όταν ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη φτάσει στο 2% ή χαμηλότερα, τότε σε κάποια προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και σε κάποιες χώρες, μπορεί να σημειωθεί αρνητική μεταβολή τιμών.

Τα "κομμάτια” του πληθωρισμού

Η παραπάνω πρόβλεψη στηρίζεται κυρίως στα στοιχεία που σχετίζονται με τα βασικά κομμάτια που πυροδοτούν τον πληθωρισμό, δηλαδή τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων και κυρίως των καυσίμων. Επίσης, στηρίζεται στην εκτίμηση ότι τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα θα συνεχίσουν να ασκούν πληθωριστικές πιέσεις το 2022, ενώ δεν υπάρχουν ακόμα σαφή στοιχεία για τη διάρκεια της επίπτωσης από την επαναφορά του ΦΠΑ στη Γερμανία. Κι αυτό διότι ήδη διαπιστώνεται εξάπλωση του ενεργειακού κόστους στα τρόφιμα και σε μη ενεργειακά βιομηχανικά προϊόντα. Η μόνη θετική ένδειξη είναι η οριακή συγκράτηση των τιμών στις υπηρεσίες. Παράλληλα, οι μισθολογικές αυξήσεις κινούνται στο όριο της παραγωγικότητας.

Ειδικότερα, η ανάλυση του πληθωρισμού 4,9% τον Νοέμβριο στα συστατικά του δείχνει ότι:

– 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, δηλαδή περισσότερο από το μισό, επηρεάζεται από τις τιμές ενέργειας και πιο συγκεκριμένα από τα καύσιμα.

– 1 ποσοστιαία μονάδα είναι η συμβολή από τις τιμές τροφίμων και μη ενεργειακών προϊόντων, όπου σημειώθηκαν ανατιμήσεις καθώς πέρασε το κόστος από την ενέργεια από τον Οκτώβριο και μετά.

– Στις υπηρεσίες υπήρξε μικρή συγκράτηση των τιμών.

– Η επαναφορά του ΦΠΑ στη Γερμανία εξακολουθεί να έχει την ίδια επιβαρυντική επίπτωση στον πληθωρισμό του 2022 και, πιθανότατα, θα εξακολουθήσει και τους επόμενους μήνες.

– Η επίπτωση από τη χαμηλή βάση αναφοράς του 2020 έχει εξαφανιστεί.

Οι αυξήσεις στην ενέργεια

Σύμφωνα με την ανάλυση της ΕΚΤ, η μεγαλύτερη, η κύρια, πληθωριστική πίεση προέρχεται από τις σημαντικές ανατιμήσεις από τα υγρά καύσιμα, καθώς συμμετέχουν με περίπου 15 ποσοστιαίες μονάδες στη συνολική άνοδο κατά 27% των τιμών ενέργειας συνολικά. Με 5 ποσοστιαίες μονάδες συμμετέχουν φυσικό αέριο και και με 5, επίσης, ποσοστιαίες μονάδες η ηλεκτρική ενέργεια.

Μισθολογικό κόστος

Η επίδραση του μισθολογικού κόστους αποτελεί έναν βασικό δείκτη για τις προβλέψεις της ΕΚΤ για πληθωρισμό κάτω του 2% μεσοπρόθεσμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της, οι μισθολογικές προσαρμογές, δηλαδή οι διαπραγματεύσεις μισθών που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα, παραμένουν μικρές και μάλιστα ελαφρώς πτωτικά.

Ο ρυθμός αύξησης στις αποζημιώσεις ανά εργαζόμενο έχει συγκρατηθεί σημαντικά σε σχέση με πέρυσι, καθώς αυξήθηκαν θεαματικά οι ώρες απασχόλησης ανά εργαζόμενο, και παρουσιάζεται μείωση στο κόστος του ωρομισθίου.

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι επιχειρήσεις με τις οποίες βρίσκεται σε επικοινωνία δεν μεταφέρουν το μήνυμα ότι θα προχωρήσουν σε μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις μέσα στο 2022 που θα προκαλούσαν πληθωριστική χιονοστιβάδα και μονιμοποίηση του υψηλού πληθωρισμού μακροπρόθεσμα.