Τετάρτη, 13-Οκτ-2021 13:42
Κομισιόν: Θα εξεταστεί κοινή προμήθεια φυσικού αερίου από τους "27", αλλά σε εθελοντική βάση

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 14.29
Μια "εργαλειοθήκη" για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας με μέτρα συμβατά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και άμεσα εφαρμόσιμα από τις εθνικές κυβερνήσεις, περιλαμβανομένων στοχευμένων φορολογικών μειώσεων για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόκειται για μια "εξαιρετική" αύξηση των "παγκόσμιων" τιμών της ενέργειας, η οποία αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το χειμώνα, επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής.
Στην "εργαλειοθήκη" που παρουσιάζεται σήμερα, η Επιτροπή περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα μέτρα. Τα βραχυπρόθεσμα εθνικά μέτρα αφορούν την έκτακτη στήριξη εισοδήματος σε νοικοκυριά, κρατική ενίσχυση για εταιρείες και στοχευμένες φορολογικές μειώσεις. Μεσοπρόθεσμα, η Επιτροπή υποστηρίζει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενεργειακή απόδοση, εξετάζει πιθανά μέτρα για την αποθήκευση ενέργειας και την αγορά αποθεμάτων φυσικού αερίου και αξιολογεί τον τρέχοντα σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
"Καθώς βγαίνουμε από την πανδημία και ξεκινάμε την οικονομική μας ανάκαμψη, είναι σημαντικό να προστατεύσουμε τους ευάλωτους καταναλωτές και να υποστηρίξουμε τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Η Επιτροπή βοηθά τα κράτη μέλη να λάβουν άμεσα μέτρα για να μειώσουν τον αντίκτυπο στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αυτόν τον χειμώνα", δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον. "Ταυτόχρονα, εντοπίζουμε άλλα μεσοπρόθεσμα μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι το ενεργειακό μας σύστημα είναι πιο ανθεκτικό και πιο ευέλικτο για να αντέξει οποιαδήποτε μελλοντική αστάθεια καθ' όλη τη μετάβαση. Η τρέχουσα κατάσταση είναι εξαιρετική και η εσωτερική αγορά ενέργειας μας έχει εξυπηρετήσει τα τελευταία 20 χρόνια. Πρέπει όμως να είμαστε σίγουροι ότι θα συνεχίσει να το κάνει στο μέλλον, επιτυγχάνοντας την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ενισχύοντας την ενεργειακή μας ανεξαρτησία και επιτυγχάνοντας τους κλιματικούς μας στόχους ", πρόσθεσε η Επίτροπος Ενέργειας.
Ειδικότερα, όσον αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα: η Κομισιόν τονίζει ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο επιτρέπει στην ΕΕ και στα κράτη-μέλη της να δράσουν για την αντιμετώπιση των άμεσων επιπτώσεων στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις· επίσης δίνεται προτεραιότητα σε στοχευμένα μέτρα που μπορούν να μετριάσουν γρήγορα τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών για τους ευάλωτους καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις και τα οποία αναμένεται να προσαρμοστούν την άνοιξη, καθώς τότε εκτιμάται ότι θα αρχίσει να σταθεροποιείται η κατάσταση.
Τα άμεσα μέτρα για την προστασία των καταναλωτών και των επιχειρήσεων που προτείνει η Επιτροπή είναι τα εξής:
- Έκτακτη υποστήριξη εισοδήματος για καταναλωτές σε ενεργειακή φτώχεια, για παράδειγμα μέσω κουπονιών ή μερικής πληρωμής λογαριασμών, η οποία μπορεί να υποστηριχθεί με έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων (ETS) της ΕΕ.
- Εξουσιοδότηση προσωρινών αναβολών πληρωμών λογαριασμών.
- Παροχή εγγυήσεων για να αποφευχθούν αποσυνδέσεις από το δίκτυο.
- Παροχή προσωρινών, στοχευμένων μειώσεων των φορολογικών συντελεστών για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
- Παροχή βοήθειας σε εταιρείες ή βιομηχανίες, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
- Διερεύνηση πιθανής αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς στην αγορά ενέργειας και ενίσχυση της παρακολούθησης στην αγορά άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
- Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποστήριξή τους μέσω συνοδευτικών μέτρων.
Παράλληλα, η Επιτροπή τονίζει ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι η καλύτερη ασφάλεια έναντι των κραδασμών στις τιμές της ενέργειας στο μέλλον και ζητά την επιτάχυνσή της. Τονίζει επίσης ότι, σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό της αγοράς, το φυσικό αέριο εξακολουθεί να καθορίζει τη συνολική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η κρίση υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της αποθήκευσης για τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου της ΕΕ. Η ΕΕ διαθέτει σήμερα χωρητικότητα αποθήκευσης για περισσότερο από το 20% της ετήσιας χρήσης φυσικού αερίου, αλλά δεν έχουν όλα τα κράτη μέλη εγκαταστάσεις αποθήκευσης και η χρήση τους και οι υποχρεώσεις για τη συντήρησή τους ποικίλλουν.
Σε ό,τι φορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για ένα ενεργειακό σύστημα πιο ανθεκτικό και χωρίς άνθρακα, η Κομισιόν προτείνει τα εξής:
- Ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές, ανακαινίσεις και ενεργειακή απόδοση και επιτάχυνση δημοπρασιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διαδικασιών αδειοδότησης.
- Ανάπτυξη της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας, για να υποστηριχθεί το εξελισσόμενο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών και του υδρογόνου.
- Η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ACER) να μελετήσει τα οφέλη και τα μειονεκτήματα του υφιστάμενου σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να προτείνει συστάσεις στην Επιτροπή, όπου χρειάζεται.
- Να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης της ασφάλειας του κανονισμού εφοδιασμού για να διασφαλιστεί η καλύτερη χρήση και λειτουργία των αποθεμάτων αερίου στην Ευρώπη.
- Να διερευνηθούν τα πιθανά οφέλη των εθελοντικών κοινών προμηθειών από τα κράτη μέλη των αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την Επιτροπή τα μέτρα που καθορίζονται στην εργαλειοθήκη θα βοηθήσουν στην έγκαιρη απάντηση στις τρέχουσες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, οι οποίες είναι συνέπεια μιας εξαιρετικής παγκόσμιας κατάστασης. Θα συμβάλουν επίσης σε μια προσιτή, δίκαιη και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση για την Ευρώπη και μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία.
Καταλήγοντας, η Επιτροπή τονίζει ότι οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση όχι μόνο θα μειώσουν την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, αλλά θα παράσχουν και πιο προσιτές τιμές χονδρικής ενέργειας που είναι πιο ανθεκτικές στους παγκόσμιους περιορισμούς εφοδιασμού. Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι η καλύτερη ασφάλιση έναντι των σοκ τιμών στο μέλλον και πρέπει να επιταχυνθεί, επίσης για χάρη του κλίματος.
Τέλος, όσον αφορά τις αιτίες της απότομης ανόδου των τιμών στην ενέργεια, η Επιτροπή εκτιμά ότι αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξημένη παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια, και ειδικότερα για φυσικό αέριο, καθώς οι οικονομίες ανακάμπτουν από την πανδημία του COVID-19. Η ευρωπαϊκή τιμή του άνθρακα αυξήθηκε επίσης απότομα το 2021, αλλά σε μικρότερο ρυθμό από τις τιμές του φυσικού αερίου. Η επίδραση της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι εννέα φορές μεγαλύτερη από την επίπτωση της αύξησης της τιμής του άνθρακα.
Αρκετά κράτη μέλη έχουν ήδη ανακοινώσει εθνικά μέτρα για τον μετριασμό των αυξήσεων των τιμών, αλλά αρκετά εξ αυτών προσβλέπουν στην Επιτροπή για καθοδήγηση σχετικά με τα μέτρα που μπορούν να λάβουν.
Η αύξηση των τιμών στην ενέργεια θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής στις 21 και 22 Οκτωβρίου.
Νωρίτερα, σε ρεπορτάζ του με τίτλο "Η ενεργειακή κρίση φουντώνει το κύμα αμφισβήτησης για τις ευρωπαϊκές πολιτικές", σημείωνε:
"Σήμερα αναμένεται να ανακοινωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εργαλειοθήκη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας εν μέσω μιας ολοένα κλιμακούμενης αμφισβήτησης για το κατά πόσο η Ευρώπη είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για την περίφημη ενεργειακή μετάβαση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει ένα πακέτο μέτρων που θα βρίσκεται στη διάθεση των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας το οποίο θα περιλαμβάνει επιδοτήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μειώσεις φόρων και τελών.
Σύμφωνα με πληροφορίες η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα επισημαίνει ότι οι τρέχουσες τάσεις στην αγορά της ενέργειας υποδηλώνουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές στη διάρκεια του χειμώνα και την Άνοιξη. Για την Επιτροπή αναμένεται να υπάρξει διόρθωση στις τιμές του φυσικού αερίου μετά το χειμώνα. Για το λόγο αυτό προτείνεται μια εργαλειοθήκη μέτρων για την αντιμετώπιση της έντονης διακύμανσης των ενεργειακών τιμών.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες τα άμεσα μέτρα που προτείνονται θα περιλαμβάνουν:
Έκτακτη ενίσχυση του εισοδήματος μέσα από κοινωνικές παροχές, ιδίως για τα κοινωνικά στρώματα που κινδυνεύουν να μην μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Επίσης προτείνεται να δοθούν διευκολύνσεις στις αποπλήρωμές των λογαριασμών για την αποφυγή αποκοπών. Η χρηματοδότηση των ενισχύσεων προτείνεται να γίνει από τα έσοδα από το χρηματιστήριο των ρύπων.
Μείωση της φορολογίας για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμών για περιορισμένο χρονικό διάστημα και με συγκεκριμένη στόχευση. Λήψη μέτρων που θα έχουν ως στόχο τους ευάλωτους καταναλωτές, με στόχο τη χρηματοδότηση πολιτικών για ΑΠΕ από άλλες πηγές πέραν του λογαριασμού.
Παροχή ενίσχυσης σε βιομηχανίες και άλλους καταναλωτές για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές ενέργειας και τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα.
Ενισχυμένη υποστήριξη για τον περιορισμό της ενεργειακής φτώχειας.
Ενισχυμένη εποπτεία της αγοράς και υποστήριξη σε επίπεδο πολιτικών.
Ένα μέτρο που προτείνει η Επιτροπή είναι η συνεργασία των διαχειριστών φυσικού αερίου προκειμένου να αγοράσουν από κοινού αποθέματα φυσικού αερίου, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην δημιουργία στρατηγικού στοκ που θα χρησιμοποιείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Επίσης τα κράτη μέλη μπορούν να παράσχουν βοήθεια σε καταναλωτές ή βιομηχανίες για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές ενεργειακές τιμές.
Εκτός από τα βραχυπρόθεσμα άμεσα μέτρα η Κομισιόν, αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, θα προτείνει και ένα πακέτο μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών, την ενίσχυση των επενδύσεων στις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποδοτικότητα, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος ακόμη και χωρίς τον άνθρακα, τη θέσπιση νέου πλαισίου για το ρόλο του φυσικού αερίου στην ενεργειακή μετάβαση και την ανάληψη διασυνοριακών πρωτοβουλιών για τις αγορές της λιανικής
Την ίδια στιγμή πάντως που η Κομισιόν έρχεται πυροσβεστικά και με αρκετή καθυστέρηση να υιοθετήσει ένα πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας, ολοένα και εντείνεται το κύμα αμφισβήτησης προς τις Βρυξέλλες, κυρίως για την ελλιπή προετοιμασία και στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης.
Χθες ο Ε. Μυτιληναίος μιλώντας στο συνέδριου του κύκλου ιδεών τόνισε ότι η κρίση που βιώνουμε θα είναι η πρώτη από πολλές, κάνοντας λόγο για προχειρότητα στην διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης. Είτε θα πάμε γρήγορα (στην ενεργειακή μετάβαση) αντιμετωπίζοντας τη μια κρίση μετά την άλλη ή θα επενδύσουμε ταυτόχρονα σε υποδομές που θα υποστηρίξουν αυτή τη μετάβαση ανέφερε ο κ. Μυτιληναίος. Ο ίδιος άσκησε κριτική ότι πάμε χωρίς σχέδιο στην κατασκευή αιολικών και φωτοβολταϊκών ξεχνώντας τη στοχαστικότητα των τεχνολογιών που δε λειτουργούν όταν δε φυσάει ή δεν έχει ήλιο. Ο άνεμος και ο ήλιος δεν μπορούν να εξασφαλίσουν παροχή ενέργειας όταν αυτή ζητείται από το δίκτυο γιατί δεν υπάρχει μεγάλης έκτασης αποθήκευση, πρόσθεσε.
Στο ίδιο μήκος κύματος, πηγές της αγοράς, τόνιζαν ότι έχει ήδη αρχίσει να μετρά η αντίστροφη μέτρηση καθώς η κατάσταση με τις υψηλές τιμές ενέργειας είναι μη βιώσιμη και δεν αντέχουν η αγορά και η οικονομία. Το φαινόμενο, σημείωναν δεν είναι τόσο παροδικό και εάν δεν μπουν κανόνες θα επαναληφθεί. Η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μόνο οικονομικά αναπόφευκτη αλλά επιπλέον είναι και ηθικά επιβεβλημένη, ωστόσο πρέπει να γίνει με σωστή μελέτη, σχεδιασμό και κανόνες, ενώ και η περιβαλλοντική κρίση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μέτρο.
"Έχουμε βρεθεί με την Ευρώπη να έχει πάρει τη σημαία και σωστά, αντιπροσωπεύοντας ωστόσο μόνον το 8% της παγκόσμιας ρύπανσης. Καλό είναι να θυμάται ότι θα πρέπει να παρασύρει και το υπόλοιπο 92% που κάνει ότι δεν καταλαβαίνει", έλεγαν χαρακτηριστικά. Συνεχίζοντας, ένα ακόμη σημείο κριτικής αφορά στην είσοδο των traders στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, που στοχοποιείται για την γρήγορη άνοδο των τιμών αλλά και για το γεγονός ότι τα έσοδα από την εμπορία ρύπων δεν αξιοποιούνται για την πράσινη μετάβαση αλλά φεύγουν εκτός Ευρώπης.
Κριτική ασκείται επίσης σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του target model το οποίο στοχοποιείται για τις ακριβές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά. Θα μπορούσε το κόστος να προκύπτει μεσοσταθμικά από όλες τις τεχνολογίες που συμμετέχουν στην αγορά και όχι η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος να καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα που σήμερα είναι οι μονάδες φυσικού αερίου. Από τα βέλη της κριτικής δεν ξέφυγε και η πολιτική της ΕΕ για το φυσικό αέριο, το οποίο παρότι έχει χαρακτηριστεί ως καύσιμο μετάβασης, εντούτοις αντί να στηριχθεί κρίθηκε ως απεχθές.
Οι ίδιες πηγές εκτίμησαν ότι οι λιγνιτικές μονάδες θα παραμείνουν για αρκετό διάστημα σε λειτουργία, ενώ συνέδεσαν την απόφαση για την απολιγνιτοποίηση στο πλαίσιο της συνολικής διαπραγμάτευσης που έκανε η κυβέρνηση το 2019 με την ΕΕ".
Διαβάστε ακόμη