Της Ελευθερίας Κούρταλη

Η συμφωνία για τον μηχανισμό του κράτους δικαίου ανοίγει τον δρόμο για το Tαμείο Aνάκαμψης της ΕΕ, το οποίο είναι πιστωτικά θετικό για τις χώρες που θα επωφεληθούν από τους πόρους του, με την Ελλάδα να ξεχωρίζει, επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, δείχνοντας ουσιαστικά πως η σωστή χρήση των πόρων από τη χώρα μας και η αναπτυξιακή δυναμική που θα δοθεί στην οικονομία, σημαίνει αυτομάτως πως θα φέρουν την αναβάθμιση της αξιολόγησης της, η οποία και θα βρεθεί όλο και πιο κοντά στο ορόσημο της επενδυτικής βαθμίδας.

Σημειώνεται πως το Νοέμβριο ο οίκος προχώρησε στην αναβάθμιση-έκπληξη της Ελλάδας  σε Ba3 (από Β1), με σταθερές προοπτικές, που ήταν και η μοναδική αναβάθμιση μαζί με αυτήν της Σλοβενίας από τον οίκο εν μέσω της πανδημίας, επιβεβαιώνοντας ότι η ανοδική πορεία των αξιολογήσεων της Ελλάδας παρέμεινε παρά το σοκ του Covid.

Όπως επισημαίνει ο οίκος, την περασμένη εβδομάδα οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης Next Generation EU (NGEU), ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή του το 2021. Η τελική συμφωνία για το πακέτο είχε μπλοκαριστεί από την Πολωνία και την Ουγγαρία. Η προσθήκη ωστόσο δήλωσης που διευκρινίζει τον στόχο και το πεδίο εφαρμογής του μηχανισμού κράτους δικαίου επέτρεψε στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ να επιτύχουν τελικά την απαιτούμενη συναίνεση.

Η εφαρμογή του πακέτου των 1,8 τρισ. ευρώ είναι θετική για πολλές χώρες κυρίως σε Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη που θα είναι οι κύριοι δικαιούχοι, καθώς θα βοηθήσει στη στήριξη της οικονομικής τους ανάκαμψης από το σοκ της πανδημίας το 2021 και μετά.

Σε απόλυτους όρους, η Ιταλία και η Ισπανία θα είναι οι κύριοι αποδέκτες χρηματοδότησης επιχορηγήσεων του NGEU, στα 72 δισεκατομμύρια και 67 δισεκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα.

Σε σχέση με το ΑΕΠ, οι βασικοί δικαιούχοι των επιχορηγήσεων NGEU θα είναι η Βουλγαρία η οποία θα λάβει επιχορηγήσεις ισοδύναμες με το 22% του ΑΕΠ του 2018, η Κροατία 17%, η Ρουμανία 12% και η Ελλάδα με 11%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οίκου.

Επιπλέον, παρ' όλο που η Moody’s αναμένει ότι το πακέτο θα αυξήσει το χρέος της ΕΕ από περίπου 50 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2020 σε περίπου 1 τρισ. ευρώ έως το 2027, η συμφωνία στηρίζει την αξιολόγηση Aaa της ΕΕ και τις σταθερές προοπτικές, τα οποία επιβεβαιώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2020 μετά την αρχική συμφωνία του πακέτου. 

Η απειλή βέτο από την Πολωνία και την Ουγγαρία είχε οδηγήσει σε εκτιμήσεις ότι η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης θα αφορούσε μόνο 25 από τα κράτη μέλη της ΕΕ, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τη χρηματοοικονομική και νομική δομή του πακέτου, επισημαίνει η Moody’s. Η δήλωση που θα προστεθεί στη συμφωνία για τον προϋπολογισμό αναφέρει ότι ο μηχανισμός κράτους δικαίου θα εφαρμόζεται μόνο στις πληρωμές βάσει του νέου προϋπολογισμού της ΕΕ και του NGEU από το 2021, και επίσης δίνει ρόλο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αξιολογεί τις λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του μηχανισμού που πρόκειται να αναπτυχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η συμφωνία με την Πολωνία και την Ουγγαρία καταργεί το κύριο εμπόδιο για την εκτέλεση του επταετούς προϋπολογισμού και του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ το 2021, τα οποία προχωρούν όπως είχε προγραμματιστεί προηγουμένως.

Ο οίκος τέλος αναφέρει πως εκτός από τον "κανονικό" προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 1,074 τρισ. ευρώ, το Ταμείο Ανάκαμψης θα προσφέρει επιπλέον 750 δισ. ευρώ σε χρηματοδότηση για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης των κρατών μελών της ΕΕ μετά την πανδημία, με τα 390 δισ. ευρώ να αναμένεται να διατεθούν ως επιχορηγήσεις και τα 360 δισ. ευρώ ως δάνεια. Η ΕΕ νωρίτερα φέτος συμφώνησε επίσης το πρόγραμμα στήριξης της αγοράς εργασίας SURE ύψους 100 δισ. ευρώ, με στόχο τη βοήθεια στα κράτη μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας από τον κίνδυνο ανεργίας μετά την κρίση της πανδημίας.