Της Νένας Μαλλιάρα Τα stress tests τελείωσαν, έπεται η εξατομίκευση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας και ξεκινά ο "μαραθώνιος" δράσης για την επιτυχία των στόχων του 2019 και την περαιτέρω θωράκιση των ελληνικών τραπεζών το 2019 και το 2020. Έτσι αναμένεται να προλογίσει στις τράπεζες το νέο κεφάλαιο που ανοίγεται μπροστά τους μετά την ολοκλήρωση του τεστ αντοχής η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, συναντώντας τους Έλληνες τραπεζίτες τη Δευτέρα στην Αθήνα. Η συνάντηση αυτή, που συμπίπτει με την τελευταία άφιξη των "θεσμών" για την έναρξη της τέταρτης αξιολόγησης, με προοπτική την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα τον Αύγουστο, θα έχει στο επίκεντρο τα "κόκκινα" δάνεια. Η κεφαλαιακή επάρκεια Οι τράπεζες πήραν ήδη το πιστοποιητικό "καθαρής εξόδου" από το τεστ αντοχής, αίροντας ένα σημαντικό βαρίδι αβεβαιότητας για τον στόχο της "καθαρής εξόδου" και της χώρας από τα Mνημόνια. Μετά τα αποτελέσματα των stress tests, το τραπεζικό σύστημα έχει κερδίσει σε αξιοπιστία, δεδομένου ότι δοκιμάστηκε σε μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη, την οποία μάλιστα κλήθηκε να διεκπεραιώσει και σε πολύ συντομότερο χρόνο σε σχέση με αυτόν που θα έχουν στη διάθεσή τους οι άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Από τη διαδικασία αυτή, οι ελληνικές τράπεζες βγήκαν με κατώτατους δείκτες κύριων εποπτικών κεφαλαίων από 5,90% μέχρι 9,69%, περνώντας τον πήχη ελάχιστης απαιτούμενης κεφαλαιακής επάρκειας που είχε τεθεί για τα stress tests του 2014-2015. Το γεγονός ότι για καμία δεν ανέκυψε κεφαλαιακό έλλειμμα είναι ιδιαίτερα θετικό, όμως δεν εφησυχάζει, ούτε βάζει τελεία, αναφορικά με την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Αντιθέτως, ο βαθμός προαγωγής στο stress test θα πρέπει να "δικαιωθεί" εφεξής, αφού προτεραιότητα των τραπεζών θα είναι να διαφυλάξουν και να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους θέση. Στο πλαίσιο αυτό, το πρώτο κρίσιμο επόμενο κεφάλαιο ανοίγει πολύ κοντά για τις ελληνικές τράπεζες. Συγκεκριμένα, από τις αρχές Ιουνίου, οπότε οι τράπεζες θα μπουν σε έναν γύρο αυτο-αξιολόγησης (ICAAP) και διαλόγου με τον SSM επί όλων των θεμάτων που αφορούν τους κινδύνους τους και τις πηγές εσόδων και κερδοφορίας. Ο έλεγχος αυτός θα διαμορφώσει την άποψη του επόπτη για τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που θα πρέπει να έχει η κάθε τράπεζα αναλόγως του προφίλ και των επιδόσεών της, καταλήγοντας να διαμορφώσει την τελική εικόνα κεφαλαιακής επάρκειας της καθεμιάς, όπως αναμένεται, τον Νοέμβριο. Άρα, το επόμενο εξάμηνο είναι που θα "ποσοτικοποιήσει" την επιτυχία της κάθε τράπεζας στα stress tests που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα, καταλήγοντας στους εξατομικευμένους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που θα αποτυπώνουν επακριβώς και τις πιθανές ανάγκες πρόσθετων κεφαλαίων για την καθεμιά. Αυξημένη πίεση Η προοπτική του εξατομικευμένου ορισμού κεφαλαιακής επάρκειας επιτείνει την πίεση στις τράπεζες να επιταχύνουν τις ενέργειες που θα διασφαλίζουν την υγεία και τη σταθερότητά τους. Στο πλαίσιο αυτό, η επίσκεψη Νουί στην Αθήνα αναμένεται να τις διαφωτίσει για το πώς βλέπει εφεξής ο επόπτης τον στόχο της κεφαλαιακής ισχύος των τραπεζών, ποια είναι η προτεραιότητα που θέτει στις τράπεζες και με ποιο σκεπτικό έγινε η αποτίμηση των δεδομένων τους κατά το πρόσφατο stress test. Η κατεύθυνση για το πώς ο επόπτης ορίζει και θέλει την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών πιθανολογείται ότι μπορεί να είναι ακόμα πιο αυστηρή, ως προληπτικό "αντίβαρο" στις φωνές, μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων, που πιέζουν για πολιτική και όχι τεχνοκρατική εκπροσώπηση στην ΕΚΤ και στον SSM. Σημειώνεται ότι ούτως ή άλλως οι τράπεζες καλούνται να ενσωματώσουν ένα μεγάλο φάσμα ρυθμιστικών και εποπτικών αλλαγών – από τις νέες ρυθμίσεις που περιλαμβάνουν το νέο λογιστικό πρότυπο IFRS 9, τις χρονολογικές προβλέψεις από την ΕΚΤ και τον SSM (addendum), το νέο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το TRIM, τις οδηγίες PSD2 και MiFiD2, μέχρι μελλοντικά το MREL και τις οδηγίες της Βασιλείας IV. Παράλληλα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θα γίνει αυστηρότερη η πολιτική σχηματισμού προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις. Τα "κόκκινα" δάνεια Στην κορυφή της ατζέντας για τις ελληνικές τράπεζες, όπως θα δηλωθεί στις μεθαυριανές συναντήσεις Νουί-τραπεζιτών, παραμένουν τα "κόκκινα" δάνεια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κεφαλαίου", οι τράπεζες θα κληθούν να ετοιμάσουν και να υποβάλουν στον SSM τον προσεχή Οκτώβριο τη νέα στοχοθεσία τους για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα μέχρι το 2020. Μέσα, δηλαδή, σε λιγότερο από ένα εξάμηνο οι τράπεζες, με βάση τα πορίσματα του stress test, θα πρέπει να διαμορφώσουν το νέο πλάνο για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μέχρι το 2020 και τη στρατηγική υλοποίησής του. Αυτό, τη στιγμή που παραμένει ακόμη άγνωστο –παρά τα ευχολόγια και τις δηλώσεις αισιοδοξίας– αν θα μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους που έχουν θέσει για το 2018. Και, όπως ομολογούν κατ' ιδίαν οι τραπεζίτες, οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και τα εργαλεία για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων δεν έχουν αποδώσει τα προσδοκώμενα, όπως τα σχεδίαζαν οι τράπεζες τον Οκτώβριο του 2017, όταν υπέβαλαν τη φετινή στοχοθεσία για τα NPEs. Βάσει προγράμματος, μέχρι το τέλος του 2019 προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση των "κόκκινων" δανείων της τάξεως των 30 δισ. ευρώ. Ακόμα και αν ο απαιτητικός αυτός στόχος επιτευχθεί, θα μεταφράζεται σε λόγο NPEs προς το σύνολο των δανείων περίπου στο 35% στο τέλος του επόμενου έτους. Ένας δείκτης χαμηλότερος από το 49% του τέλους του 2017, αλλά σημαντικά υψηλότερος από το 5,5% του μέσου όρου της Ευρωζώνης. Το γεγονός αυτό πιστοποιεί την ένταση των πιέσεων που θα ασκηθούν στις ελληνικές τράπεζες για ταχύτερη και δραστικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος των NPEs όσο πλησιάζουμε το 2019, ιδιαίτερα εν όψει και του στόχου της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη. Επομένως, είναι προφανές ότι πωλήσεις, αναδιαρθρώσεις και ρευστοποιήσεις (πλειστηριασμοί) μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι κορυφαία στην ατζέντα του SSM για τις τράπεζες.