Της Δήμητρας Καδδά
​
Η αναβολή της χθεσινοβραδινής τηλεδιάσκεψης μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών αιτιολογήθηκε ως "διαδικαστική", αλλά πληροφορίες κάνουν λόγο για διαφορές που παραμένουν, ειδικά σε σχέση με την θέση του ΔΝΤ, αλλά και τις πιέσεις που εκφράζονται από την Γερμανία. Και μετά το "τελεσίγραφο" Τσίπρα για συμφωνία (σ.σ. κάποιου είδους) αύριο το πρωί, όταν συνεδριάζει το Eurogroup ατύπως στην Μάλτα (γιατί διαφορετικά θα ζητήσει Σύνοδο Κορυφής για το ζήτημα για να χαμηλώσει ωστόσο μετά τους τόνους εκτιμώντας ότι δεν θα χρειαστεί αυτό να συμβεί) , ξεδιπλώνονται νέες απόπειρες σήμερα.

Πιθανότατα οι νέες επαφές θα επιχειρηθεί να μην γίνουν πλέον μέσω τηλεδιάσκεψης, αφού όλοι οι "ενδιαφερόμενοι" αναχωρούν για την Μάλτα, αλλά να γίνουν δια ζώσης στην Βαλέτα. Και σημείο κλειδί θεωρείται το ραντεβού Ντάισελμπουμ – Σόιμπλε που έχει οριστεί για σήμερα το απόγευμα στο Βερολίνο (σ.σ. πριν την αναχώρηση των δύο ανδρών για τη Βαλέτα).

Η συμβιβαστική πρόταση που έχει τεθεί στο τραπέζι – κυρίως από την Ευρωπαϊκή πλευρά – και περιλαμβάνει περικοπές 3,6-3,8 δισ. ευρώ σε δύο δόσεις (το 2019 και το 2020 με αρχή... κυρίως από τις συντάξεις) δεν έχει οριστικοποιηθεί. Και τούτο λόγω των "αντιδράσεων" που εκφράζονται. Αλλά σημείο κλειδί το οποίο επίσης εκκρεμεί είναι και ο "μηχανισμός" εφαρμογής των μέτρων και αντίμετρων ο οποίος θα πρέπει να λειτουργήσει από το 2018…

Ο μηχανισμός
 
Μεγάλο "αγκάθι" φέρεται ότι παραμένουν τα αντίμετρα. Πώς δηλαδή θα αποδείξει η ελληνική κυβέρνηση ένα χρόνο πριν από την εφαρμογή των μέτρων (το 2018 για το 2019) ότι έχει διασφαλίσει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ (που θα διατηρηθούν το 2019 αλλά και μετά), ούτως ώστε να γίνει πράξη αυτό που ζητά, δηλαδή η ταυτόχρονη ενεργοποίηση των μέτρων και αντιμέτρων. Τα αντίμετρα ζητείται να περιλαμβάνουν στο σκέλος του φορολογικού πεδίου την μείωση των συντελεστών φορολογίας φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, αλλά και τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, ενώ στο σκέλος του ασφαλιστικού μία σειρά από επιδόματα και παροχές (μεταξύ των οποίων επιδόματα για το πρώτο και το δεύτερο τέκνο, κάλυψη για όλα τα παιδιά σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, αλλά και μεγαλύτερη φαρμακευτική κάλυψη για τους συνταξιούχους). 

Τα μέτρα του 2019 - 2020
 
Το άλλο ζητούμενο στο σχέδιο συμφωνίας είναι πώς θα "μοιραστούν" τα μέτρα του 2019 και του 2020. Το σχέδιο συμφωνίας το οποίο έχει θέσει προς συζήτηση η Ευρωπαϊκή πλευρά προβλέπει την ενεργοποίηση του 1/2ου των μέτρων των 2019 αλλά με έμφαση στο συνταξιοδοτικό (σ.σ. στο αφορολόγητο ήθελε η κυβέρνηση) και το υπόλοιπο μισό των μέτρων να έρθει το 2020 με έμφαση στο αφορολόγητο. Η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με πληροφορίες, ζητά διασφαλίσεις για το όριο περικοπής της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις που "τροφοδοτεί" τα μέτρα του ασφαλιστικού, ενώ το ΔΝΤ αμφισβητεί ότι διασφαλίζεται ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ και λέει ότι θα πρέπει να έρθουν μπροστά και τα μέτρα που αφορούν στη μείωση του αφορολογήτου στα 5.600 – 5.900 ευρώ.

Έτσι, και πάλι εισάγεται στο "επίκεντρο" των διαπραγματεύσεων η ρήτρα για τον μηχανισμό. Δηλαδή για την ενεργοποίηση των μέτρων του 2020 το 2019 αν δεν καλυφθούν οι στόχοι  ή για μείωση της αξίας των αντίμετρων.

Ο μηχανισμός όμως θα πρέπει να γίνει πράξη το 2018. Δηλαδή αν τότε φανεί ότι δεν ικανοποιούνται οι στόχοι του Πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ να ληφθούν "αναγκαίες" πρόσθετες νομοθετικές αποφάσεις.

Ο μηχανισμός αυτός που απαιτεί τη συμφωνία όλων των Θεσμών και της ελληνικής πλευράς σύμφωνα με πληροφορίες παραμένει ακόμα ζητούμενο. Η ελληνική πλευρά έχει στην φαρέτρα των επιχειρημάτων της το πλεόνασμα του 2016 που αναμένεται πολύ πάνω από το 3% του ΑΕΠ και θα πιστοποιηθεί στις 21-24 Απριλίου (που θα ανακοινωθούν και τα στοιχεία της Eurostat). Ωστόσο και πάλι τίθεται θέμα διατηρησιμότητας των υψηλών αυτών επιδόσεων από τους θεσμούς…

Πιέσεις για συμφωνία

"Η συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμών είναι εφικτή εάν όλα τα μέρη δείξουν καλή θέληση”, ανέφερε εκ νέου χθες ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως Πιέρ Μοσκοβισί σε ανάρτησή του στο Twitter. Πρόσθεσε ότι "η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πιέσει γι΄ αυτό, στο Eurogroup στη Βαλέτα”.

Σε άλλο μήκος κύματος η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών είπε χθες ότι υπάρχει ανάγκη για ταχεία πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, όμως το Βερολίνο δεν προτίθεται να εκφράσει προσδοκίες για επίτευξης συμφωνίας στο Eurogroup της Παρασκευής. "Θα πρέπει να περιμένουμε το τι θα προκύψει" από τις συζητήσεις των θεσμών με την Αθήνα. Πάντως, τόνισε η κ. φον Τίζενχαουζεν, "έχουμε ανάγκη από ταχεία πρόοδο στη βάση των συμφωνιών. Καθυστερήσεις δεν είναι ποτέ καλές για την οικονομική ανάκαμψη".
 
Χθες, υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος ερωτηθείς για το αν ισχύει το σενάριο περί σχεδίου συμφωνίας το οποίο προβλέπει ότι θα εφαρμοστούν το 2019 οι περικοπές στις συντάξεις και το 2020 οι περικοπές στο αφορολόγητο (υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρχουν δημοσιονομικές αποκλίσεις), το σενάριο αυτό ισχύει "περίπου". Ουσιαστικά άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρχει και κάποια αναλογία περικοπών συντάξεων και αφορολογήτου μέσα στο ίδιο έτος. Δηλαδή, για παράδειγμα, τα μέτρα του 2019 να αφορούν κυρίως σε περικοπές συντάξεων μέσω της προσωπικής διαφοράς, αλλά σε ένα μέρος και σε περικοπές αφορολογήτου. Άλλωστε παρεμφερές ήταν το σενάριο του που διακινούνταν τις προηγούμενες μέρες με τη διαφορά ότι προέβλεπε κατά κύριο λόγο περικοπές του αφορολόγητου από το 2019 και δεν έγινε τότε δεκτό από τους δανειστές.

Τα επόμενα βήματα

Στόχος είναι να ανοίξει ο δρόμος μέσα από μία κοινή θέση θεσμών και υπουργών οικονομικών για την τεχνική συμφωνία (SLA).

Το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα και τούτο είναι χρονικά δύσκολο. Φέτος συμπίπτει το Καθολικό με το Ορθόδοξο Πάσχα και έτσι απομένουν (ακόμη και αν βρεθεί λύση) κάποιες ημέρες την άλλη εβδομάδα ή αμέσως μετά το Πάσχα και έως τις 21-23 Απριλίου που κορυφώνεται η σύνοδος ΔΝΤ - Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον στην οποία επιχειρείται η λύση για το χρέος που "απαιτεί" την συμφωνία για την δεύτερη αξιολόγηση. Αν χαθούν και αυτά τα "ορόσημα", τότε ξεδιπλώνονται τα σενάρια που οδηγούν έως την 22α Μαΐου με ενδιάμεσα αναγκαία βήματα την επιστροφή των θεσμών, την SLA και την νομοθέτηση μέρους των "εφαρμοστικών" πριν την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.