Η πολιτική θα οδηγήσει τα επόμενα βήματα γύρω από την Ελλάδα, σημείωνει η Goldman Sachs σε σημερινό της report. Αυτή η πολιτική πάντως είναι περίπλοκη: όχι μόνο ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της, αλλά και  μεταξύ των ίδιων των πιστωτών. Αυτό προσθέτει στην αβεβαιότητα, όπως τονίζει.

Δεν αναμένεται λύση

"Δεν μπορούμε να περιμένουμε μια κομψή λύση να προκύψει από αυτές τις πολιτικές αβεβαιότητες. Αυτό που θα προκύψει δεν θα είναι ούτε... κομψό αλλά ούτε και μία λύση", όπως τονίζει.

Ενώ το κάθε μέρος έχει τα δικά του συμφέροντα, κανένας δεν επιθυμεί την επιστροφή στην κρίση του 2010-2012. Στο τέλος, κάποια συμβιβαστική λύση μπορεί να βρεθεί και θα βρεθεί. Η Goldman Sachs αναμένει πως η Ελλάδα θα τα "κουτσο-καταφέρει" για να διατηρήσει το status quo και να αποφευχθεί η επανεμφάνιση της κρίσης, αλλά αυτό δεν αρκεί για να αποτελέσει τη βάση για μια βιώσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Το Eurogroup σήμερα θα προβεί σε απολογισμό της συνεχιζόμενης εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής, εστιάζοντας στα σχέδια να προχωρήσει η δεύτερη αξιολόγηση, με τον Ντράγκι και τον Κερέ να παρευρίσκονται επίσης στη συνεδρίαση, όπως αρμόζει ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει η ΕΚΤ στo ελληνικό πρόγραμμα.

Με τον Ιούλιο να αποτελεί έναν κρίσιμο μήνα για την χώρα λόγω των σημαντικών αποπληρωμών των δανείων διάσωσης με τις οποίες είναι αντιμέτωπη, η Ελλάδα έχει έρθει και πάλι στο προσκήνιο ως μια δυνητική πηγή γενικότερων δυσλειτουργιών στην ευρωζώνη, σε μια εποχή που οι πολιτικοί κίνδυνοι είναι ήδη αυξημένοι εν όψει και των εκλογών κατά τους επόμενους μήνες.

H ελληνική οικονομία παραμένει αδύναμη

Η GS επαναλαμβάνει τα επιχειρήματα που έχει θέσει και στο παρελθόν: (1) η ελληνική οικονομία παραμένει σε μια αδύναμη και ευάλωτη κατάσταση (2) αφού η Ελλάδα έχει επιτύχει ουσιαστικά ένα πρωτογενές ισοζύγιο, οι άμεσες οικονομικές και οικονομικές ανησυχίες έχουν να κάνουν με τον αν υπάρχει η πολιτική βούληση να διατηρήσει το πρόγραμμα διάσωσης και (3) οι πολιτικές επιπλοκές που απειλούν το status quo είναι εμφανείς τόσο ανάμεσα σε Ελλάδα και τους πιστωτές, όσο και μεταξύ των ίδιων των πιστωτών.

Όπως επισημαίνει η αμερικάνικη τράπεζα, περίπου το ένα τέταρτο του ελληνικού εργατικού δυναμικού παραμένει άνεργο. Αυτό είναι αντανακλαστικό της ευρύτερης αδυναμίας και ευπάθειας της ελληνικής οικονομίας, τη στιγμή που το ελληνικό πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε και πάλι στο τελευταίο τρίμηνο
του 2016.

Μετά από επτά χρόνια λιτότητας και οικονομικής αναταραχής στον απόηχο της δημοσιονομικής κρίσης του 2009-2010 και της επακόλουθης οικονομικής κρίσης που σχετίζεται με τη δέσμευση των τραπεζικών καταθέσεων στα μέσα του 2015, οι πληγές της ελληνικής οικονομίας θα συνεχιστούν για αρκετό χρονικό διάστημα ακόμη.

Ωστόσο οι προσπάθειες που έχει καταβάλει η Ελλάδα σε όλα τα προγράμματα διάσωσης, δεν ήταν μάταιες, αφού πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα τόσο στον κρατικό προϋπολογισμό όσο και στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών του ισοζυγίου πληρωμών.

Με άλλα λόγια, τόσο η ελληνική οικονομία στο σύνολό της όσο και η ελληνική κυβέρνηση είναι αυτοχρηματοδοτούμενες. Ειδικότερα, η ελληνική κυβέρνηση αντλεί αρκετά έσοδα για την κάλυψη των δαπανών, εκτός από την καταβολή των τόκων για την εξόφληση του μεγάλου χρέους της. Αυτό τοποθετεί την τρέχουσα συζήτηση σχετικά με το αν θα εκταμιευτεί η δόση αυτή τη στιγμή,  σε ένα κάπως διαφορετικό φως από ότι τις άλλες φορές. Όταν η ελληνική κυβέρνηση "έτρεχε" ένα πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα, αν δεν εκταμιευόταν η δόση θα χρειαζόταν μία άμεση περικοπή κρατικών δαπανών με
άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία. Αυτές οι δαπάνες δεν μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τα εγχώρια έσοδα, και χρειαζόταν εξωτερική υποστήριξη.

Τώρα που η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο, μπορεί να διατηρήσει τις δαπάνες από φορολογικά έσοδα, ακόμη και αν η εκταμίευση της δόσης δεν έλθει. Η εκταμίευση  πλέον απλά θα χρησιμοποιηθεί για να (1) καταβάλει τόκους επί το ανεξόφλητο χρέος και  (2) να αναχρηματοδοτήσει το χρέος που ωριμάζει. Μετά την αναδιάρθρωση το 2012 και τη σημαντική στήριξη μέσω του προγράμματα διάσωσης, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι πλέον στην κατοχή των επίσημων πιστωτών.

Ουσιαστικά λοιπόν, η απόφαση που αντιμετωπίζουν οι επίσημοι πιστωτές είναι αν θα παρέχουν κεφάλαια που θα χρησιμοποιηθούν για την εξόφληση του χρέους, το οποίο είναι συντριπτικά κατέχεται από τους ίδιους τους επίσημους πιστωτές.  Η αποτυχία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης και της εκταμίευσης των κεφαλαίων διάσωσης (της δόσης) θα είναι ουσιαστικά μια απόφαση από τους επίσημους πιστωτές για default στον... εαυτό τους.

Ρόλο στις εξελίξεις παίζουν και οι εγχώριες πολιτικές εξελίξεις. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να δεχθεί την επιβολή περαιτέρω λιτότητας και μεταρρυθμίσεων, η ικανότητά του να αντισταθεί στις πιέσεις περιορίζεται και από την εκλογική απειλή της Ν.Δ., η οποία προηγείται σημαντικά στις δημοσκοπήσεις. Η αντίσταση στις απαιτήσεις των δανειστών ενδεχομένως, να οδηγήσει σε εκλογές, τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ μάλλον θα χάσει, όπως σημειώνει η GS.

Οι οικονομικός μηχανισμός της ελληνικής αξιολόγησης είναι επομένως διαχειρίσιμος. Αυτό που θα έχει σημασία για την έκβαση της ελληνικής αξιολόγησης τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, είναι η περίπλοκη πολιτική που περιβάλλει το πότε και πώς θα  παρουσιαστεί η οικονομική πραγματικότητα. Έτσι η πολιτική θα είναι αυτή που θα καθορίσει το αν η Ελλάδα θα λάβει την επόμενη εκταμίευση και, αν ναι, με ποιους όρους.

Ελευθερία Κούρταλη