Του Δημήτρη Κατσαγάνη

Στην ατζέντα των πιέσεων των θεσμών επανέρχονται ξανά οι περικοπές στα εφάπαξ, τις κύριες αλλά και τις επικουρικές συντάξεις.

Ο ίδιος ο πρόεδρος του Eurogroup, κ.  Jeroen Dijsselbloem   δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως εξετάζεται το "βάθος των μεταρρυθμίσεων" στις συντάξεις.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr , οι θεσμοί και κυρίως το ΔΝΤ έχουν  βάλει ξανά στο στόχαστρο τον τρόπο υπολογισμού των εφάπαξ μετά την έναρξη ισχύος του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου (12/5/2016), τις νέες επικουρικές συντάξεις (σ.σ. μείωση και όσων τις έχουν αιτηθεί από 1/1/2014), αλλά προπαντός την "προσωπική διαφορά" η οποία θα προκύψει μετά τον επανϋπολογισμό των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων. Οι δανειστές και προπαντός το ΔΝΤ ζητούν είτε να ξεκινήσει η αναπροσαρμογή των κύριων συντάξεων με βάση την "προσωπική διαφορά"  από 1/1/2018 (και από 1/1/2019) ή ακόμα να καταργηθεί αυτή η "διαφορά" από 1/1/2018 ή τ’ αργότερο από 1/1/2019.

Διατηρούνται οι ενστάσεις για τις νέες εισφορές

Εξάλλου, οι θεσμοί  δεν έχουν πειστεί καθόλου ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών των επαγγελματιών και των αγροτών που ισχύει από 1/1/2017 (με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του 2015) θα αποδώσει τα αναμενόμενα έσοδα για τον  "νεογέννητο" Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) στον οποίο έχουν ενταχθεί όλα τα ταμεία κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, κλπ) από 1/1/2017.

Αν οι νέες εισφορές (πχ 26,9% για τους ελεύθερους επαγγελματίες, 20,9% για τους αγρότες κλπ) δεν αποφέρουν τις προβλεπόμενες εισπράξεις (2,5 δις. ευρώ καθ’ όλο το 2017 και 200 εκατ. ευρώ/μήνα), τότε θα ανοίξουν νέες "τρύπες" στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης .

Γι΄ αυτό, οι δανειστές μέχρι πρότινος ζητούσαν να συμπεριληφθούν και οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές του 2015 στη βάση υπολογισμού των εισφορών που θα καταβληθούν το 2017.

Η κυβέρνηση, όμως, δεν αποδέχτηκε αυτήν την απαίτηση των δανειστών  και έως τώρα επιχειρεί να εφαρμόσει το νόμο Κατρούγκαλο ως έχει, δηλαδή να επιβάλλει τις νέες εισφορές  με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του τελευταίου φορολογικά εκκαθαρισμένου έτους.

Ωστόσο, ακόμα και αν όλοι οικονομικά ενεργοί επαγγελματίες και επιστήμονες –συνολικά, δηλαδή, 850.000 άτομα- κατέβαλλαν την ελάχιστη μηνιαία εισφορά για κύρια σύνταξη –ΕΟΠΥΥ ύψους 157 ευρώ/μήνα και 1884 ευρώ/έτος, θα εισπράττονταν ετησίως 1,6 δις. ευρώ, δηλαδή 350 - 400 εκατ. ευρώ λιγότερα από όσα εισπράχθηκαν με το προηγούμενο σύστημα των ασφαλιστικών "κλάσεων" που ίσχυε στον τέως ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ το 2016.

Φόβοι για νέες "τρύπες" στον ήδη ελλειμματικό ΕΦΚΑ

Νέες "τρύπες" σε ένα νέο ασφαλιστικό υπερ-ταμείο, όπως ο ΕΦΚΑ, ο οποίος έχει ήδη προϋπολογισμένο έλλειμμα 1 δις. ευρώ για το 2017 (και  "κρυφό" έλλειμμα κοντά στα 2,5 -3 δις. ευρώ)  θα μπορούσαν να σημάνουν την ανάγκη για περιορισμό ή /και κατάργηση της "προσωπικής διαφοράς" η οποία θα προκύψει μετά τον επανϋπολογισμό των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων, οι οποίες παρέχονται από φέτος από το νέο ασφαλιστικό υπερ-ταμείο.

Σήμα κινδύνου θα εκπέμψει ο ΕΦΚΑ, σ΄ αυτήν την περίπτωση, και για τις 95.000 νέες κύριες συντάξεις τις οποίες έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση να αποδώσει μέχρι τον Οκτώβριο του 2017 (σ.σ. την ίδια περίοδο,  δηλαδή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο επανϋπολογισμός των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων)  με επιπλέον κρατική χρηματοδότηση 859 εκατ. ευρώ.

 Ήδη οι πρώτες προβολές του Υπ. Εργασίας, δείχνουν ότι η "προσωπική διαφορά" μεταξύ των καταβαλλομένων και των επανϋπολογισθεισών κύριων συντάξεων φτάνει ακόμα και το 20%.

Ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει την κάλυψη της "προσωπικής διαφοράς" για όσες συντάξεις είχαν ήδη καταβληθεί ή τις είχαν αιτηθεί οι ασφαλισμένοι  μέχρι 12/5/2016 (σ.σ. ημερομηνία έναρξης ισχύος του εν λόγω νόμου) μέχρι 31/12/2018.

Από την 1/1/2019, όμως, όσες συντάξεις έχουν αρνητική "προσωπική διαφορά" (δηλ. μετά τον επανϋπολογισμό τους προκύψουν χαμηλότερες) θα υποστούν "πραγματική" μείωση.

Αυτό σημαίνει πως δεν θα αυξηθούν σε ονομαστικό επίπεδο  (όπως προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου) μέχρι να αποσβεστεί η "προσωπική διαφορά" τους.

Δηλαδή, θα υπάρξει σταδιακός συμψηφισμός των ονομαστικών αυξήσεων που θα έπαιρναν με την "προσωπική διαφορά".

Οι δανειστές, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ζητούν είτε να ξεκινήσει νωρίτερα η αναπροσαρμογή των συντάξεων (μέσω του συμψηφισμού ονομαστικών αυξήσεων –προσωπικής διαφοράς), δηλαδή από 1/1/2018 (και όχι από 1/1/2019), δεδομένου ότι ο επανϋπολογισμός των συντάξεων θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017, είτε την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από την 1/1/2018 ή το αργότερο από την 1/1/2019 (σ.σ. θέση ΔΝΤ).