Της Νένας Μαλλιάρα

Τον Φεβρουάριο αναμένεται να ξεκινήσει η ανταλλαγή των ομολόγων EFSF των ελληνικών τραπεζών, στο πλαίσιο των βραχυπρόθεσμων μέτρων διευθέτησης του δημόσιου χρέους. 

Η προετοιμασία των τραπεζών για την ανταλλαγή έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, καθώς χθες και προχθές συνεδρίασαν για το θέμα τα διοικητικά συμβούλια της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς αντίστοιχα, πριν λίγη ώρα ολοκληρώθηκε η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Eurobank και την ερχόμενη εβδομάδα συνεδριάζει το Δ.Σ. της Alpha Bank. 

Η έγκριση της ανταλλαγής των ομολόγων από τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών είναι απαραίτητη για να ξεκινήσει η διαδικασία, καθώς οι τράπεζες θα έχουν διαφυγόντα κέρδη από την ανταλλαγή. Ειδικότερα, τα συγκεκριμένα ομόλογα διαπραγματεύονται τώρα στην αγορά στην τιμή 105, ενώ οι τράπεζες τα έχουν εγγεγραμμένα στα βιβλία τους μεταξύ τιμής 101 - 102. Εάν η ανταλλαγή τους γίνει στην τιμή στην οποία έχουν εγγραφεί (at cost), οι τράπεζες χάνουν το κέρδος που θα μπορούσαν να αποκομίσουν, πουλώντας τα ομόλογα στην τιμή αγοράς. Εάν η ανταλλαγή γίνει στην τιμή par (100), τότε τη διαφορά μεταξύ par και at cost, θα κληθεί να την καλύψει το ελληνικό Δημόσιο. Μέχρι στιγμής, η τιμή της ανταλλαγής δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες θα καταγράψουν διαφυγόντα κέρδη. 

Όπως έχει γράψει το Capital.gr, οι απώλειες από τη μελλοντική κερδοφορία των τραπεζών, συνεπεία της ανταλλαγής των ομολόγων EFSF, υπολογίζονται σε 750 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τεράστιο ποσό, το οποίο έρχεται ως αποτέλεσμα του τρόπου ανταλλαγής, ο οποίος θα είναι με καταβολή μετρητών και όχι με ομόλογα σταθερού επιτοκίου. Τα μετρητά αυτά οι τράπεζες δεν θα έχουν άλλη επιλογή, παρά να τα τοποθετήσουν σε κυβερνητικά ομόλογα, τα οποία έχουν αρνητικά επιτόκια και άρα καμία απόδοση για την επένδυση των τραπεζών.

Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο οι τράπεζες προχώρησαν το προηγούμενο διάστημα σε πωλήσεις ομολόγων EFSF, μειώνοντας τα προς ανταλλαγή χαρτοφυλάκιά τους. Όπως αναφέρουν δε, τραπεζίτες στο Capital.gr, κάποιες τράπεζες δεν χρησιμοποιούν τα ομόλογα EFSF ως ενέχυρο στην ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας (ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ κινείται στα 22 - 25 δισ. ευρώ), αλλά τα κάνουν repos στη διατραπεζική αγορά για τη χρηματοδότησή τους.

Για να προχωρήσουν στην ανταλλαγή των ομολόγων τους, οι τράπεζες θα υπογράψουν ξεχωριστές συμφωνίες με τον ESM. Οι συμφωνίες αυτές θα προβλέπουν ότι στην αρχή κάθε μήνα θα ανταλλάσσεται ένα ποσό ομολόγων και έναντι αυτού, οι τράπεζες θα λαμβάνουν 30ετές ομόλογο που θα εκδώσει ο ESM. 

Η έκδοση του 30ετούς ομολόγου και η μηνιαία ανταλλαγή γίνεται διότι τα ομόλογα EFSF που θα ανταλλαγούν ανέρχονται σε 30 δισ. ευρώ  και λόγω του μεγάλου ποσού της ανταλλαγής, ο ESM θα αναγκαζόταν να πληρώσει πολύ υψηλό επιτόκιο αν προχωρούσε σε ομολογιακή έκδοση 30 δισ. ευρώ. Έτσι, θα ανταλλάσσει τμηματικά τα ομόλογα EFSF των τραπεζών, δίνοντάς τους στην αρχή κάθε μήνα 30ετές ομόλογο. Στη διάρκεια του μήνα, ο ESM θα εκδίδει ομόλογα με τα οποία θα συγκεντρώνει τα μετρητά που θα οφείλει στις τράπεζες για το ισόποσο των ομολόγων EFSF που θα του έχουν δώσει. Τα μετρητά αυτά οι τράπεζες θα τα λαμβάνουν στο τέλος του μήνα και ο ESM θα παίρνει πίσω το 30ετές ομόλογο που τους είχε δώσει στην αρχή του μήνα με την ανταλλαγή των EFSF bonds.

Σημειώνεται ότι με τα μετρητά που θα λάβουν οι τράπεζες, από την ανταλλαγή των ομολόγων EFSF, θα αποπληρώσουν τον δανεισμό τους στην ΕΚΤ και όχι τον ακριβότερο δανεισμό τους από τον ELA.