Της Δήμητρας Καδδά

Μέρος του επικαιροποιημένου μνημονίου (SMoU) που θα προκύψει από την δεύτερη αξιολόγηση (σ.σ. η οποία αυτές τις ημέρες είναι στον "πάγο"), ζητείται να γίνουν οι δεσμεύσεις που περιγράφονται στην επιστολή Τσακαλώτου την οποία ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών και θα κριθεί για την επάρκειά της στο EWG της 12ης Ιανουαρίου..

Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεννόηση με τους δανειστές περιλαμβάνει ότι η επιστολή Τσακαλώτου θα λάβει την πλέον επίσημη μορφή μέσα στους επόμενους… μήνες. Όταν δηλαδή τελειώσει η δεύτερη αξιολόγηση.

Σχεδιάζεται να προσαρμοστεί ανάλογα η παράγραφος στο μνημόνιο (SMoU Ιουνίου 2016) που όριζε πώς θα γίνεται η κατανομή τυχόν υπέρβασης στόχου. Μάλιστα, δεν αποκλείεται, (στην διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει από τον Ιανουάριο) να γίνουν πιο αυστηροί και άλλοι όροι με βάση τις δεσμεύσεις διαρκούς εφαρμογής του μνημονίου που περιλαμβάνει η επιστολή του ΥΠΟΙΚ.

Οι θεσμοί σύμφωνα με πληροφορίες πλέον ζητούν κάθε διαβούλευση περί μερίσματος να μην γίνεται απλά στο ενδιάμεσο των επικαιροποιήσεων του μνημονίου, αλλά να αποτελεί μέρος του ίδιου του μνημονίου όπως θα επικαιροποιείται. Δηλαδή θα αποτελεί μνημονιακό στόχο τον οποίο θα κληθεί να υπογράψει ο ίδιος ο Ε. Τσακαλώτος από τη θέση του υπουργού Οικονομικών όταν τελειώσει η δεύτερη αξιολόγηση που πλέον μεταφέρεται νομοτελειακά για το 2017, με ανοικτό το ενδεχόμενο να μην μπορέσει να κλείσει ούτε τον Ιανουάριο…

Οι μνημονιακοί παράγραφοι που αλλάζουν
Και μέχρι τώρα το SMoU όριζε ότι μετά από διαβούλευση και σε συμφωνία με τους θεσμούς θα μπορούσε η υπέρβαση προϋπολογισμού θα γίνεται είτε κοινωνικές παροχές (με έμφαση στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα) ή μειώσεις φόρων. Πλέον, με βάση την παράγραφο που περιγράφεται στην επιστολή που έστειλε παραμονή Χριστουγέννων ο υπουργός Οικονομικών στους θεσμούς ανοίγονται πλέον δύο άλλες εκδοχές: η δημιουργία "μαξιλαριών" διαθεσίμων αλλά και η αποπληρωμή οφειλών του κράτους προς ιδιώτες όπως είχε γράψει από πριν το capital.gr.
 
Σημειώνεται ότι το SMOU του 2016 ορίζει την διανομή της υπεραπόδοσης κάνοντας όμως λόγο για μόνιμη υπεραπόδοση. Στην σελίδα 5 αναφέρει ότι "αν τα ετήσια δημοσιονομικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν ότι τα μέτρα (μαζί με τα μη παραμετρικά) αποδίδουν αρκετά ώστε να οδηγήσουν σε μόνιμη υπεραπόδοση έναντι των στόχων του προγράμματος, οι αρχές μπορούν -σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα- εξετάσουν τη χρήση των διαθέσιμων δημοσιονομικών περιθωρίων για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας (ιδίως το πρόγραμμα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) και / ή να μειώσουν το φορολογικό βάρος με την προϋπόθεση ότι η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων είναι εξασφαλισμένη".

Μάλιστα, η σχετική διάταξη του αρχικού MoU του 2015 ήταν πολύ πιο αυστηρή γιατί έλεγε ότι μπορεί να διανεμηθεί μόνο το 30% - 40% και η κυβέρνηση είχε καταφέρει να "απαλείψει" τον όρο που πλέον αλλάζει προς το χειρότερο (σελίδα 7 Μνημονίου 2015). Όριζε ότι μπορεί να διατεθεί μέρος της υπεραπόδοσης (το 30% να πάει για το χρέος, ενώ άλλο 30% να οδεύσει για εκκαθάριση οφειλών προς ιδιώτες).

Πλέον σύμφωνα με την επιστολή Τσακαλώτου ορίζεται ότι "στην περίπτωση μίας μόνιμης δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος, όπως αυτή διαπιστώνεται από τα ετήσια αποτελέσματα του προϋπολογισμού που επικυρώνει η Eurostat (σ.σ. άρα τουλάχιστο τον Απρίλιο του επόμενου έτους), οι ελληνικές αρχές θα συμφωνήσουν με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων, σχετικά με τη χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Αναγνωρίζουμε ότι ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ειδικά στο Πρόγραμμα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών που προκύπτουν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ειδάλλως, θα χρησιμοποιήσουμε την υπεραπόδοση για τη δημιουργία ενός "μαξιλαριού ρευστότητας" (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών".
 
Το μέρισμα και τα 3 δισ. ευρώ οφειλών
 
Η διανομή του μερίσματος ήταν θέμα προτεραιότητας της κυβέρνησης για "λογιστικούς" λόγους: έπρεπε να διανεμηθεί εντός του 2016 διότι διαφορετικά η υπέρβαση του στόχου του πλεονάσματος θα μετρούνταν στον προϋπολογισμό του 2016 ως υπέρβαση στόχου. Δηλαδή, δεν θα μπορούσε να μεταφερθεί "λογιστικά" σε επόμενο έτος (πχ να γίνει η διανομή την προσεχή Άνοιξη) γιατί κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τους κανόνες της Eurostat που ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη.

Στην επιστολή Τσακαλώτου όμως δεν γίνεται σχετική αναφορά. Έτσι, θεωρητικά στο μέλλον, η ίδια η κυβέρνηση θα πρέπει είτε να καταγράφει υπερβάλλον πλεόνασμα (ως ταμειακά διαθέσιμα) ή να κάνει το "κουμάντο" της αποπληρώνοντας (αν βλέπει ότι έχει τα χρήματα) πιο πολλές επιστροφές φόρων ή εκκρεμείς αιτήσεις για συνταξιοδότηση ή εφάπαξ. Ο λόγος για δύο "φέσια" του κράτους αξίας 3 δισ. ευρώ που δεν εγγράφονται στον προϋπολογισμό και αποκαλύφθηκαν από την έκθεση συμμόρφωσης της Επιτροπής του Φθινοπώρου.

Και πρέπει πάντα να έχει κατά νου πιθανές αναθεωρήσεις των μεγεθών που πιθανόν να κάνει η Eurostat μετά από καιρό, ακόμη και… χρόνια (όπως συνέβη φέτος για τα μεγέθη του 2015)….

Και μένει να φανεί πως θα "αποτυπωθούν" άλλες δύο δεσμεύσεις της επιστολής."Eπί της διαδικασίας, αναγνωρίζω ότι μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών μας από το Μνημόνιο" αναφέρεται στην επιστολή του ΥΠΟΙΚ καθώς και ότι "οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου (σ.σ. ανακοινώσεις που σχετίζονται και με το χρέος….) βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου".

Διαβάστε ακόμη:

- Αποκαλύπτεται η αλήθεια για τις δεσμεύσεις Τσακαλώτου