Του Χάρη Φλουδόπουλου

Σοβαρά προβλήματα υλοποίησης και υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις ως προς τα χρονοδιαγράμματα περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του ΑΔΜΗΕ για τη Διασύνδεση της Κρήτης, όπως αυτός αποτυπώνεται στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του διαχειριστή του συστήματος. Το θέμα επανέρχεται στο προσκήνιο ιδιαίτερα μετά τις διαβουλεύσεις που προέκυψαν στο πλαίσιο του διαγωνισμού για την πώληση του 24% του διαχειριστή και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έδειξαν για τη διασύνδεση της Κρήτης οι υποψήφιοι που συμμετέχουν στο διαγωνισμό. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα ραντεβού που έγιναν για να πραγματοποιηθούν οι παρουσιάσεις της διοίκησης.

Ωστόσο είναι σαφές, όπως τονίζουν στο Capital.gr κύκλοι της αγοράς ότι οι σχεδιασμοί του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ πάσχουν καθώς οδηγούν σε μία "προσωρινή" λύση που επί της ουσίας αφήνει χωρίς απάντηση το ενεργειακό πρόβλημα της Κρήτης, ενώ οδηγεί σε σπατάλη πόρων και χάσιμο χρόνου, παραπέμποντας στις καλένδες, μετά το 2023 την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης.

Ο ΑΔΜΗΕ επικαλείται μάλιστα δυσχέρεια ή και αδυναμία εξεύρεσης ανθρώπινων και κεφαλαιακών πόρων για την κατασκευή μεγάλων έργων, όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν σημαντικά διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, έντονο ιδιωτικό επενδυτικό ενδιαφέρον ενώ και οι νέοι επενδυτές που συμμετέχουν στο διαγωνισμό φαίνεται να έχουν ως άμεση προτεραιότητα την υλοποίηση έργων όπως η μεγάλη διασύνδεση.

Την ίδια στιγμή ο ίδιος σχεδιασμός του διαχειριστή περιλαμβάνει εξαιρετικά αισιόδοξες προβλέψεις για αδειοδότηση μέσα σε μόλις 3 χρόνια της μικρής διασύνδεσης από την Πελοπόννησο, μιας μεταβατικής και προσωρινής λύσης. Στην πράξη ήδη οι χρονικοί υπολογισμοί του ΑΔΜΗΕ έχουν βγει εκτός χρονοδιαγράμματος, ενώ όπως έχει δείξει και η εμπειρία ανάλογων έργων τόσο οι επίγειες διαδικασίες όσο και η ενίσχυση των δικτύων της Κρήτης θα απαιτήσουν πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέση με τα όσα αναφέρονται στη μελέτη του ΑΔΜΗΕ. Και βέβαια οι πολυετείς καθυστερήσεις, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, οι αντιδράσεις και οι μικροπολιτικές συναλλαγές φουσκώνουν τα κόστη των έργων που στη συνέχεια καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές. Σημειώνεται ότι στην περίοδο που διανύουμε τα περίπου 200 εκατ. της μικρής διασύνδεσης, όπως τονίζουν πηγές της αγοράς, ισοδυναμούν με τη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ σε ένα ΣΔΙΤ με ιδιώτες και τη χρηματοδότηση του πακέτου Γιουνκέρ, για τη μεγάλη διασύνδεση, που επίσης μπορεί να υλοποιηθεί σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα με τους πραγματικούς χρόνους που θα απαιτηθούν για το μικρό καλώδιο.

Το πρόβλημα με το σχεδιασμό της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ είναι ότι φαίνεται να προωθούν τα έργα όχι με κριτήριο τις ανάγκες διασύνδεσης των νησιών αλλά ανάλογα με την υπερεπάρκεια και τη διαθεσιμότητα πλεονάζουσας παραγωγικής ισχύος. Αυτό τουλάχιστον δείχνει το γεγονός ότι η μικρή διασύνδεση προωθείται μετά την ολοκλήρωση της μονάδας της Μεγαλόπολης.

Σε κάθε περίπτωση οι σύγχρονες ανάγκες δείχνουν ότι ο ΑΔΜΗΕ πρέπει άμεσα να αλλάξει το μοντέλο προώθησης των έργων του, βάζοντας μέσα στην υλοποίηση και ιδιωτικά κεφάλαια που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα αλλά και την έγκαιρη υλοποίηση των έργων, είτε μέσω ΣΔΙΤ ή ακόμη και με ανοιχτούς διαγωνισμούς.

Τέλος όπως τονίζουν πηγές της αγοράς είναι ανάγκη να υπάρξει αντίστοιχος σχεδιασμός όχι μόνο για την Κρήτη αλλά και για άλλα νησιά, με υψηλές καταναλώσεις, που επίσης θα επιφέρουν σημαντικά οφέλη στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.