Του Γ. Αγγέλη

Τα στοιχεία που παρουσίασε η ΕΛΣΤΑΤ για την ύφεση στην ελληνική οικονομία έχουν ένα βασικό στοιχείο: παρουσιάζουν "μεταβολές" στην πορεία του ΑΕΠ τόσο μικρές που θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να ανατραπούν θετικά ή αρνητικά, καθώς κινούνται στα όρια του "στατιστικού λάθους”. 

Πέραν του ότι παραμένουν μέχρι το τέλος του μήνα προσωρινά, μέχρι να βγουν τα οριστικά στοιχεία, οι ενδείξεις για την πορεία του ΑΕΠ εμφανίζονται με δύο εκδοχές ανάλογα με τη βάση σύγκρισής τους. 

Αν συγκριθούν με τα αντίστοιχα του 2015 (δηλαδή σε ετήσια βάση μεταβολής), η οικονομία εμφανίζεται να καταγράφει περαιτέρω ύφεση της τάξης του 0,7%. 

Αν πάλι συγκριθούν με τα στοιχεία του προηγούμενου τριμήνου, εμφανίζουν ανάκαμψη της τάξης του 0,3% (!).

Οι ειδήμονες της στατιστικής γνωρίζουν ότι το μοντέλο στη βάση του οποίου καταγράφονται οι στατιστικές μεταβολές "δίνει" το αποτέλεσμα στη βάση του προγραμματισμού που έχει γίνει με αυτό.

Ακραίο παράδειγμα αυτής της "τεχνικής" βρίσκει κανείς στις μεταβολές που είχαν γίνει στον τρόπο μετρήσεων των στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ τη διετία 2009-2010, όπως και στους "χειρισμούς" που ακολούθησαν με τις αλλαγές στον κοινοτικό κανονισμό (ESA95) στη βάση του οποίου μετά το 2010 είδαμε το έλλειμμα και το χρέος να εκτοξεύονται, όταν σε αυτά τα στοιχεία εντάχθηκαν βασικά στοιχεία της γενικής κυβέρνησης κ.λπ.

Ενδεικτικός για το πώς γίνονται οι υπολογισμοί (και πόσο μεγάλη σημασία έχει η "βάση" των υπολογισμών) φαίνεται στον δημόσιο διάλογο που εξελίσσεται -και θα συνεχίσει να παίρνει διαστάσεις οικονομικές και πολιτικές- αυτές τις ημέρες με αφορμή την υπόθεση Γεωργίου (βλέπε σχετικό διάλογο στην αρθρογραφία του Capital.gr).

Πίσω όμως από τις οριακές μεταβολές στο ΑΕΠ, οι οποίες ανάλογα με την πολιτική σκοπιμότητα βαφτίζονται ανάκαμψη ή ύφεση, παραμένουν σταθερά κάποια θεμελιακά στοιχεία τα οποία "προδίδουν" τις βαθύτερες τάσεις στη διαμόρφωση του ΑΕΠ. 

Και αυτά είναι η τάση στη διαμόρφωση του διαθέσιμου εισοδήματος, στην ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση, στις εξαγωγές, στη βιομηχανική παραγωγή και, κυρίως, στην απασχόληση...

Και εδώ οι μεταβολές είναι μικρές, αλλά ενδεικτικές. 

Η κατανάλωση συνεχίζει να υποχωρεί μαζί με το διαθέσιμο εισόδημα, οι μισθοί το ίδιο, οι εξαγωγές πέφτουν, αλλά η βιομηχανική παραγωγή εμφανίζεται, σε συνάρτηση με τα προηγούμενα στοιχεία, να γνωρίζει μια μικρή ανάκαμψη. Το γεγονός όμως ότι αυτή δεν υποστηρίζεται από ανάλογη αύξηση της απασχόλησης υπονομεύει από μόνο του κάθε θετική προσδοκία. 

Αν σε αυτό το περιβάλλον λάβει υπόψη κανείς την παράμετρο της ακραία αυξημένης φοροδοτικής απαίτησης στη διάρκεια του β' εξαμήνου του 2016, είναι σαφές οι αναμφίβολα θετικές επιδράσεις από τον τουρισμό δύσκολα θα μπορέσουν να αναστρέψουν σε μόνιμη βάση την τάση του ΑΕΠ. 

Παράγοντες που θα επηρεάσουν αυτή την τάση και μάλιστα ισχυροί είναι δύο: η πορεία που θα πάρει η διαδικασία αναδιάρθρωσης των "κόκκινων" δανείων και η ταχύτητα εισροής των κοινοτικών πόρων (ΕΣΠΑ κ.λπ.). 

Πέραν αυτών, όμως, ο καταλυτικός παράγοντας που θα καθορίσει την πορεία του ΑΕΠ αφορά την ΕΚΤ. Το πότε και με ποιες προϋποθέσεις θα εντάξει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα κρίνει την καθοριστική στροφή στην οικονομία. 

Και... αντίθετα από ό,τι αναμένεται, η απόφαση αυτή της ΕΚΤ θα καθορίσει και τη μετάβαση της Ελλάδας εκτός capital controls και όχι το αντίστροφο.

Ας περιμένουμε λοιπόν το τέλος του 2016, για να δούμε αν οι προσδοκίες για ανάκαμψη έχουν βάση ή αν απλώς θα συνεχίσει το ΑΕΠ να σέρνεται στα επίπεδα του "στατιστικού λάθους"...

Διαβάστε ακόμα:

- Ύφεση 0,7% στους αριθμούς, κρίση σε αγορά - κοινωνία

- ΕΛΣΤΑΤ: Ύφεση 0,7% στην ελληνική οικονομία στο β΄τρίμηνο