Της Δήμητρας Καδδά 

Ξεκινούν από Δευτέρα στην Αθήνα οι τεχνικές διαπραγματεύσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τα δημοσιονομικά κλιμάκια των θεσμών, με στόχο να βρεθεί σημείο σύγκλισης στο "δημοσιονομικό κενό" έως το 2019 και να κλειδώσει η κάθοδος των επικεφαλής ενδεχομένως μια εβδομάδα αργότερα.

Η απόφαση καθόδου "κλείδωσε" χθες το βράδυ, μετά από τηλεδιάσκεψη των δύο πλευρών,  στην οποία -  σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη -  η ελληνική πλευρά παρουσίασε το τελικό πακέτο μέτρων/στοιχείων για το συνταξιοδοτικό, το φορολογικό και τα άλλα "ισοδύναμα" για να κλείσει ο λογαριασμός. Προηγήθηκε διευρυμένη σύσκεψη υπό τον ΥΠΟΙΚ Ευκλείδη Τσακαλώτο, που δεν μετείχε πάντως στην τηλεδιάσκεψη.

Κυβερνητικές πηγές κάνουν λόγο και για συμφωνία στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής για επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές των θεσμών υπενθυμίσουν το νόημα των "συστάσεων" που έγιναν από αξιωματούχους της ΕΕ όλο το προηγούμενο διάστημα και  καταλήγουν στην ίδια… παρότρυνση: να πράξει η κυβέρνηση τα συμφωνηθέντα τηρώντας πλέον δεσμεύσεις και χρονοδιάγραμμα…

Κενό 2,5 δις ευρώ

Οι θεσμοί προσήλθαν σύμφωνα με πληροφορίες στην διαπραγμάτευση, "βλέποντας" δημοσιονομικό κενό (νέα μέτρα αλλά και μέτρα που έχουν μεν καταγραφεί στον προϋπολογισμό αλλά δεν έχουν εφαρμοσθεί ή δεν αποδίδουν) αξίας 2,5 δις ευρώ περίπου μόνο για το 2016. Και τούτο στον απόηχο της πολύ πιο απαιτητικής θέσης του ΔΝΤ για δημοσιονομικό κενό ύψος έως 9 δις ευρώ έως και το 2018.

Η Αθήνα, έχει ως βασικό "όπλο" τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το 2015 έκλεισε με σημαντική υπέρβαση δημοσιονομικού στόχου, τουλάχιστο κατά 750 εκατ. ευρώ , η οποία  "κλείνει" μεγάλο μέρος των αναγκών για μέτρα φέτος.  Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 θα διαμορφωθεί σε τουλάχιστον 0,2% του ΑΕΠ δηλαδή ότι θα παραμείνει σημαντικά πάνω του στόχου του προϋπολογισμού και του μνημονίου που είχε οριστεί σε έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ.

Και τούτο, παρά την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για ύφεση το 2015 (0,7% αντί για μηδενική ύφεση στην οποία βασίστηκε ο προϋπολογισμός αλλά και οι προβλέψεις της Επιτροπής). Πάντως η  ύφεση επηρέασε την κυβερνητική πρόβλεψη κατά 0,2% του ΑΕΠ ή κατά 340 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι ο Πρωθυπουργός στο τέλος Ιανουαρίου είχε προαναγγείλει  πρωτογενές πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ για το 2015.   

Αναγνωρίζουν… μερικά οι θεσμοί τα μέτρα

Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές των δανειστών,  οι θεσμοί  έχουν αποφασίσει να αναγνωρίσουν διπλάσια απόδοση το 2016 σε όποια μέτρα του 2015 αποδειχθεί ότι πήγαν καλύτερα από τον στόχο, αλλά και έχουν μόνιμο χαρακτήρα, περιορίζοντας ισόποσα τις φετινές "ανάγκες". Και τούτο στη βάση ότι εφαρμόσθηκαν το 2015 μόνο για 1 εξάμηνο. Αντιθέτως αναφέρουν  ότι θα δεχθούν μικρότερη απόδοση των ίδιων μέτρων για τα επόμενα έτη. Και γι αυτό αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι η διαπραγμάτευση μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο "απαιτητική" όταν  τεθεί επί τάπητος το σύνολο του "λογαριασμού" έως και το 2019…

Τα τελικά στοιχεία για το ΑΕΠ και για τις δημοσιονομικές επιδόσεις, θα αργήσουν ούτως ή άλλως να φανούν.  Κυβέρνηση και θεσμοί θα πρέπει να περιμένουν στις 29 Φεβρουαρίου τις νέες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το την τελική πορεία του ΑΕΠ το 2015. Λίγο αργότερα, τον Μάρτιο, θα υπάρχει συνολική εικόνα για το δημοσιονομικό "κλείσιμο" του 2015 μαζί μετά έσοδα του πρώτου διμήνου για τον ΕΝΦΙΑ και τα κοινοτικά κονδύλια (που λογίζονται στο προηγούμενο έτος). Τα τελικά δημοσιονομικά στοιχεία θα πιστοποιηθούν στο τέλος Απριλίου  από την Eurostat, με τους θεσμούς να φέρονται διατεθειμένοι, αν έχουν τελειώσει οι διαπραγματεύσεις,  να ασχοληθούν με τυχόν αποκλίσεις στην επόμενη αξιολόγηση για να ολοκληρωθεί η συμφωνία…

Οι επικεφαλής

Τα δημοσιονομικά κλιμάκια, που ανέμεναν εδώ και ημέρες το "σήμα" καθόδου στην Αθήνα,  θα πρέπει να πιστοποιήσουν επαρκή πρόοδο στην πορεία των διαπραγματεύσεων για να ξεκλειδώσει η κάθοδος των επικεφαλής λίγες ημέρες αργότερα, πιθανότατα στο τέλος της προσεχούς εβδομάδας ή στην αρχή της  επόμενης. Άλλωστε ο  υπουργός οικονομίας Γ. Σταθάκης προανήγγειλε σε δηλώσεις του στο Mega προ ημερών, την κάθοδο των θεσμών σε επίπεδο επικεφαλής των κλιμακίων σε δύο εβδομάδες.

Πλέον, ο χρόνος  που απομένει ως το Eurogroup της 7^ης Μαρτίου είναι λίγος (θα μεσολαβήσει και Σύνοδος Κορυφής μία ημέρα πριν). Και αυτό που επιχειρείται  είναι να υπάρχει κατ ελάχιστο πρόοδος. Πρώτο στη λίστα είναι το θέμα των κόκκινων δανείων το οποίο έχει παράταση που λήγει στις 15 Μαρτίου…

Τα μέτωπα 

Το πιο μεγάλο δημοσιονομικό μέτωπο στις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν την Αθήνα από την Δευτέρα  είναι το ασφαλιστικό,  με τους θεσμούς ζητούν σύμφωνα με πληροφορίες και περικοπές συντάξεων, έστω και στοχευμένες, για να κλείσουν τον λογαριασμό και  την  κυβέρνηση να αντιπροτείνει ισοδύναμα μέτρα.

Το άλλο μεγάλο μέτωπο είναι  το φορολογικό πακέτο, με την κυβέρνηση να επιμένει σε υψηλό συντελεστή φορολογίας και εκκρεμές να  παραμένει  και το ζήτημα της νέας κλίμακας ενοικίων, αλλά και της ενσωμάτωσης της έκτακτης εισφοράς  στην κλίμακα.

Ένα  μεγάλο πεδίο αντιπαράθεσης είναι και η απόδοση των μέτρων που έχουν ήδη θεσπιστεί αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί, όπως είναι  φορολογία στα τυχερά παίγνια (σύμφωνα με πληροφορίες οι θεσμοί προβλέπουν μειωμένη  απόδοση), αλλά και οι αμυντικές δαπάνες για τις οποίες προβλέπεται μεν περικοπή κατά 500 εκατομμύρια ευρώ φέτος, αλλά θεωρείται δεδομένο εκ των προτέρων ότι δεν θα επιτευχθεί και οι θεσμοί ζητούν ισοδύναμα μέτρα.

Όλα αυτά στο "σκέλος" των μέτρων που δεν έχουν εφαρμοσθεί ή δεν αποδίδουν. Γιατί οι θεσμοί εκτιμούν ότι απαιτούνται και επιπλέον μέτρα για φέτος, κάτι που δεν αποδέχεται η Αθήνα…

Και τα "μέτωπα" είναι πολύ περισσότερα, περιλαμβάνοντας το δημόσιο, τις αποκρατικοποιήσεις, τις παρεμβάσεις στην υγεία, στις αγορές, στα κλειστά επαγγέλματα, στην ενέργεια και σε πολλά άλλα πεδία "μνημονιακών υποχρεώσεων" που δεν έχουν εφαρμοσθεί. Και βέβαια, στο ρόλο του ΔΝΤ που θεωρείται εκ μέρους των θεσμών αναγκαίος για να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος κάτι που όμως προηγουμένως απαιτεί να συναφθεί ξεχωριστό μνημόνιο (MEFP) με διαφορετικές δεσμεύσεις…

Το προσφυγικό

Ο μεγάλος άγνωστος Χ παραμένει  όμως το αν θα προσμετρηθούν στον τελικό λογαριασμό των μέτρων  οι δαπάνες της Ελλάδας για την αντιμετώπιση του προσφυγικού  ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ  - 1 δις ευρώ μόνο για φέτος,  σύμφωνα με προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος που αναμένεται να περιλαμβάνονται και στην έκθεση που θα δημοσιοποιηθεί την προσεχή εβδομάδα,  αλλά και των αρμόδιων υπουργείων.

Το ελληνικό αίτημα φέρεται να μεταφέρθηκε στη Σύνοδο Κορυφής από τον πρωθυπουργό, χωρίς όμως να είναι σαφές μέχρι στιγμής για το αν υπάρχει "εντολή" προς τα κλιμάκια  των θεσμών  για  άμεση σύνδεση και συνεκτίμηση  του κόστους  με τα μέτρα που ζητούνται από την κυβέρνηση.  

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα πρέπει να συμφωνήσει στις επόμενες ημέρες όχι μόνο για τα μέτρα του 2016 αλλά και για τις αναλυτικές  παρεμβάσεις που θα δεσμευθεί να λάβει τουλάχιστο έως και το 2019 (σ.σ το μνημόνιο λήγει το 2018) για να διασφαλίσει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.

Θα πρέπει να  τις αποτυπώσει ανά κατηγορία στο κείμενο του Μεσοπρόθεσμου που θα κατατεθεί στη Βουλή. Σημειώνεται ότι θα έπρεπε να κατατεθεί πριν αλλάξει ο χρόνος, μαζί με τον Προϋπολογισμό…