Του Βασίλη Γεώργα

Από την Αθήνα και το Μιλάνο μέχρι τη Φραγκφούρτη και τη Νέα Υόρκη, τα χρηματιστήρια αλλά και το πετρέλαιο συντονίζονται αυτή τη φορά ανοδικά για να ανακτήσουν μέρος από το -μικρό ή μεγαλύτερο- έδαφος που χάθηκε, με κοινό χαρακτηριστικό την εκτίναξή τους στη λογική των πιεσμένων ελατηρίων. Στοχευμένες ενέργειες για τη βελτίωση του κλίματος όπως η ανακοίνωση της Deutsche Bank για επαναγορά χρέους 5,4 δισ. δολαρίων, οι διαρροές για διεύρυνση της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ τον Μάρτιο αλλά και η πρόθεση των μελών του ΟΠΕΚ να συμφωνήσουν σε μείωση της παραγωγής, αποτελούν σε αυτή τη φάση τις κινητήριες δυνάμεις για το ράλι ανακούφισης που ξεκίνησε στις αγορές με αιχμή τις τράπεζες. Ένα ράλι το οποίο ωστόσο από την έντασή και την ταχύτητά του δείχνει σε πρώτη φάση να αποτελεί εσπευσμένη προσπάθεια ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα και όχι η απαρχή για την αλλαγή της κύριας τάσης στις αγορές η οποία έχει πλέον μετατραπεί σε καθοδική.

Σε κάθε περίπτωση το γύρισμα των μεγάλων χρηματιστηρίων αποδεικνύεται πως ήταν βασική προϋπόθεση για να περιορίσει την ορμή του και  καταρράκτης της πτώσης στο ελληνικό χρηματιστήριο το οποίο έχει το δυσάρεστο προνόμιο να κατέχει την πρωτιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με απώλειες 28% για τον Γενικό Δείκτη και έως 70% για τις τράπεζες. Αφορμές όπως οι προσδοκίες σύντμησης τελικά του χρόνου επιστροφής των εκπροσώπων των δανειστών για την αξιολόγηση ή τα χειρότερα των αναμενομένων προσωρινά στοιχεία του ΑΕΠ για το 2015 (-0,66%), έχουν σε αυτή τη φάση δευτερεύουσα σημασία καθώς αν πρόκειται η αντίδραση να συνεχιστεί και να επεκταθεί τις επόμενες ημέρες, αυτή θα είναι σε απόλυτη εξάρτηση με την κίνηση των ξένων αγορών και το κλίμα που θα επικρατήσει για τον τραπεζικό κλάδο διεθνώς.

Βραχυπρόθεσμα η πλειονότητα των αναλυτών δεν περιμένει πολλά περισσότερα από την αγορά της Αθήνας πέραν της εκτέλεσης μιας "τυπικής" ανοδικής αντίδρασης με πρώτο δύσκολο στόχο τις  παρυφές των 500 μονάδων, και αυτή ως ενδιάμεσο σκέλος ενός ευρύτερου καθοδικού κύματος που όμως μπορεί να αποδειχθεί το τελευταίο επίπονο κομμάτι της πτώσης. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό η αγορά βρέθηκε το προηγούμενο διάστημα στην "καρδιά" της πτώσης ενός 5^ου κύματος (3 του 3), θα ακολουθήσει μια ανοδική αντίδραση, και εν συνεχεία ένα τελευταίο καθοδικό κύμα που θα δώσει δραματικά χαρακτηριστικά στο φινάλε της πτώσης, διαμορφώνοντας πλέον συνθήκες για την αντιστροφή της μακροχρόνιας καθοδικής πορείας του Χρηματιστηρίου. Αυτό είναι ένα από τα πολλά σενάρια που υπάρχουν αποτυπωμένα στα διαγράμματα των αναλυτών και αυτή τη στιγμή δείχνει να συγκεντρώνει αυξημένες πιθανότητες χωρίς να σημαίνει ότι είναι και το σωστό. Χρονικά οι εξελίξεις τοποθετούνται μέχρι τον Απρίλιο, ενώ διαγραμματικά ο τυπικός στόχος του καθοδικού σχηματισμού που λύθηκε με τη διάσπαση των 557 μονάδων, είναι η περιοχή των 384-390 μονάδων, ήτοι μόλις 8% χαμηλότερα από τις ελάχιστες τιμές της συνεδρίασης της περασμένης Πέμπτης.  Ο στόχος του ανάλογου σχηματισμού στον δείκτη FTSE Large Cap 25 επιτεύχθηκε στις 107 μονάδες.

Ένα άλλο σενάριο είναι αυτό που θέλει την αγορά να ολοκληρώνει στα τρέχοντα επίπεδα την υποχώρηση της  και να δημιουργεί έναν ιστορικό "διπλό πυθμένα" λίγο χαμηλότερα από τις ελάχιστες τιμές του 2012. Το τελευταίο σενάριο δεν φαίνεται πάντως να  το συμμερίζονται πολλοί στην αγορά.

Σε κάθε περίπτωση το επόμενο τρίμηνο αναμένεται καυτό για την αγορά της Αθήνας και αναμένεται να δώσει μεγάλες διακυμάνσεις, καθώς κυβέρνηση και δανειστές θα μπουν στην καρδιά της διαπραγμάτευσης για το κλείσιμο της  αξιολόγησης και πιθανόν για την αναδιάρθρωση του χρέους. Η διαφαινόμενη σύγκλιση μεταξύ του ευρωπαϊκού σκέλους των θεσμών με το ΔΝΤ σε πολλά από τα εκκρεμή θέματα όπως το ασφαλιστικό όπου αμφότεροι βάζουν στο τραπέζι τις απευθείας περικοπές, στο φορολογικό όπου επιδιώκεται να αποφευχθούν οι εξουθενωτικές αυξήσεις συντελεστών και σε μια light εκδοχή αναδιάρθρωσης του χρέους βασισμένη στην επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, κάνουν πιο δύσκολη τη διαχείριση της κατάστασης για την κυβέρνηση και αυξάνουν το πολιτικό ρίσκο. Δημιουργούν, όμως, παράλληλα προϋποθέσεις πίεσης ώστε να επιτευχθούν εκατέρωθεν συμβιβασμοί και το ερώτημα είναι τι είναι αυτό που έχει προεξοφλήσει μέχρι σήμερα η χρηματιστηριακή αγορά με την κατάρρευση των αποτιμήσεων των τραπεζών από τα 12 στα 4,8 δις. ευρώ και με την υποχώρηση του Γενικού Δείκτη κάτω από τα χαμηλά του 2012.

Στην αγορά είναι πάντως ξεκάθαρο ότι μόνο η γρήγορη αξιολόγηση θα μπορούσε να βελτιώσει το κλίμα και να δημιουργήσει μηχανισμούς άμυνας απέναντι στο πολύ πιθανό ενδεχόμενο να έχει ξεκινήσει μια ευρύτερη αναταραχή στα διεθνή χρηματιστήρια και στην ευρωπαϊκή οικονομία που θα μπορούσε να έχει πολλαπλασιαστικά αρνητικό αντίκτυπο στο εσωτερικό.

Και το πιθανότερο είναι πως το χρηματιστήριο θα οσμιστεί νωρίτερα αυτή την αλλαγή κλίματος από τη στιγμή που φανεί στον ορίζοντα ότι κυβέρνηση και δανειστές οδηγούνται σε συμφωνία. Η πιο πειστική ένδειξη για κάτι τέτοιο θα προέλθει πιθανόν από την ίδια την ΕΚΤ η οποία έχει προϊδεάσει ότι θα προχωρήσει στην επαναφορά της εξαίρεσης (waiver) των ελληνικών ομολόγων και θα εντάξει την Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι θα πειστεί πως η συμφωνία βρίσκεται κοντά.