Του Νίκου Χρυσικόπουλου

Εικόνα πλήρους απαξίωσης αναδύει πλέον η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, με τη συναλλακτική δραστηριότητα να φθίνει διαρκώς, τους ενεργούς κωδικούς να μειώνονται μόλις στους 17 χιλιάδες για τον περασμένο Ιανουάριο και τις τιμές δεικτών και μετοχών να υποχωρούν σε επίπεδα 2012, την περίοδο δηλαδή του "μεγάλου φόβου” για την ευρωπαϊκή προοπτικής της χώρας.

Χρηματιστηριακοί αναλυτές εξέταζαν με θλίψη τα τελευταία μηνιαία στατιστικά στοιχεία του Χ.Α., εστιάζοντας ιδιαίτερα στο σημείων των ενεργών επενδυτικών μερίδων, που πλέον έχει υποχωρήσει ξανά κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα του τελευταίου 12μηνου. Με τον όρο "ενεργές” περιγράφεται ο αριθμός των μερίδων που κινήθηκαν μέσα στον μήνα και έκαναν τουλάχιστον μια κίνηση, αγορά ή πώληση.

Τον περασμένο μήνα,  λοιπόν, έγινε πράξη σε μόλις 17,5 χιλ. κωδικούς (τον Φεβρουάριο του 2015 οι ενεργοί κωδικοί έφθαναν τις 38 χιλιάδες). Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χ.Α., οι συνολικοί κωδικοί που παραμένουν "ανοιχτοί” στις χρηματιστηριακές εταιρείες και μπορούν να κάνουν πράξεις, ανέρχονται σε 790 χιλιάδες. Κατά συνέπεια, τον περασμένο μήνα μόλις το 2% του συνολικού αριθμού των επενδυτών στο Χ.Α., πραγματοποίησε πράξη... Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το στοιχείο πως από το σύνολο των κωδικών, το 87% η αξία του χαρτοφυλακίου αποτιμάται μόλις έως 3.000 ευρώ.

Η αγορά πλέον ελέγχεται από μικρό αριθμό παικτών που συντηρούν τη συναλλακτική δραστηριότητα. Όπως λένε χρηματιστές, όλο το παιχνίδι γίνεται από 300 κωδικούς στο εξωτερικό, σημαντικό μέρος των οποίων αφορά ελληνικά κεφάλαια. Κάπως έτσι οι εισροές κεφαλαίων από ξένους επενδυτές στην ελληνική αγορά, κατά την διάρκεια του Ιανουαρίου, ήταν περισσότερες από τις εκροές. 

Σαφέστατα, τους επόμενους μήνες η εικόνα αυτή μπορεί να μεταβληθεί, επί τα χείρω ή επί τα βελτίω μικρή σημασία έχει. Η αγορά αυτή τη στιγμή βρίσκεται ξανά στα χειρότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, αποτιμώντας το αδιέξοδο στην αξιολόγηση του προγράμματος από τους θεσμούς, την επανάκαμψη των σεναρίων για πολιτικές εξελίξεις που "δείχνουν” μέχρι και εκλογές και γενικότερα την ανησυχία για την πορεία της οικονομίας, με τη Κομισιόν μόλις πριν από λίγα 24ωρα να προβλέπει ύφεση και νέα μέτρα για το 2016.

Το Χρηματιστήριο σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από το γενικότερο κλίμα, με το Γενικό Δείκτη να έχει καταγράψει πτώση 20% σε πέντε μόλις εβδομάδες και να επιστρέφει σε 3,5 ετών. Η εικόνα είναι δραματικότερη στον τραπεζικό κλάδο όπου από την αρχή του έτους, οι τέσσερις συστημικές μετοχές χάνουν πάνω από 45%, ενώ η κεφαλαιοποίησή τους  έχει υποχωρήσει στα 6,65 δισ. ευρώ, από σχεδόν 11,5 δισ. στις αρχές του 2016. Η μετοχή της Πειραιώς έχει υποχωρήσει στα 0,136 ευρώ, η Eurobank στα 0,548 ευρώ, η Εθνική στα 0,203 ευρώ και η Alpha στα 1,36 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό πως η Εθνική Τράπεζα αποτιμάται στα 1,8 δισ. ευρώ, όταν το τίµηµα πώλησης για την Finansbank συμφωνήθηκε στα 2,6 δισ. ευρώ.

Η Beta AXEΠΕΥ επισημαίνει πως η πίεση στις τράπεζες δεν είναι τυχαία. Οι τράπεζες αποτελούν το βασικό εκφραστή της µακροοικονοµικής ανάκαµψης καθώς ο βαθµός ευαισθησίας στην εξυπηρέτηση των δανείων, η επιστροφή των καταθέσεων στα γκισέ, η δυνατότητα προσέγγισης επενδυτών για την ολοκλήρωση των κεφαλαιακών δράσεων ενίσχυσης σε ικανοποιητικά τιµήµατα αλλά και η µείωση του προεξοφλητικού επιτοκίου στις αποτιµήσεις τους εξαρτώνται από την ταχύτητα µε την οποία κλείνουν τα ανοικτά θέµατα.

Ουσιαστικά η αγορά βιώνει ένα deja vu, με τις τραπεζικές μετοχές να υποχωρούν ξανά – παρά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος – και τις μετοχές της πραγματικής οικονομίας να "χτίζουν” αναχώματα. Αναλυτές εκτιμούν πως η εικόνα είναι απόλυτα επιβαρυμένη και θα επεκταθεί και στις μη τραπεζικές μετοχές του 25άρη που μέχρι στιγμής έχουν αντιδράσει με ψυχραιμία, ενώ τεχνικά τα χαμηλά του 2012 δείχνουν όλο και πιο κοντά. Επόμενο ισχυρό σημείο στήριξης μετά τις 550 μονάδες είναι το χαμηλό του Ιουνίου του 2012 στις 471,35 μονάδες.

Την κατάσταση έχει επιδεινώσει η καθυστέρηση στην αξιολόγηση του προγράμματος και τα εκλογικά σενάρια που αναπαράγονται έντονα ακόμη και από το εξωτερικό. Το αποτέλεσμα είναι ορατό στο ταμπλό με την απαξίωση των μετοχικών αξιών που προφανώς εξυπηρετεί όσους "μαζεύουν" μεθοδικά την προσφορά. Κάτι που προκύπτει και από το γεγονός ότι τον Ιανουάριο οι ξένοι επενδυτές στο σύνολό τους εμφάνισαν εισροές της τάξης των 25,96 εκατ. ευρώ. Μένει να αποδειχθεί εάν στη μάχη αυτή θα συνεχίσουν να κερδίζουν οι short, όπως μέχρι σήμερα.

Πέραν όσων δεινών συνοδεύουν την αγορά τις τελευταίες εβδομάδες, η συνέχεια δεν αναμένεται ευοίωνη και για έναν ακόμη λόγο. Τον Μάρτιο επίκειται η υλοποίηση της υποβάθμισης του Χρηματιστηρίου Αθηνών από τον οίκο FTSE σε advanced emerging market, από αναπτυγμένη μέχρι πρότινος, Και μπορεί τον FTSΕ να μην τον ακολουθούν τόσα πολλά κεφάλαια συγκριτικά με τους δείκτες MSCI, αλλά οι επιπτώσεις από τις αναδιαρθρώσεις δεν θα είναι αμελητέες και αναμένονται νέες αναταράξεις.