Από τη Νένα Μαλλιάρα

malliara@kefalaio.gr

Σε μια "ταραγμένη" για τις διεθνείς αγορές περίοδο και στον απόηχο της πρόσφατης τοποθέτησής τους στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών, οι ξένοι μεγαλοεπενδυτές καταφθάνουν στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα για τις πρώτες επαφές με την κυβέρνηση και τις διοικήσεις των τραπεζών. Πρόκειται για επαφές που περνούν ένα στάδιο πέρα από την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας, μπαίνοντας στο προκείμενο, που δεν είναι άλλο από το πώς η κυβέρνηση σχεδιάζει την ανάκαμψη της οικονομίας και οι τράπεζες την επιστροφή τους στην κερδοφορία.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κεφαλαίου", επικεφαλής της ομάδας των επενδυτών που αναμένονται στην Αθήνα στις 28 Ιανουαρίου είναι ο Prem Watsa, που έχει επενδύσει στη Eurobank, στην Grivalia, στον όμιλο Μυτιληναίος και στην Praktiker. Στην ομάδα συμμετέχουν, επίσης, ο John Paulson, που έχει επενδύσει στην Τράπεζα Πειραιώς και στην Alpha Bank, καθώς και στην ΕΥΔΑΠ, ο Wilbur Ross και εκπρόσωποι funds όπως τα Brookfields, Highfields, Capital, Fidelity και Mackenzie. Οι ξένοι επενδυτές σχεδιάζουν συναντήσεις με τον πρωθυπουργό, υπουργούς της κυβέρνησης, τον διοικητή της ΤτΕ, τραπεζίτες και επιχειρηματίες.

Ήδη ανήσυχοι από το διεθνές περιβάλλον...

Το timing της επίσκεψης έρχεται σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά δύσκολο διεθνώς και με τη χώρα να βρίσκεται εν μέσω της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος, στην οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των ξένων, προσδοκώντας θετική και σύντομη, κατά το δυνατόν, έκβαση.  Για το ίδιο θέμα και η "Καθημερινή της Κυριακής" αναφέρει πως οι τρεις μεγαλοεπενδυτές θα επισκεφτούν την Ελλάδα για να ενισχύσουν την εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού. Τη στιγμή που το 2016 έκανε "ποδαρικό" με παγκόσμια κρίση στις αγορές, με την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου και τις ανησυχίες για την ανάπτυξη της Κίνας να βυθίζουν τα χρηματιστήρια και με το διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό να παραμένει ανησυχητικό, οι ξένοι μεγαλοεπενδυτές έρχονται ήδη ανήσυχοι στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, είναι προφανές ότι η επίσκεψή τους δεν θα έχει χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας (αυτό ούτως ή άλλως το έπραξαν, λόγω και έργω, με την πρόσφατη τοποθέτησή τους στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών), αλλά θα θέσει επί τάπητος συγκεκριμένες "απαιτήσεις" και θα ζητήσει διαβεβαιώσεις για τη θετική αντιμετώπιση των επενδύσεων και τις προθέσεις της κυβέρνησης για την τόνωση της ανάπτυξης. Σημειώνεται ότι οι τελευταίες εξελίξεις, όπως αυτή με την επένδυση της Eldorado Gold στις Σκουριές ή την αναδιαπραγμάτευση της σύμβασης παραχώρησης του ΟΛΠ στην COSCO, προβληματίζουν τους ξένους επενδυτές.

Προσβλέπουν σε θετική αξιολόγηση

Βεβαίως, η ευρύτερη ανησυχία τους έχει να κάνει με την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει δύσκολες μεταρρυθμίσεις και προϋποθέτει κλίμα πολιτικής σταθερότητας. Η θετική αξιολόγηση είναι εκείνη που θα λειτουργήσει ως κινητήριος μοχλός για την προώθηση εξαγορών και συγχωνεύσεων (η PwC εκτιμά ότι, υπ' αυτή την προϋπόθεση και παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, μπορεί να ολοκληρωθούν φέτος συναλλαγές εξαγορών και συγχωνεύσεων αξίας άνω των 7 δισ. ευρώ), αλλά και για τη δρομολόγηση της άρσης των capital controls.

Στο επίκεντρο της οικονομίας και της "ατζέντας" των ξένων επενδυτών βρίσκονται οι τράπεζες. Στην πρόσφατη ανακεφαλαιοποίησή τους οι ξένοι τοποθέτησαν 5 δισ. ευρώ, έχοντας ήδη "καεί" από την επένδυση των 7,6 δισ. ευρώ που είχαν κάνει το 2014. Προφανώς ενδιαφέρονται να ανακτήσουν τις απώλειές τους και θα "απαιτήσουν" συγκεκριμένα δείγματα γραφής από κυβέρνηση και τραπεζίτες, τέτοια που να διασφαλίζουν σύντομα την επάνοδο των τραπεζών σε κερδοφορία.

Κομβικός για την επάνοδο των τραπεζών σε κερδοφορία είναι ο τομέας των "κόκκινων" δανείων και, μέσα από το πλαίσιο της διαχείρισής τους, οι νέοι μέτοχοι των τραπεζών προσβλέπουν σε υψηλά κέρδη. Αυτήν τη στιγμή, για τις τράπεζες δεν προκύπτει από πουθενά χώρος για κέρδη: νέα δάνεια δεν μπορούν να δώσουν, έστω και αν υπάρχει καλή διάθεση, οι προμήθειες βρίσκονται "υπό διωγμόν", το κόστος πολύ δύσκολα μπορεί να συμπιεστεί περαιτέρω, αφού είναι απαγορευτικές και μη επιθυμητές οι απολύσεις προσωπικού.

 "Πιέσεις" σε τρία "μέτωπα" για τις τράπεζες

Οι ξένοι μέτοχοι, ωστόσο, θα "πιέσουν" για συγκεκριμένα πράγματα σε τρεις βασικούς άξονες: μείωση "κόκκινων" δανείων, αύξηση καταθέσεων και περαιτέρω αναδιάρθρωση των τραπεζών με συρρίκνωση των δικτύων τους.

- Στο "μέτωπο" των "κόκκινων" δανείων, επιζητείται η ταχύτατη ανάκτηση οφειλών. Προς αυτή την κατεύθυνση, θεωρείται απαραίτητο το θεσμικό πλαίσιο να διαθέσει στις τράπεζες όλα τα πιθανά εργαλεία ώστε να ενισχυθεί άμεσα η εισπραξιμότητα καθυστερούμενων οφειλών και να απεγκλωβιστούν πόροι για νέες χορηγήσεις. Οι ζυμώσεις για τη δυνατότητα πωλήσεων δανείων ιδιωτών αναμένεται να ενταθούν στο διάστημα μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, οπότε λήγει η δίμηνη παράταση που έχει δοθεί από το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο και εξαιρεί τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, καταναλωτικών και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το κύριο ενδιαφέρον των ξένων, πάντως, είναι τα "κόκκινα" δάνεια των επιχειρήσεων, όπου, μέσω των αναδιαρθρώσεων που θα προωθηθούν, οι ξένοι επενδυτές επιδιώκουν να αποκτήσουν συμμετοχή σε επιχειρήσεις με προοπτική υψηλής κερδοφορίας.

- Στο "μέτωπο" της ρευστότητας, οι ξένοι επενδυτές εκτιμούν ότι η άρση των capital controls θα φέρει πίσω στο τραπεζικό σύστημα καταθέσεις και θα βελτιώσει σημαντικά το κόστος χρηματοδότησης. Η θετική αξιολόγηση αναμένεται ως "σήμα" σταδιακής χαλάρωσης των κεφαλαιακών περιορισμών και εκτιμάται ότι θα δώσει μεγάλη ώθηση στις προοπτικές της χώρας. Σε επίπεδο, δε, ελάφρυνσης του κόστους χρηματοδότησης των τραπεζών, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αλυσιδωτές θετικές παρεμβάσεις από την ΕΚΤ, που θα επιτρέψουν αντικατάσταση της ακριβής ρευστότητας του ELA από καταθέσεις.

- Στο "μέτωπο" της μείωσης του κόστους, οι ξένοι επενδυτές θα ήθελαν, αυστηρά τεχνοκρατικά, μειώσεις προσωπικού εδώ και τώρα. Ωστόσο, με δεδομένη την "εκρηκτική" ανεργία, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, ούτε, άλλωστε, το επιλέγουν ως λύση οι τράπεζες. Περαιτέρω συρρίκνωση του δικτύου των τραπεζών θα υπάρξει, αλλά και πάλι η μείωση του κόστους "βλέπει" τα "κόκκινα" δάνεια, από τα οποία θα μπορούσαν να αποκατασταθούν απώλειες από άλλα "μέτωπα" και, κυρίως, να εξυγιανθεί το τραπεζικό σύστημα.

Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.