Της Νένας Μαλλιάρα

Μετά από έξι χρόνια κρίσης, το οικονομικό και επενδυτικό κλίμα καλυτερεύει και υπό ορισμένες ρεαλιστικές και επιτεύξιμες προϋποθέσεις, η χώρα μπορεί να επιστρέψει στην οικονομική ανάπτυξη και την ομαλότητα κυρίως από το δεύτερο εξάμηνο του 2016. Την εκτίμηση αυτή εξέφρασε ο πρόεδρος της Eurobank Ν. Καραμούζης, προλογίζοντας το βιβλίο που επιμελήθηκαν οι κ.κ. Δ. Θωμάκος, Π. Μονοκρούσος και Κ. Νικολόπουλος με τίτλο "A Financial Crisis Manual: Reflections and the Road Ahead".

"Η εκτίμησή μου είναι ότι, η χώρα, παρά τα λεγόμενα από τις Κασσάνδρες, γυρίζει σελίδα οριστικά προς το καλύτερο. Οι διαφορές με την Ευρωπαϊκή Ένωση γεφυρώνονται σε πνεύμα συνεννόησης,οι πρόδρομοι οικονομικοί δείκτες βελτιώνονται, η επενδυτική εικόνα της χώρας αναβαθμίζεται σταδιακά διεθνώς, όπως επιβεβαιώνει και η προσέλευση περίπου € 4,5 δισεκ. ιδιωτικών κεφαλαίων στο πλαίσιο των πρόσφατων τραπεζικών ανακεφαλαιοποιήσεων, και το οικονομικό και επενδυτικό κλίμα καλυτερεύει", υποστήριξε ο κ. Καραμούζης.

Όπως υποστήριξε ο πρόεδρος της Eurobank, ο δρόμος για τη χώρα σήμερα είναι ουσιαστικά μονόδρομος και η κυβέρνηση εφαρμόζει ένα πρόγραμμα που αν υλοποιηθεί με συνέπεια και συνδυαστεί με αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, θα μας επιστρέψει σταδιακά στην ομαλότητα και την προοπτική.

"Η χώρα οφείλει να επιστρέψει σύντομα σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για να απαντήσει πειστικά στις μεγάλες προκλήσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, την ανεργία, το υψηλό δημόσιο χρέος, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, το συρρικνούμενο εισόδημα και τις συντάξεις. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση πολιτικής μπροστά μας", είπε ο κ. Καραμούζης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η χώρα αντιμετωπίζει σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα, κυρίως μεγάλο αποταμιευτικό και επενδυτικό έλλειμμα και  ανάγκη σημαντικής παραγωγικής ανασυγκρότησης, με άξονα την εξωστρεφή ανάπτυξη και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων για χρηματοδότηση των επενδύσεων.

Όπως είπε, χρειάζονται γενναίες μεταρρυθμίσεις για να βελτιωθούν η αποτελεσματικότητα του κράτους, η διεθνής ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, η λειτουργικότητα των θεσμών και η αποδοτικότητα της κοινωνικής πολιτικής. Χρειάζονται σταθερές πολιτικές στο επιχειρείν και διαχρονική πολιτική σταθερότητα, για να εμπεδωθεί κλίμα εμπιστοσύνης και προοπτικής, εντός και εκτός Ελλάδος.

"Χρειαζόμαστε ανάπτυξη και δουλειές που είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν, αν επιτρέψουμε να επικρατήσει ένας νέος άνεμος οικονομικής ελευθερίας, επιχειρηματικότητας και δημιουργίας, με σχέδιο, οικονομία αγοράς, απελευθέρωση και κινητοποίηση των υγιών παραγωγικών δυνάμεων, επενδύσεις, μεταρρυθμίσεις, δημιουργώντας κοινωνικό και οικονομικό πλεόνασμα, ευκαιρίες για όλους, κατάλληλες προϋποθέσεις για αναδιανομή πλούτου, δηλαδή κοινωνική πολιτική ουσίας.

Σίγουρα, στο πλαίσιο αυτό, είναι χωρίς μέλλον, αναπτυξιακές επιλογές, χωρίς κοινωνική συνοχή, που ενισχύουν την ευμάρεια και τα προνόμια των λίγων, επιρρίπτουν το κόστος στους αδύναμους, χωρίς να προσφέρουν δουλειές, ευκαιρίες, προοπτική, κοινωνική προστασία στους πολλούς", είπε ο κ. Καραμούζης, τονίζοντας ότι το μέρισμα της εθνικής αναπτυξιακής επιτυχίας και των μεταρρυθμίσεων πρέπει να αφορά τελικά το σύνολο των πολιτών.  "Αυτό είναι ένα σημαντικό πολιτικό ζητούμενο", τόνισε.

Αναφερόμενος στην κρίση στην Ευρωζώνη, ο κ. Καραμούζης εκτίμησε ότι δεν είναι συγκυριακή, αλλά έχει βαθύτερα αίτια, που συνδέονται με ατέλειες στη δομή, τους θεσμούς και τη λειτουργία της Ευρωζώνης.

"Αν δεν υπάρξουν πρωτοβουλίες σύντομα, φοβάμαι ότι μπορεί να αμφισβητηθεί σε βάθος χρόνου και η μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, και η αποκατάσταση της μακροχρόνιας ευστάθειας του συστήματος", είπε ο Καραμούζης, αναφερόμενος σε μία Ευρώπη που, όπως είπε, την χαρακτηρίζει:
- η επενδυτική κόπωση,
- η πληθυσμιακή γήρανση,
- η αναπτυξιακή στασιμότητα,
- οι περιφερειακές ανισορροπίες,
- οι αποσχιστικές τάσεις, και
- η επικράτηση εθνικιστικών και πιο ακραίων πολιτικών προτιμήσεων.

Αναφερόμενος στο ιστορικό της κρίσης στην Ελλάδα, ο κ. Καραμούζης σημείωσε ότι:
- Αναμφισβήτητα, το 2009 οι μακροοικονομικές ανισορροπίες που συσσωρεύτηκαν την προηγούμενη δεκαετία δεν ήταν διατηρήσιμες.

- Από το 1999 μέχρι το 2009, αντί να αξιοποιήσουμε τους χρηματοοικονομικούς πόρους που πλουσιοπάροχα και με χαμηλό κόστος προσέφεραν οι διεθνείς αγορές και τα Ευρωπαϊκά ταμεία για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, η Ελλάδα τροφοδότησε ανεξέλεγκτα τη συνολική εγχώρια ζήτηση,  κυρίως των μη εμπορεύσιμων αγαθών.
Για παράδειγμα, η ιδιωτική κατανάλωση αυξανόταν κατά 6% ετησίως σε πραγματικούς όρους, ενώ η τραπεζική πιστωτική επέκταση αυξανόταν κατά 18% ετησίως.

- Την ίδια περίοδο, οι Ελληνικές τράπεζες και το δημόσιο δανείστηκαν διεθνώς πολύ φθηνά πάνω από € 60 δισεκ. και € 200 δισεκ., αντίστοιχα.

- Απόλυτα μυωπική ήταν και η πεποίθηση των διεθνών αγορών ότι η Ελλάδα είναι χρηματοδοτήσιμη ακόμα και μέχρι τις αρχές του 2010, παρέχοντας φθηνή και σημαντική ρευστότητα σε ιδιώτες, επιχειρήσεις, τράπεζες και κράτος.

- Παράλληλα, ελλιπής φαίνεται ότι ήταν και η επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που συντηρούσε και λόγω περιορισμένης πληροφόρησης, τη στρέβλωση και την ψευδαίσθηση της ικανοποιητικής προσαρμογής της χώρας στις Ευρωπαϊκές υποχρεώσεις (π.χ. ήρε την επιτήρηση της Ελληνικής οικονομίας το 2007).

"Υπό την πίεση των αρνητικών εξελίξεων στην Ελλάδα, το θεσμικό ευρωπαϊκό έλλειμμα στη διαχείριση κρίσεων και η σχετική έλλειψη εμπειρίας της Ευρωζώνης, καθώς και  η απουσία Ελληνικού Εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση, οδήγησαν σε ένα πρόγραμμα που, κατά τη γνώμη μου, βασίστηκε σε λανθασμένο μείγμα και δοσολογία πολιτικής, με υποτιμημένες τις επιπτώσεις του στην οικονομία και την κοινωνία, χωρίς να υποτιμάται η αρνητική επίπτωση των καθυστερήσεων από τις εκάστοτε κυβερνήσεις στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων", είπε ο κ. Καραμούζης.