Του Γ. Αγγέλη

Οι αλλεπάλληλες προτροπές Τσίπρα για την αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα αποτελούν "βήματα" ενός σεναρίου για την επόμενη ημέρα με αναμφίβολη πολιτική σκοπιμότητα. Το ΔΝΤ έχει "παγώσει" τη χρηματοδοτική παρουσία του, η οποία έτσι κι αλλιώς λήγει σχεδόν ταυτόχρονα με την πρώτη αξιολόγηση. 

Το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επιμένει να "σηκώνει", ενόψει της πρώτης αξιολόγησης, το θέμα της συμμετοχής του ΔΝΤ στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα διαμορφώνει το πλαίσιο στο οποίο η Κυβέρνηση προετοιμάζεται γι' αυτή σε ενάμιση περίπου μήνα. 

Μετά την ολοκλήρωση σήμερα των εκκρεμοτήτων που αφορούν στην άμεση εκταμίευση και του τελευταίου 1 δισ. ευρώ από τις δόσεις του Αυγούστου και με δεδομένο ότι μέχρι τις 20 Ιουλίου (εξόφληση ομολόγων στην ΕΚΤ 2,3 δισ. ευρώ) δεν υπάρχουν άλλες πιεστικές "πληρωμές", η κυβέρνηση εκτιμά ότι μπορεί να χειρισθεί τη διαπραγμάτευση της αξιολόγησης με μεγαλύτερη ευχέρεια. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, οι κοινοτικές αρχές που εμπλέκονται στην διαδικασία έχουν ενημερωθεί αρμοδίως ότι στην συγκεκριμένη συγκυρία η Κυβέρνηση "θα εξαντλήσει όλα περιθώρια χρόνου για πετύχει μία συμφωνία στο ασφαλιστικό η οποία να μη υπονομεύει περαιτέρω το πολιτικό της κεφάλαιο και την πολιτική σταθερότητα στη χώρα... ".

Πρόβλημα με το ΔΝΤ

Με δεδομένο δε ότι το ΔΝΤ -παρά τις κατά καιρούς "αυτοκριτικές" - έχει σταθερά προσηλωμένη την προσοχή του μεσομακροπρόθεσμα στο θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία συνδέει κατ' απόλυτο τρόπο με τις μελλοντικές δαπάνες στο ασφαλιστικό, η συμφωνία με την παρουσία του ως χρηματοδότη "αποτελεί πρόβλημα που πρέπει έγκαιρα να λυθεί...". 

Το "τεχνικό" επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι το ΔΝΤ έχει πάψει εδώ και καιρό να εκταμιεύει δόσεις του δανείου και να χρηματοδοτεί την Ελλάδα με αποτέλεσμα να απομένουν προς διάθεση περί τα 16 δισ. ευρώ ενώ παράλληλα εξοφλούνται οι υποχρεώσεις προς αυτό. 

Με άλλα λόγια "το δάνειο του ΔΝΤ προς την Ελλάδα αφενός έχει περιορισθεί ονομαστικά κατά 16 περίπου δισ. ευρώ και αφετέρου μειώνεται περεταίρω με την συνεχή αποπληρωμή του...". 

Το συνολικό ποσό οφειλής του ελληνικό δημοσίου στο ΔΝΤ που πρέπει να εξοφληθεί τα επόμενα εννέα χρόνια (μέχρι και το 2023) είναι μόλις δέκα δισ. ευρώ από τα συνολικά 23,6 δισ. ευρώ του δανείου. 

Το 2016 είναι οι τελευταίες μεγάλες υποχρεώσεις προς το ΔΝΤ (2,9 δισ. ευρώ), ενώ το 2017 μόλις 648 εκατ. ευρώ. 

Και αυτά μόνο εφόσον απορροφηθούν όλα τα διαθέσιμα χρήματα του δανείου μέχρι τον Μάρτιο, γεγονός που βέβαια θεωρείται εκ των πραγμάτων αδύνατον...

Οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ 

Η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι η μόνη που θεωρεί την παρουσία του ΔΝΤ ως ενοχλητική. 

Στην πλευρά των ευρωπαϊκών "Θεσμών" υπάρχουν και άλλοι θιασώτες αυτής της θέσης αλλά όσο βγαίνει η Κυβέρνηση και το φωνάζει όλοι αυτοί είναι υποχρεωμένοι να βγαίνουν δημόσια υπέρ της παραμονής του ΔΝΤ όπως έγινε και πρόσφατα από την πλευρά της Κομισιόν. 

Είναι γνωστό ότι η γερμανική πλευρά και ιδιαίτερα ο κ. Σόιμπλε έχει ξεκαθαρίσει ότι το γερμανικό κοινοβούλιο έχει ψηφίσει το τρίτο πρόγραμμα με την προϋπόθεση της συμμετοχής του ΔΝΤ σ' αυτό. 

Η "απόφαση" αυτή βέβαια έχει τη... γκρίζα πλευρά της, καθώς δεν είναι σαφές αν αφορά το ΔΝΤ σαν χρηματοδότη ή σαν "τεχνικό σύμβουλο" στην διαπραγμάτευση. Ήδη η απόφαση αυτή ελήφθη σε συνθήκες που το ΔΝΤ είχε σταματήσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο και η συμμετοχή του έχει μόνο "συμβουλευτικό/τεχνικό” χαρακτήρα.   

Το Βερολίνο θέλει το ΔΝΤ, όπως έχει ξεκάθαρα πει, προκειμένου να ξεκινήσει η συζήτηση για την βιώσιμη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, την φορολόγηση των αγροτών, το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας, την μεταρρύθμιση στο δημόσιο και τα εργασιακά, θέματα που έχουν απομείνει για να ξεκαθαρίσουν σε συνάρτηση με την  πρώτη αξιολόγηση. 

Οι επιλογές 

Οι ανεπίσημες συζητήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα αναφέρουν ότι η παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα θα μπορούσε στην καλύτερη περίπτωση -δηλαδή εφόσον τρέξει γρήγορα η πρώτη αξιολόγηση- να γίνει πράξη με ένα νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης που δεν θα ξεπερνάει τα 7 δισ. ευρώ και αφού έχει εκταμιεύσει τις δόσεις που "χρωστάει” από το παλιό δάνειο μέχρι τον Μάρτιο. 

Στους ίδιους κύκλους συζητήσεων όμως επικρατεί η εκτίμηση ότι το πλέον πιθανό σενάριο είναι αυτό μία παρατεταμένης διαπραγμάτευσης για την αξιολόγηση. Εκτιμάται ότι αυτή δεν μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να έχει τελειώσει πριν από την άνοιξη του 2016. Στην διάρκειά της θα έχει λήξει και η χρονική διάρκεια παραμονής του ΔΝΤ στο εν ισχύ αλλά "παγωμένο” πρόγραμμα, δηλαδή τον επόμενο Μάρτιο. Αλλά ταυτόχρονα με την παραμονή του ΔΝΤ στον ρόλο του τεχνικού συμβούλου και "μετόχου” των "Θεσμών” όπως συμβαίνει ήδη από το φθινόπωρο του 2014 μέχρι και σήμερα... 

Σ' αυτό το περιβάλλον θα ξεκινήσει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που θα περιορισθεί αφ' ενός στην επιμήκυνσή του και αφετέρου στην διασφάλιση της εκτόνωσης των πιέσεων εξυπηρέτησής του στις δύσκολες χρονιές, αλλά με ένα επιπλέον καθοριστικής σημασίας στοιχείο για το οποίο η χριστουγεννιάτικη έκδοση του "Κεφαλαίου” θα έχει αναλυτικό ρεπορτάζ και αποκαλυπτικά στοιχεία.

Κάπως έτσι φαίνεται ότι προωθείται η καμπάνια της ελληνικής κυβέρνησης για την "απομάκρυνση” του ΔΝΤ αλλά και για την μόνιμη "εγκατάστασή" στο ελληνικό πρόγραμμα, μέχρι να μεταλλαχθεί o ESM οριστικά σε ευρωπαϊκό "ΔΝΤ"…